Fréttablaðið - 23.10.2010, Qupperneq 74

23. október 2010 LAUGARDAGUR38
timamot@frettabladid.is
MÁLFRÍÐUR EINARSDÓTTIR rithöfundur (1899-1983) fæddist þennan dag.
„Það eru sífellt að gerast undur og stórmerki í þessari veraldarvél.“
Tveir íslenskir friðargæsluliðar
í miðborg Kabúl í Afganistan
særðust í sprenguárás þennan
mánaðardag árið 2004. Sá þriðji
slapp með skrámur. Fjórum
handsprengum virtist vera
hent til Íslendinganna þriggja
af manni sem í leiðinni framdi
sjálfsmorðsárás. Þar af sprungu
þrjár af sprengjunum. Allt gerðist
mjög hratt. Tveir mannanna
fengu sprengjubrot í útlimi og
voru fluttir á þýskt hersjúkrahús
í úthverfi Kabúl. Þetta var fyrsta
sjálfsmorðsárásin frá því í byrjun
ársins 2004. Talið var að henni
hafi ekki verið beint að Íslend-
ingunum sjálfum heldur hafi hún
verið gerð til að koma höggi á
friðargæslulið NATO sem heild.
ÞETTA GERÐIST: 23. OKTÓBER 2004
Íslendingar særðust í árás í Kabúl
Heimildarmynd um kosningabaráttu,
kjör og embættistöku Vigdísar Finn-
bogadóttur forseta árið 1980 verður
sýnd í sjónvarpinu annað kvöld, á frí-
degi íslenskra kvenna. Hún ber heit-
ið Vigdís, fífldjarfa framboðið. Guð-
finnur Sigurvinsson, fréttamaður á
Sjónvarpinu, sá um gerð myndarinnar
ásamt Ragnari Santos.
Guðfinnur lýsir vinnuferlinu svo:
„Þetta byrjaði í sumar þegar 30 ár
voru liðin frá kjöri Vigdísar. Ég var á
síðdegisútvarpinu og vantaði hljóðbúta.
Í safnadeildinni áttaði ég mig á að til
var hellingur af gömlum myndskeið-
um um það efni og sagði við Sigrúnu
Stefánsdóttur dagksrárstjóra að mér
fyndist alger synd að láta þessar perl-
ur rykfalla inni á safnadeild. Hún tók
strax vel í að taka þau saman í tilefni
af þessum tímamótum. Við ákváðum
að gera úr þeim mynd, fá Vigdísi sjálfa
sem sögumann og frumsýna á kvenna-
frídaginn. Myndin er gjöf til íslenskra
kvenna.“
Herrarnir þrír sem sóttust eftir for-
setaembættinu um leið og Vigdís eru
aukapersónur í myndinni að sögn Guð-
finns en Vigdís er í forgrunni. „Myndin
er ekki ítarleg sagnfræðiskýring held-
ur er bara snert á nokkrum flötum,“
útskýrir hann. „Hún snýst um þann
sögulega atburð sem gerist hér 1980
þegar kona býður sig fram til forseta
í fyrsta sinn og sigrar. Það var stórt
skref í jafnréttisbaráttunni.“
Viðtölin við Vigdísi voru tekin heima
hjá henni, að sögn Guðfinns, og Ástríð-
ur dóttir hennar segir þar líka frá upp-
lifun sinni á því að mamma hennar var
allt í einu komin orðin aðalstjarnan.
Guðfinnur nefnir líka merkilegt efni
frá norrænu sjónvarpsstöðvunum sem
aldrei hefur komið fyrir augu almenn-
ings áður. „Þar er meðal annars flott
viðtal við Kristján Eldjárn forseta.
Þegar hann er spurður hvort Vigdís
ætti að taka við af honum svarar hann
á þá leið að hún ætti ekkert að gera það
en hún gæti gert það. Þetta var í raun
stór yfirlýsing því á þessum tíma var
útbreidd skoðun að á Bessastöðum ættu
að vera hjón. Menn sögðu umbúðalaust
að það gengi ekki upp að þar væri ein-
hleyp kona með barn. Ég held það sé
hollt fyrir alla að sjá hversu langt við
erum komin frá þessum tíma en vona
samt að fólk fari ekki að dæma öll þau
viðhorf sem þarna koma fram. Þau eru
bara hluti af því samfélagi sem var og
þurfa að skoðast í því ljósi.“ Spurð-
ur hvort hann hefði fengið að gera
þessa mynd ef karlmaður hefði stýrt
innlendri dagskrárgerð í sjónvarp-
inu svarar Guðfinnur íhugull: „Það er
nú það. Jú, ég hugsa að þessi viðburð-
ur höfði jafnt til karla og kvenna – en
maður veit aldrei.“
Guðfinnur segir mikla vinnu liggja
að baki myndinni. „Efnið lá svo víða.
Við Ragnar erum búnir að reyna á
þolrif starfsfólks safnsins okkar en
þetta var eins og að vera í fjársjóðsleit
því oft fann maður dýrgripi sem eng-
inn vissi af.“ Hann kveðst sáttur við
afraksturinn og vonar að svo verði um
fleiri. „Það kom mér á óvart að svona
mynd skyldi ekki vera til,“ segir hann.
„Þetta er mögnuð saga með mörgum
sterkum augnablikum.“
gun@frettabladid.is
SJÓNVARPIÐ: SÝNIR HEIMILDARMYND Á MORGUN UM FORSETAKJÖR VIGDÍSAR
Gjöf til íslenskra kvenna
GUÐFINNUR OG ÁSTRÍÐUR HEIMA HJÁ VIGDÍSI „Þetta er mögnuð saga með mörgum sterkum augnablikum,“ segir Guðfinnur um myndina
Vigdís, fífldjarfa framboðið. MYND/DAVÍÐ JÓN ÖGMUNDSSON RÚV
Innilegar þakkir sendum við öllum
þeim sem sýndu okkur samúð og hlýhug
við andlát og útför ástkærrar móður
okkar, tengdamóður, ömmu
og langömmu
Huldu Snorradóttur
frá Dagverðartungu.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Hlíðar fyrir
góða umönnun, ljúft viðmót og hlýju.
Gylfi Pálsson Rósa María Björnsdóttir
Ragna Pálsdóttir Ævar Ragnarsson
Gísli A. Pálsson Stefanía Þorsteinsdóttir
Snjólaug Pálsdóttir Þorsteinn Sigurðsson
Snorri Þ. Pálsson
ömmubörn og langömmubörn.
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir,
amma og langamma
Herborg Guðmundsdóttir
Hátúni 4,
lést á Landspítalanum í Fossvogi þann 18. þ.m.
Útförin verður frá Fossvogskirkju mánudaginn
25. október kl. 13.00.
Jónína Herborg Jónsdóttir
Jón Herbert Jónsson Inger Jónsson
Ingibjörg Sigurðardóttir Guðjón Sigurðsson
Elínborg Sigurðardóttir Axel F. Sigurðsson
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi, sonur
og tengdasonur,
Guðlaugur Kristinn
Karlsson
múrari, Ofanleiti 19, Reykjavík,
lést á líknardeild Landspítalans Kópavogi
fimmtudaginn 21. október 2010.
Elísabet Sigvaldadóttir
Bryndís Guðlaugsdóttir Andri Ægisson
Sigurdís Guðlaugsdóttir Camas Umit Camas
Sigurdís Halldóra Erlendsdóttir
Ingibjörg Halldórsdóttir
og barnabörn
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma
Hólmfríður Sigfúsdóttir
andaðist aðfaranótt 16. október síðastliðinn.
Jarðarförin fer fram frá Neskirkju í Aðaldal
laugardaginn 30. október kl. 14.00.
Bryndís Halldóra Bjartmarsdóttir
Hólmfríður Bjartmarsdóttir Sigurður Ólafsson
Guðmundur Bjartmarsson
Hlaðgerður Bjartmarsdóttir Egill Þórir Einarsson
Sigfús Bjartmarsson Lóa Pind Aldísardóttir
barnabörn og barnabarnabörn
Útfararþjónusta
Davíðs Ósvaldssonar ehf.
Davíð Ósvaldsson
Útfararstjóri
S. 896 6988 / 553 6699
Óli Pétur Friðþjófsson
Útfararstjóri
S. 892 8947 / 565 6511
Hjartans þakkir eru færðar öllum þeim
sem sýndu samúð og hlýhug við andlát
og útför
Páls Stefánssonar
framreiðslumanns,
Asparfelli 6, Reykjavík.
Nataly Stefánsson
Tatiana Helgason Haukur Helgason
Amalía Stefánsdóttir Leif Bryde
Guðný Stefánsdóttir
Hafsteinn Stefánsson Sigrún Óla
og frændsystkini.
Elskuleg dóttir okkar, systir, mágkona
og frænka
Margrét Hauksdóttir
Barónsstíg 63,
sem lést laugardaginn 16. október, verður jarðsungin
frá Hallgrímskirkju þriðjudaginn 26. október
kl. 11.00. Þeim sem vilja minnast hennar
er bent á Krabbameinsfélag Íslands.
Málfríður Steinsdóttir
Haukur Bergsteinsson Ragna Guðvarðardóttir
Agnes Hauksdóttir Þórir Borg
Bryndís Steinunn
Sara, Haukur og Jóhannes.