Búnaðarrit - 01.01.1979, Page 92
86
BÚNAÐARRIT
sölusamlagið, hefur aldrei haft áhuga á þessu máli, en útungunar-
stöðvarnar hafa sjálfar flutt til landsins ferska stofna endrum og
eins, en of sjaldan að mínum dómi.
Pegar nýr sérfræðingur hefur verið ráðinn til Búnaðarfélagsins til
að vera ráðunautur í alifugla- og svínarækt, tel ég brýnasta verkefni
hans að koma á stofn slíkri stöð á vegum Bfl. ísl., sem sæi um
innflutning á kynbættum útungunareggjum og framleiðslu á
framræktarstofnum, og einnig sæi þessi stöð um innflutning og
geymslu á svínasæði af kynbættum stofnum erlendis frá, sem bezt
myndu henta til framleiðslu svínakjöts fyrir innlendan markað.
Verzlun með afurðir þessara búgreina hefur oft verið á dagskrá.
Verið er að reisa 2 sérsláturhús í landinu fyrir þær, annað í Mos-
fellssveit en hitt á Hellu. Eitt hefði verið nóg, en samkeppnin gæti
þó verið til bóta. Dreifing eggja hefur að mestu verið í höndum
eggjabændanna sjálfra, og hefur það skapað þeim víðtækara
verksvið, enda er markaðurinn takmarkaður. Þetta hefur líka haft
þann kost, að framleiðendurnir eru kunnugri neyzluþörfinni, því að
þeir hafa enga sölutryggingu. Ópersónulegt söluskipulag, sem stæði
á milli framleiðenda og neytenda, mundi fljótt eignast stórt eggja-
fjall með þeim vanda, sem slíkum afurðafjöllum fylgir. Stóru
eggjabúunum hefur fjölgað. Fyrir 15 árum voru um 600 eggja-
framleiðendur í landinu, sem áttu meira en 100 varphænur. Nú eru
þeir um 180 og eiga þeir um 90% af öllum stofninum. Stærsta bú
landsins hefur um 35.000 varphænur (um 17%), en 44 þeir næstu
að bústærðum eiga samtals 113 þús. varphænur eða um 56% af
stofninum. Ég geri ráð fyrir, að fyrir 1990 verði nærfellt öll eggja-
framleiðsla landsins í höndum ca. 10 varpbænda og meðalstærð
búanna um 30 þús. varphænur. Þegar búin eru orðin þetta öflug og
framleiða 4-5 tonn af eggjum á viku, þá hafa þau efni á að leggja
kostnað og vinnu í dreifinguna meðal verzlana og stofnana.
Kjúklingaframleiðslan lýtur nokkuð öðru sölulögmáli, því að þar
kemur sláturhúsið sem milliliður milli framleiðenda og verzlana, og
eru kjötfuglabændur nú að leysa það mál, eins og áður er á drepið.
Hafi menn fjármagn, kunnáttu og hæfni til að meðhöndla vélar í
þessum tæknivædda búskap, svínarækt og alifuglarækt, þá er fram-
leiðslan sjálf raunar auðveld. Mestur vandinn er að ná tökum á sölu
afurðanna. Leiðbeiningarfrá skrifstofu minni undanfarin 15 ár hafa
því mest snúizt um það að ræða við áhugamenn, sem hyggjast leggja