Fréttablaðið - 28.01.2010, Blaðsíða 31

FIMMTUDAGUR 28. JANÚAR 2010
Í svokölluðu Kjöthúsi í Árbæjarsafni er
starfrækt húsverndarstofa. Þar ligg-
ur frammi fjölbreytt fræðsluefni sem
kemur þeim að gagni sem standa fyrir
viðhaldi og endurbótum á eldri húsum,
það á bæði við um almenna húseigend-
ur og fagmenn.
Húsverndarstofan er opin alla mið-
vikudaga frá klukkan 16-18. Það eru
Iðan fræðslusetur, Húsfriðunarnefnd
ríkisins og Minjasafn Reykjavíkur
sem standa að henni og sérfræðingar
frá tveimur þeim síðarnefndu sitja þar
fyrir svörum og veita ráðgjöf þeim sem
þess óska.
Þeir sem heimsækja Kjöthúsið geta
litið á sögu byggingartækninnar því
sýningin Húsagerð höfuðstaðar: Saga
byggingartækninnar í Reykjavík 1840-
1940 er þar uppsett. - gun
Ráðgjöf í endurbótum
Taka verður tillit til margra þátta þegar ráðist er í endurbyggingu á húsum.
NORDICPHOTS/GETTY
Ekki varð mikil þróun í mann-
virkjagerð á Íslandi fyrr en
seint á nítjándu öld þegar
erlendir iðnaðarmenn kenndu
þeim íslensku nýtt handbragð.
„Ein stærsta byltingin varð þegar
Alþingishúsið var reist árið 1881,“
segir Nikulás Úlfar Másson, for-
stöðumaður Húsafriðunarnefndar.
„Fram að því höfðu tilraunir til að
kenna Íslendingum að byggja hús
úr varanlegra efni en torfi geng-
ið illa. Við uppbyggingu Alþingis-
hússins var brugðið á það ráð að
flytja til landsins iðnaðarmenn frá
Norðurlöndunum og Þýskalandi og
Íslendingum gert að læra af þeim
hvernig höggva ætti í grjót.“
Nikulás bendir á að þessum er-
lendum iðnaðarmönnum hafi verið
meinað að fara með verkfærin úr
landi eftir að byggingu Alþingis-
hússins lauk. Þess í stað hafi þau
verið boðin út. Jafnframt hafi með
Alþingishúsinu verið kominn fyrsti
vísir að húsagerð sem nefnist stein-
bær. „Þarna lærði íslenskur al-
menningur að byggja sér húsnæði
úr varanlegum byggingarefnum.“
Hann segir einnig straumhvörf
hafa orðið í húsasmíði með til-
komu Völundar, fyrstu rafvæddu
trésmiðjunnar á Íslandi í upphafi
20. aldar. „Þarna voru húshlutar,
gluggar og hurðir, framleiddir í
fyrsta sinn fyrir Íslendinga. Þeir
voru því ekki aðeins farnir að nýta
grjót heldur gafst þeim kostur á að
kaupa fjöldaframleitt timbur.“
Rafmagnsverkfæri áttu sinn
þátt í framförum í mannvirkja-
gerð á Íslandi. Guðjón Friðriksson
sagnfræðingur telur að þau fyrstu
hafi verið tekin í almenna notk-
un eftir seinni heimsstyrjöldina.
„Það var enginn grundvöllur fyrir
þeim fyrr en með tilkomu virkj-
ana á borð við Elliðaárvirkjun,“
segir Guðjón. „Almenningur fór að
eignast verkfæri eftir seinna stríð,
þegar ísskápar og eldavélar komu
á markað og skiptu sköpum fyrir
mannvirkjagerð hérlendis.“
- rve
Ollu algjörri byltingu
Tímamót urðu í byggingargerð á Íslandi þegar Alþingishúsið var reist árið 1881. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
„Það var enginn grundvöllur fyrir rafmagnsverkfærum fyrr en virkjanir komu til
sögunnar,“ segir Guðjón Friðriksson. Myndin er af Rafmagnsveitu Reykjavíkur í
Elliðaárdal. MYND/PÁLL KRISTJÁNSSON
að borinn festist.
Sú
sæ
ko
Li
hl
18
vé
3
he
2
ra
rlægðarmælirinn
lir fjarlægðir, mæ 2
m3
ggvarinn, ryk og
nsþéttur
a er takki hefur ein
kni sem eykur ein-
dleika mælirsins
ægni 30m / skekkja
m á 30m