Fréttablaðið - 28.01.2010, Blaðsíða 36

28. JANÚAR 2010 FIMMTUDAGUR8 ● fréttablaðið ● handverkfæri
● EILÍTIÐ UM SAGIR Sagir
skiptast í hópa og fer það þá yf-
irleitt eftir sagarblaðinu. Í Evr-
ópu og Norður-Ameríku eru
notuð blöð sem bíta þegar
þeim er ýtt frá notandanum en
því er öfugt farið í Asíu þar sem
sögin bítur fremur þegar hún
er dregin að þeim sem heldur á
söginni.
Járnsög er notuð til að saga
járn og aðra málma, geirungs-
sög er sög sem stendur á statífi
og er notuð þegar mynda á
horn og handsögin klassíska er
venjuleg trésög.
Vélsagir eru til af nokkrum
gerðum: keðjusög sem sker í
hring, stingsög sem sagar til
dæmis innan úr götum eða
sagar út form, borðsög sem
sagar langsum á efnið og svo
hjólsög sem sagar oft þar sem
borðsögin kemst ekki að. Bút-
sög er svo notuð til að saga út
búta. - jma
Rennibekkur virkar á þann máta að efnisbútur, tré eða járn, er fest-
ur í bekkinn. Efninu er snúið og um leið er hægt að skera í efnið,
pússa það og fleira.
Samkvæmt alfræðivefnum Wikipedia var rennibekkurinn
fyrsta rafmagnsverkfæri heims en hann var fyrst
notaður hjá Forn-Egyptum og var einnig þekktur í
Grikklandi í kringum árið 1.300 fyrir Krist. Tekið
skal þó fram að verkfærið var handknúið.
Í iðnbyltingunni var farið að knýja bekkina með vatns-
hjólum eða gufuvélum og í kjölfarið var farið að vinna
meira með málm í rennibekkjum sem þróuðust á þessum
tíma mjög hratt.
Frá því seint á nítjándu öld og fram á miðja tuttugustu var
farið að nota rafmagnsmótora.
Bandaríkjamenn hafa löngum
verið þekktir fyrir skringilegar
og á köflum blátt áfram heimsku-
legar viðvörunarmerkingar á
ýmsum vörutegundum, enda hafa
ótalmörg fyrirtæki þurft að punga
út háum skaðabótum til misviturra
einstaklinga. Einstaklinga sem
halda því fram fyrir dómstólum
að hafa ekki fattað að kaffið sem
þeir keyptu og brenndu sig svo á
væri heitt, eða að þeir yrðu dauð-
syfjaðir af svefntöflunum sem þeir
fengu hjá lækninum.
Árlega eru valdar í Bandaríkj-
unum asnalegustu viðvaranir
hvers árs og oftar en ekki koma
ýmis verkfæri við sögu. Sigurveg-
ari ársins 2006 var verkfærafram-
leiðandi nokkur sem sá sig knúinn
til að brýna fyrir viðskiptavinum
sínum að hitabyssuna sem þeir
hefðu fest kaup á ætti ekki að nota
sem hárþurrku.
Vonandi hafa kaupendurnir
hlýtt þessari viðvörun því
meðal-hita-
byssa
gefur
frá sér
a l lt að
540 stiga hita
á Celsius.
Forn-Grikkir voru fyrstir til að nota
handknúinn rennibekk.
Í Bandaríkjunum hafa menn stefnt kaffi-
húsum fyrir að hafa brennt sig á kaffi.
Hitabyssa en
ekki hárþurrka
Elsta vélknúna tólið
Rennibekkurinn er
fyrsta rafmagnsverk-
færi heims.