Heilbrigðismál - 01.03.1995, Blaðsíða 7

Tómas Jói
Viðunandi staða
í reykingamálum
ísland er í hópi þeirra
þjóða heims þar sem
minnst er um reykingar
meðal karla. Innan við
þrjátíu af hundraði full-
orðinna karla reykja í
Svíþjóð, í Finnlandi, í
Kanada, á íslandi, á
Nýja-Sjálandi og í Banda-
ríkjunum. Víðast hvar er
hlutfallið milli þrjátíu og
fjörutíu af hundraði en
hæst í Japan (um 60%) á
Spáni (um 50%) og í
Danmörku (um 45%).
Innan við þrjátíu af
hundraði íslenkra kvenna
á fullorðinsaldri reykja.
Það er svipað ástand eins
og í mörgum öðrum
löndum. Mun meira er
þó reykt í Danmörku
(tæplega 40%) en mun
minna í Portúgal (5%) og
Japan (14%). í nokkrum
löndum reykja um tutt-
ugu af hundraði full-
orðinna kvenna, til dæm-
is í Finnlandi, í Þýska-
landi, í Frakklandi, í
Austurríki, á Ítalíu og á
Spáni.
Hverjum treystir
þú fyrir heilsu
þinni?
í byrjun febrúar sendi
Félag ofnæmis- og
ónæmislækna frá sér at-
hugasemd vegna um-
ræðna í fjölmiðlum um
skaðleg áhrif rafsegul-
sviðs og lausnir leik-
manna á heilsufarslegum
vandamálum sem því
eru tengd. í athugasemd-
inni segir: „Heilbrigðis-
stéttir hafa flestar há-
skólamenntun að baki og
verða að sanna þekkingu
sína og menntun áður en
þær fá starfsréttindi.
Þannig hafa læknar t.d.
lokið námi og starfsþjálf-
un í 12-15 ár frá stúdents-
I prófi áður en þeir öðlast
Þetta merki hefur nú
verið sett upp við inn-
ganga á Landspítalanum
og öðrum stofnunum
Ríkisspítala. Ástæða fyr-
ir því að farsímar eru
bannaðir er sú að notk-
un þeirra getur truflað
viðkvæm og flókin tæki,
sem eru á heilbrigðis-
stofnunum.
rétt til að kalla sig sér-
fræðinga. . . . Það getur
því ekki verið trúverðugt
þegar Pétur eða Páll
breytast, að því er virðist
á einni nóttu, úr loft-
skeytamanni eða sjúkra-
nuddara, svo dæmi séu
tekin, í heilsuráðgjafa,
sem látast kunna skil á
hinum ólíkustu þáttum
læknisfræðinnar, af
hyggjuviti einu sam-
an. . . . Það vekur furðu
hversu margir eru til-
búnir til að treysta slík-
um mönnum fyrir heilsu
sinni, þegar þeir hinir
sömu myndu ekki stíga
upp í flugvél, nema að
tryggt væri að sá sem
henni flygi, kynni til
verka og hefði staðist
próf og kröfur."
Síðar í athugasemd Fé-
lags ofnæmis- og ónæm-
islækna segir: „Aðferðir
fagfólks byggjast á öguð-
um og þjálfuðum vinnu-
brögðum og ef farið er út
fyrir svið viðurkenndrar
þekkingar, eða kannaðir
nýir möguleikar, verður
ávallt að nota aðferðir
sem gera mögulegt gagn-
rýnið mat á niðurstöðum
eða árangri. Annað er
kukl. Það er einkenni
kuklara að hafa ævinlega
ráð við öllum vandamál-
um og þeir eru vanalega
í þann veginn að hefja
rannsóknir með þekktum
erlendum vísindamönn-
um, þegar við þá er rætt
í fjölmiðlum. Það vefst
heldur ekki fyrir þeim að
finna einstaklinga sem
eru reiðubúnir til að
vitna þeim í vil, en allir
hinir, sem ekki hafa látið
blekkjast, vilja gleymast."
Sex sinnum þrí-
burar sama árið
Þríburafæðingar hafa
þótt tíðindum sæta.
Lengi vel fæddust þrí-
burar að jafnaði annað
hvert ár hér á landi, en
eftir að glasafrjóvganir
komu til sögunnar hafa
fjölburafæðingar aukist.
Arin 1992 og 1993 voru
fjórar þríburafæðingar
hvort ár og sex á síðasta
ári, sem er met. Tvíbura-
fæðingar hafa aldrei ver-
ið fleiri en í fyrra eða 78
á öllu landinu, sam-
kvæmt upplýsingum frá
fæðingaskrá kvenna-
deildar Landspítalans.
Um fjórðung tvíburafæð-
inganna og helming þrí-
burafæðinganna má rekja
til glasafrjóvgana, en
notkun frjósemislyfja á
hér einnig hlut að máli
að sögn Reynis Tómasar
Geirssonar prófessors.
Dýrt að lifa
Könnun sem gerð var í
Verzlunarskóla Islands í
byrjun ársins sýndi að
17% nemenda reyktu
daglega, 4% stöku sinn-
un en heil 17% „aðeins
undir áhrifum áfengis".
Þetta er enn ein staðfest-
ingin á tengslum áfengis-
neyslu og reykinga.
Könnunin sýndi einnig
sterkt samband milli
reykinga og mikillar
drykkju annars vegar og
lágra einkunna hins veg-
ar.
Minna er um reyking-
ar í Verzlunarskólanum
en mörgum öðrum fram-
haldsskólum. Engu að
síður eyða reykinga-
menn skólans tíma sem
samsvarar 142 kennslu-
stundum á dag í reyk-
ingar, samkvæmt út-
reikningum sem birtir
eru í Verzlunarskólablað-
inu, og um níu millj-
ónum króna á ári í reyk-
ingar. En það er margt
annað sem framhalds-
skólanemendur eyða
peningum í, til dæmis
verja nemendur Verzlun-
arskólas einni milljón
króna á ári í bíóferðir og
fimm milljónum í ljósa-
tíma.
HEILBRIGÐISMÁL 1/1995 7