Samtíðin - 01.12.1934, Blaðsíða 21

veru færan um að endurgreiða
með aukinni þekkingu það fje,
sem þjóðin hefir til hans kostað.
Og það er ekkert smáræði, sem
sá maður verður á sig að leggja
og enginn smáræðis tími, sem
hánn verður að eyða til þess. —
Ég er ekki að segja þetta til þess
að hæla sjálfum mér. En tals-
vert hefi jeg nú á mig lagt, og
oft hefir mér sárnað hvað þið
leikmennirnir hafið lítið inngrip
í þetta mál.
Já, ég játa það, Kusi minn,
að ég er ákaflega skilningssljór
á ágæti þessara vísinda. Og ég
má vera þér þaklátur fyrir dá-
litla undirvísun í þessu.
Ég gat búist við þessu af þér.
Þú vart altaf samvinnuþýður og
sanngjarn, þegar við vorum leik-
bræður á unglingsárunum. En
þegar vegirnir skiljast, er það
altaf undir hendingu komið, hvor
slampast á heppilegu leiðina. Og
það hefir nú í þessu tilfelli kom-
>ð í minn hlut. Eins og þú skilur
er ekki tækifæri til þess núna
að fara langt út í þetta mál. En
dálítið dæmi get ég komið með
til að sýna þér, hvað öll rann-
sókn þessara vísinda er tíma-
frek:
Það er alment talið víst, að
Gísli biskup Kláusson hafi ver-
ið sonarsonarsonur Þórðar á
Þúfu, sem uppi var á 15. öld
og dó barnlaus 1474, aðrir segja
1473. ög það er alveg vafalaust,
að Þórður var launsonur Hákon-
ar á Hjalla Ólafssonar Jónsson-
ar ríka á Skarði, Sölvasonar
skarbíts á Hólum. En hvort Jón
ríki er sá sami Jón, sem ritar
undir landamerkjadóm 15. maí
1770 á Tungufelli í Aðaldal, eða
Jón sá, sem talinn or í óaldar-
flokki Mera-Manga lögmanns
1441, hefir til þessa verið í fv.ll-
kominni óvissu.
Við rannsókn mína á miðalda-
sögunni, sem ég gerði sem und-
irbúning undir prófritgerðina,
rakst ég á þetta, og gat vitan-
lega ekki gengið fram hjá svo
merkilegu atriði. Rannsókn á
þessu atriði tók mig — segi og
skrifa — 12 mánuði og 10 daga.
Beinn árangur af rannsókninni
varð að vísu enginn. En óbeini
árangurinn verður ekki metinn
til peninga. Ég er sem sé búinn
að rannsaka allar heimildir sem
líklegar eru til að skera úr urn
þetta. Frekari rannsóknar er því
ekki þörf, og það ætla ég að sé
í sparnaðaráttina.
Þá er ekki heldur málfræðin
létt í vöfunum stundum. Ég skal
benda þér á eitt dæmi um það.
Þess hefir verið getið til, að 1
orðinu freghudum, sem kemur
fyrir í Diplomatarium islandic-
um III. bls. 603, sé ritvilla (eftir
þui sem ver freghudum af oss
ellrum monnum), það eigi að
lesast fregndum. Ef orðmyndin
freghudum kemur ekki víðar fyr-
19