Samtíðin - 01.05.1948, Page 22

18
SAMTÍÐIN
Tækniþáttur
Samtíðarinnar 3
(jrajrhwjjóHplötur, Aen\ alfoei AÍitna
Ijorqvin djrrederihien
jrSLL KÖNNUMST við mætavel við
" gamlar og þrautslitnar grammó-
lonplötur, sem skila uppáhaldslög-
unum okkar þannig aí' sér, að hörm-
ung cr á að hlýða. 1 stað þess að veita
okkur unaðsstund, sargar þessi tón-
list í eyrum okkar eins og hálfgert
garg. En nú hafa Danir vakið á sér
alheimsathygli með því að finna upp
grammófónplötur, sem endast að
eilífu! Og það er einmitt það, sem
uppfinningamennirnir og iðjuhöld-
arnir eiga að kappkosta að gera hver
á sínu sviði. Þeir eiga t. d. að búa
til bifreiðar á boi’ð við Rolls Royce,
sem menn geta átt, þangað til þeir
eru orðnir svo leiðir á þeim, að þeir
geta ekki orðið séð þá. Hins vegar
á ekki að búa til liráksmíð, sem ekk-
ert hefur til síns ágætis annað en
það, að hún er séleg að ytra útliti.
Aðalsjónarmið framleiðandans á ekki
að vera: Hve stutt getur ])etta kram
nú enzt, svo að eigandinn sjai sér
þann kost vænstan að kaupa af'mér
annað nýtt. Ruslið er ávallt dýrast.
Nú munu allir, sem gaman hafa
af grammófóntónlist, og þeirra tala
er legíó í veröldinni, fagna því af
alhug, að uppáhaldsplöturnar þeirra
skuli ekki framar eiga fyrir sér að
slitna og verða ónýtar, heldur muni
þær endast von lir viti. Sagt er, að
úr þessu muni það verða eina ráðið'
til að losna við plöturnar að fleygja
þeim í gólfið og brjóta þær!
Það er agnarlítil hljóðdós („pick-
up“), sem gerir það að verkum.
að plöturnar endast framvegis von
út viti. Þessa nýju hljóðdós hefur
verkfræðingur í Struer, Rþrbæk
Madsen að nafni, fundið upp. Hann
starfar við verksmiðjnr Bang &
Olufsens þar í hæ. 1 þrjú ór hefur
liann urinið að „nýsköpun“ hljóð-
dósarinnar, og árangurinn hefur
orðið minnsta liljóðdós, sem sögur
fara af. Hún er ekki stærri en tví-
eyringur og vegur aðeins 2—3
grömm; það er allt og sumt. Og
það má láta hana detta á plötuna,
og nálin getnr runnið yfir þvera
plötuna, án ])ess að hún skemmist
minnstu vitund. Ekki einn einasti
tónn hjá Gigli eða Toscanini fer for-
görðum. Platan er ný, enda þótt hún
hafi verið spiluð nokkur þúsund
sinnum.
Leyndardónmr ])essa undratækis
er í því fólginn, að það verkar sem
senditæki, eða þveröfugt við eldri
liljóðdósir, en þær vega þetta frá
50—100 grömm. Nýja hljóðdósin
notar sem senditæki allar pípur út-
varpsgrammófónsins til þess að áuka
hljóðið, en gömlu hljóðdósirnar not-
uðu hins vegar aðeins eina þeirra.