Fréttablaðið - 09.02.2010, Blaðsíða 26

9. FEBRÚAR 2010 ÞRIÐJUDAGUR6 ● fréttablaðið ● börn
„Ungbörn eru miklar skynverur
strax við fæðingu og eru háð for-
eldrum sínum til þess að lifa af.
Það má segja að fyrstu vikurn-
ar fari mikill tími í aðlögun bæði
hjá foreldrum og barni þar sem
tengslin eru að styrkjast og eflast.
Þetta er ákveðið samspil sem felur
í sér að hinn fullorðni skilji merki
barnsins, túlki þau rétt og bregðist
við þeim á viðeigandi hátt. Þetta
samspil verður til þess að barnið
fær sínum andlegu og líkamlegu
þörfum fullnægt,“ segir Jóna Mar-
grét Jónsdóttir, hjúkrunarfræð-
ingur og brjóstagjafarráðgjafi hjá
Þróunarstofu heilsugæslunnar.
Hún segir að heili ungbarna
sé mjög óþroskaður við fæðingu.
„Börn fæðast með milljónir af
taugafrumum í heilanum sem
síðan mynda trilljónir tenginga
og gerast þær við jákvæð sam-
skipti, eins og snertingu, bros og
tal. Foreldrar eiga því að snerta
börnin sín mikið, tala við þau,
syngja fyrir þau og láta þeim líða
vel. Það hefur til dæmis sýnt sig
að ungbarnanudd gerir mikið fyrir
börn. Það gerir einnig hin svokall-
aða kengúrumeðferð en þá er barn
haft bert við húð foreldra sinna.
Það hefur jákvæð áhrif á þroska
barnsins og líðan.“
Ungbörn skynja fleira, jafn-
vel við fæðingu. „Talið er að þau
þekki rödd foreldra sinna þegar
þau fæðast. Barn sem er nýfætt
snýr sér frekar að foreldrum
sínum heldur en ókunnugri mann-
eskju þegar báðir tala. Í kringum
fjögurra til sex vikna aldur eru
flest börn síðan farin að brosa
til þeirra sem kjá framan í þau,“
segir hjúkrunarfræðingurinn og
bætir við að þetta séu aðeins nokk-
ur atriði af mörgum sem hægt er
að ræða í tengslum við skynjun og
þroska ungbarna og barna fyrstu
árin. - uhj
Þekkkja rödd foreldra sinna
Jóna segir mikilvægt að foreldrar skilji merki barnsins, túlki þau rétt og bregðist við
á viðeigandi hátt. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Katrín Edda Magnúsdóttir,
ljósmóðir og brjóstagjafar-
sérfræðingur, segir snuð geta
verið gott hjálpartæki fyrir for-
eldra. Snuð uppfylli þó enga
þörf hjá ungbörnum.
Skiptar skoðanir eru á því hvort
snuðnotkun barna sé til góðs.
Sumir vilja meina að hún sé tilbú-
in þörf. Samkvæmt sumum heim-
ildum er sog nauðsynlegt nýburum
og mikilvægt sálarþroska þeirra.
Þegar börn eldast og eru farin að
borða meira af fastri fæðu hverf-
ur líkamlega þörfin fyrir sogið en
sálræna þörfin getur varað leng-
ur. Þar sem á þessu eru misjafnar
skoðanir er góð regla að foreldr-
ar fylgi sinni eigin sannfæringu í
þessum efnum, því börn eru ólík-
ir einstaklingar með mismunandi
þarfir.
Katrín Edda Magnúsdóttir, ljós-
móðir og brjóstagjafarsérfræð-
ingur, mælir með því að foreldr-
ar bíði með að gefa barni snuð þar
til það er farið að sjúga brjóstið
vel. „Börn sjúga snuð öðruvísi en
þau sjúga brjóst og þegar þau eru
svona ung þá eiga þau erfitt með að
skipta á milli þessara sogaðferða.
Það er oft talað um að forledrar
eigi að bíða með snuð þar til barn-
ið er orðið þriggja vikna því þá er
líklegra að þau geti skipt á milli
þessara ólíku sogaðferða. Snuð
getur þó verið gott hjálpartæki
fyrir foreldra þegar börn eru óró-
leg og eru þau oft gefin til að róa
börnin á óheppilegum tímum, eins
og þegar verið er að fara á milli
staða,“ útskýrir Katrín Edda.
Aðspurð segir hún snuðin í
raun ekki uppfylla neina þörf
hjá ungbörnum heldur séu þau
notuð til að teygja tímann fram
að næstu gjöf. „Ef barn vill sjúga
þá vantar það næringu. Barn er
ekki tilbúið til að sjúga ekki neitt
í lengri tíma. Í rauninni er best að
foreldrar meti hvert tilfelli fyrir
sig því það er mjög einstaklings-
bundið hvernig börn eru. Sum
eru afskaplega róleg og þurfa
einfaldlega ekki á snuði að halda
á meðan önnur eru órólegri og
kvarta mikið.“
Katrín Edda segir það ekki
skipta miklu máli hvernig snuðið
er í laginu eða úr hverju þau eru.
Hún tekur þó fram að á seinni
árum hafi ljósmæður varað við
snuðum búnum til úr latexi. „Það
er aukið latexofnæmi á meðal
barna í heiminum og því hefur
verið varað við snuðum úr latexi.“
- sm
Gott hjálpartæki en
uppfyllir enga þörf
Katrín Edda Magnúsdóttir, ljósmóðir og brjóstagjafarsérfræðingur, mælir með að
foreldrar bíði með að gefa ungbörnum snuð þar til þau verða þriggja vikna gömul.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
● HLÝTT Í VETUR Janusbúðin á Laugavegi selur þægilegar og
fallegar ungbarnaflíkur bæði úr bómull og ull. Ullarflíkurnar eru úr sér-
stakri blöndu af ull og silki og eru því góðar fyrir viðkvæma húð ung-
barna. Ungbarnalínan Tipsy hefur verið framleidd frá
árinu 1970 og í línunni er að finna samfest-
inga, húfur, samfellur, sokkabuxur og
sokka í ýmsum litum sem henta
íslenskri veðráttu.
● MIKILVÆGT AÐ
SKORÐA SÆNGINA Íslensk-
ar mæður, búsettar erlendis, hafa
margar hverjar rekið sig á það að
ljósmæður banna þeim að nota
sængur fyrstu vikurnar í lífi ung-
barna af ótta við að barnið dragi
sængina upp fyrir haus. Hér á
landi er rík hefð fyrir sængnotkun
hjá börnum og ungbarnadauði
lítill þannig að slíkt hefur aldrei
komið til tals hérlendis. Vert er þó
að minna á að búa þannig um
að barnið geti ekki dregið sængina yfir sig, til dæmis með því að skorða
sængina til fóta, undir dýnuna. Hér á landi hefur einnig verið nokkuð vin-
sælt hjá mæðrum að strengja teppi yfir vagnopið, en passa þarf að tepp-
ið sé ekki þykkt, svo það lofti í gegn og barninu hitni ekki um of, en sýnt
hefur verið fram á tengsl ofhitnunar og ungbarnadauða.
Aðeins það besta
fyrir börnin!
Því lengi býr að fyrstu gerð
Fjölbreytt og gott
veganesti fyrir lífið
www.barnamatur.is