Melkorka - 01.05.1945, Page 35

eins og da-da, ma-ma, pa-pa, án þess þó að
leggja nokkra meiningu í þessi stef. Við
7—8 mánaða aldur heyrir maður það oft
segja sömu stef eða hljóð við viss áhrif, at-
höfn eða tilfinningu. Þetta, að visst stef sé
bundið við sérstaka athöfn, er tákn þess, að
málið sé að myndast. Áður en barnið lærir
fyrstu orðin, verður. það að skilja samband
orðsins og hlutarins.
Barniö lærir og hugsar. Barnið hefur
meðfædda hæfileika til að læra, það sjáum
við fyrstu daga þess, þegar það lærir að
sjúga. Að vísu er það eðlishvöt barnsins að
sjúga, en til þess að fullnægja þessari hvöt
þarf það að læra vissa aðl’erð, sjúga, kingja í
réttri röð o. s. frv. Osjálfráðu hreyfingar
barnsins tefja það líka í þessari athöfn, en
þær verða færri þegar eftir fyrstu vikuna og
barnið á hægara með að læra og æfa nauð-
synlegar hreyfingar.
1 —3ja mánaða barn byrjar oft að sjúga, þá
er það liggur í sömu stellingu og þegar það
fær brjóstamjólk. Við sjáum á þessu, að nú
þarf bara lítinn hluta af áhrifum þeim, sem
áður ollu sömu hreyfingu. Þetta kallast skil-
yrðisbundið eða áunnið svar. Athöfnin eða
lireyfingin byggist ósjálfrátt á fyrri reynslu.
Slíks áunniðs svars verður vart hjá 20% af
1% mán. börnum, 00% af I — 11% mán, 80%
af 11/2—2 mánaða og hjá öllum 2 mánaða
börnum. 4—5 mánaða barn sýgur ekki leng-
ur, þó að það liggi í þeirri stellingu, aftur
á móti sýgur það nú, þegar það sér brjóstið
eða pelann. 5 mánaða barn þekkir lögun
jrelans, ö mánaða þekkir túttuna, 8 mánaða
barn getur greint mismun á vökva pelans,
sýgur bara, ef hann er hvítur. Allt þetta .lær-
ir barnið af sjálfu sér,. liver uppgötvun ber
aðra í för með sér, þróunin Iieldur áfram og
andlegur þroski barnsins vex.
Frá því barnið er 7—9 mánaða byrjar það
að lteita skynseminni, þegar það lærir eitt-
hvað. 9—10 mánaða barn byrjar líka oft að
herma el'tir vissum hreyfingúm hjá þeim
fullorðnu, sem það sér oft endurtakast.
Barnið hugsar og það byrjar að geta leyst
sjálft úr „vandamálum" sínum, t. d. skilur
10—11 mánaða barn, að það getur togað í
snæri, sem er bundið við einhvern hlut, til
þess að ná í hlutinn. í lok fyrsta ársins skil-
ur barnið samband vissra hluta, t. d. setur
litlu sængina í dúkkurúmið, skóinn á fót-
inn o. s. frv.
Samband barnsins viö umheiminn. Það
er mjög erfitt að segja um, livenær barnið
fyrst verður vart við manneskjur í kringum
sig. Líklega finnur það nálægð móðurinnar
áður en það sér hana eða heyrir. Fyrsta nreð-
vitaða samband barnsins við umheiminn,
þ. e. a. s. við móÖ"rina, cjáum við þegar það
eins eða tveggja mánaða brosir við henni.
Fyrsta sambandið er þannig velviljað, já-
kvætt, og heldur oftast áfranr að vera það
fyrsta árið. 3ja nránaða barn skilur ekki
svipbrigði andlitsins, en þegar það er 6 mán.
getur nraður fengið það til að gráta aðeins
með því að horfa harkalega á það.
Áður en barnið er \/2 árs, verðunr við, þau
fullorðnu, að byrja að fást við eða leika við
barnið, til að fá samband við það. En á síð-
ara helmingi fyrsta ársins byrja börnin sjálf
vanalega að leita sambands við okkur.
Ef: við látum tvö 6—8 mánaða börn vera
sanran, byrja þau að gefa lrvort öðru gætur,
og smám saman byrja nokkurs konar leik-
tilraunir, t. d. gefa og taka aftur einlrvern
hlut. Fyrst í stað varir þetta samband aðeins
brot úr mínútu, og fvrst þegar börnin eru
konrin á annað ár, getunr við talað unr leik-
systkini.
Barnið þarf nrikla ró fyrstu mánuðina,
meðan taugakerfi þess er 'sem viðkvæmast,
en barnið er félagslynt og frá því það er
4—6 mánaða þurlufn við daglega ekki ein-
ungis að lialda því hreinu og gela því að
borða, heldur líka leika við það. Bezt er að
sameina þessar leikstundir þeinr tínra, sem
við skiptum ;i því eða gefunr því nrat, og
láta það svo fá ró á nrilli. Frá þessunr aldri
liefur það líka mikla þýðingu, að báðir for-
melkorka
31