Melkorka - 01.12.1944, Blaðsíða 25

Nokkur alvöruorð
Ejtir Aðalbjörgu Sigurðardóttur
Árið 1944 mun alltaf verða talið merkisár í
sögu Islendinga. Á tímum þegar flestar aðrar
þjóðir heims, ekki sízt nágranna- og frændþjóð-
ir okkar, gengu í gegnum einhverjar mestu þreng-
ingar, sem sagan getur um, náði íslenzka þjóðin
langþráðu marki og hélt sína stærstu fagnaðar-
hátíð. Sannarlega var og er ástæða til að gleðjast,
gleðjast yfir fengnu sjálfstæði og velmegun yfir-
standandi tíma, enda þótt dimma skugga beri á
vegna hörmunga annarra þjóða. Að hinu leyt-
inu er líka full ástæða til að staldra við og at-
huga, hvernig hinn fengni dýrgripur verði bezt
varðveittur, á hvern hátt íslenzka þjóðin tryggi
sér bezt framtíðarrétt til virðingasætis meðal
frjálsra menningarþjóða heimsins.
Ég ætla ekki hér að tala um þá hættu, sem að
sjálfstæði okkar kann að steðja utan frá, þó á
því sviði sé nú þegar uggur í mörgum. Ég ætla
heldur ekki að tala um yfirvofandi kreppu og at-
vinnuleysi, ekki um dýrtíð og kaupgjald. Ég er
meira að segja sannfærð um, að öll þessi vanda-
mál munum við leysa með tiltölulega hægu móti,
ef okkar innra manngildi sem ábyrgra einstak-
linga í siðuðu þjóðfélagi stenzt próf sjálfstæðis
og velmegunar. Við verðum með öðrum orðum
að bera virðingu fyrir sjálfum okkur, og sýna
það í samskiptum okkar við aðra og í því starfi,
á og hreytir að lokum út úr sér): Þér eruð úr-
þvætti. (Hraðar sér út).
Erna stendur eftir höggdofa, lætur svo fallast
á stól við borðið og starir framundan sér með
áhyggjusvip. Tekur eftir pappírsrenningunum á
borðinu, þrífur þá og kreistir í lófa sínum, svip-
urinn lýsir ólgandi skapi. Takið linast, hún lætur
renningana falla úr lófa sínum, beygir höfuðið og
byrgir fyrir augun.
sem við leysum af hendi í þjóðfélaginu, þá fyrst
getum við búizt við að aðrir beri virðingu fyrir
okkur og meti okkur einhvers, hvort heldur er sem
þjóð eða einstaklinga.
Ég játa það, að í þessu efni hef ég á seinni
tímum haft þungar áhyggjur vegna þjóðar minn-
ar. Ég er sannfærð um, að það eru að koma fram
í fari hennar hneigðir, sem munu stofna henni í
fullkominn voða, ef ekki er stungið fæti við í
tíma. Það, sem ég segi hér, segi ég því af ein-
lægri löngun til þess að vekja athygli á aðsteðj-
andi hættu, en ekki til þess að ákæra neina ein-
staklinga. Sjúkdómurinn er þegar orðinn svo út-
breiddur, að erfitt væri að tilnefna einn eða ann-
an.
Það, sem ég á hér við fyrst og fremst eru hin
sívaxandi vörusvilc annars vegar og vinnusvik
hins vegar. Það er til máltæki sem segir, að
„deyr enginn, þótt dýrt kaupi“. Ég er hér alveg
á sama máli, látum vöruna vera dýra, en^góða,
vinnuna vel borgaða, en um leið vel unna. Allt
annað eru svik, ekki eingöngu við þann, sem
kaupir, hvort heldur er vara eða vinna, heldur
líka við þjóðfélagið, sem verður smátt og smátt
eins og hús, þar sem allir innviðir eru fúnir og
maðksmognir. Þar að auki er það hið stakasta
virðingarleysi fyrir sjálfum sér, því að sjálfsmat
sitt hlýtur maður alltaf að sýna í verkum sínum
og framkomu.
Ég vil nú bregða upp nokkrum myndum úr ís-
lenzku þjóðlífi, máli mínu til skýringar. Enda
þótt ég efist ekki um, að háværar raddir muni
rísa upp til andmæla, og þá sennilega helzt með
persónulegum svívirðingum, það er tízkan í okkar
íslenzka vopnaburði, að fást við menn en ekki
málefni, þá veit ég þó að ég tala fyrir munn þús-
unda manna um allt land, sem þekkja af reynslu
það, sem hér verður sagt frá og vildu fegnir
MELKORKA
55