19. júní - 01.10.1995, Blaðsíða 18

• KVENNARAÐSTEFNAN:
T\ óra Stefánsdóttir var í undirbúnings-
nefnd óopinberu kvennaráðstefnunn-
ar í Huairou og einn af mörgum starfs-
mönnum sem ráðnir voru til að vinna á
skrifstofunni í New York undir fram-
kvæmdastjórn Irene Santiago. Meðan á
ráðstefnunni í Huairou stóð var Dóra önn-
um kafin frá morgni til miðnættis, en hana
var gjarnan að finna í tjaldi sem kallað var
„Global Pavillion" og þar leysti hún úr
alls kyns vandamálum sem upp komu hjá
þátttakendum, með bros á vör. Síðasta
daginn var farið að hægjast um hjá henni
og við mæltum okkur mót upp úr hádeg-
inu. Skyndilega helltist rigningin yfir
okkur og við leituðum skjóls í hinum um-
talaða Willows klúbbi, en það er hálf-
kláruð bygging sem notuð var sem veit-
ingastaður og fyrir umræðufundi.
JTJ óra hefur verið að vinna hjá Þróunar-
samvinnustofnun íslands undanfarin
fimm ár, fyrst í Namibíu og svo eitt og
hálft ár við verkefni á Grænhöfðaeyjum.
I byrjun apríl gerði hún nokkurra mánaða
hlé á starfi sínu þar og hélt til New York.
„Ég vann að undirbúningi kvennaráð-
stefnunnar í fimm mánuði áður en ég kom
hingað,“ segir hún „og hingað kom ég
svo um miðjan ágúst. Ég var í hópi sem sá
um að skipuleggja alla litlu vinnuhópana
sem hafa starfað hér, en við fengum óskir
um að halda fjögur þúsund slíka fundi.
Það duttu einhverjir út og aðrir bættust
við en ég held við höfum verið með um
þrjú þúsund og fimm hundruð vinnuhópa
starfandi þessa tíu daga sem ráðstefnan
hefur staðið yfir, eða réttara sagt níu daga
því að fyrsta daginn var ráðstefnan sett og
dagskráin hófst ekki fyrr en annan dag-
inn.“ Dóra var á launum hjá íslenska rík-
inu þann tíma sem hún vann að undirbún-
ingi ráðstefnunnar og það var framlag Is-
lands til ráðstefnunnar. „Þetta hefur verið
alveg gífurleg vinna,“ segir Dóra, „þó að
ég hafi unnið mikið um ævina held ég að
ég hafi aldrei unnið eins mikið og við
þennan undirbúning, bæði í New York og
þó einkum eftir að ég kom hingað. En
þetta hefur verið mjög gaman, sérstaklega
hérna í Kína. Það er einstakt að sjá allar
þessar konur koma hingað frá öllum
18
heimshornum og taka þátt í því sem ég
hef verið að skipuleggja, það er stórkost-
legt. Ég hef kynnst mörgum konum alls
staðar að úr heiminum og vona að ég hitti
sumar þeirra aftur, einkum konur sem ég
hef unnið með.“
n hvað ætli sé henni minnistæðast frá
þessu starfi. „Ég veit það ekki,“ svar-
ar hún , „en ætli það sé ekki hvað það hef-
ur verið mikill áhugi á að þetta tækist vel.
Það kom mér sem er vön rigningum á Is-
landi þó á óvart að það var eins og enginn
gerði ráð fyrir að það gæti rignt. Það var
því heilmikið stress hér strax fyrsta dag-
inn þegar rigningin helltist yfir okkur.
Aðstaðan hér í Huairou er að mörgu leyti
mjög góð og kínverska starfsliðið er mjög
gott. En aðstöðunni hér var komið upp á
mjög stuttum tíma og því hefur höndun-
um verið kastað til margra hluta. Hér var
svæði sem herinn hafði til umráða og
menn voru sendir hingað í hálfgerða út-
legð, þar sem miðstöð blaðamanna er
voru menn t.d. að æfa sig í skotfimi. Á
síðustu árum hafa Kínverjar hins vegar
verið að þróa þetta sem ferðamannastað,
aðallega fyrir erlenda ferðamenn en
einnig fyrir Kínverja. Þeir munu því nota
þá aðstöðu sem komið hefur verið upp
hér áfram næstu árin.“
óra hefur unnið að skipulagningu
þróunarverkefna en aldrei áður unnið
við að skipuleggja svona stóra ráðstefnu,
„en sú reynsla sem ég hafði hefur þó
komið mér að góðum notum því maður er
að glíma við aðstæður sem eru framandi.
En þetta verkefni er svo miklu stærra í
sniðum en það sem ég hef nokkurn tím-
ann gert.“
ún er spurð hvort hún hafi tekið ein-
hvern þátt í starfi kvennahreyfinga.
„Nei, ég hef aldrei gert það. Ég hef alltaf
haft miklu meiri áhuga á mannréttindum,
ekki sérstaklega kvenréttindum. Ég er
sammála Vigdísi Finnbogadóttur forseta
um að án vináttu karla gerum við ekki
neitt. Auðvitað er þörf á því að konur taki
sig svona saman og ræði um sín málefni í
friði, en mér finnst meiri þörf á því að
konur og karlar fari að tala saman. Það
eru margir karlar sem hlusta á það sem
konur hafa að segja. Staða kvenna hefur
breyst mikið, t.d. með því að konur eiga
færri börn en áður og konan er ekki jafn
bundin því að ala þau upp. Frelsi konunn-
ar eykst og hún tekur að sér meiri ábyrgð
og með því eykst sjálfsvirðing hennar og
virðing karla á henni, hún finnur að hún
ræður við meira en áður. Við verðum að
sýna sjálfum okkur og körlunum að við
ráðum við ýmis verkefni. Ég bjó í Dan-
mörku í sjö ár og mér finnst danskir karl-
menn hafa breyst mikið hvað varðar
ábyrgð á fjölskyldulífi, en íslenskir karlar
eru fastir í því að konan á að vinna úti en
hún á líka að bera ábyrgð á fjölskyldu og
heimili og hafa matinn á borðinu. Hún á
bara að bæta við sig útivinnunni á lágu
laununum. Það er ekki eins mikil vinna á
Norðurlöndunum og því taka menn meiri
þátt í ljölskyldulífi. Karlarnir gangast
heilmikið upp í því að vera með börnum
sínum. Sameiginlegt forræði foreldra er
algengt við skilnað og fólk gengst upp í
því að taka þessa ábyrgð.“
ú hafa margir gagnrýnt ráðstefnur
sem þessa og sagt að þær séu ekkert
annað en eyðsla á peningum, tíma og orku
og það hefði verið hægt að gera ótalmargt
merkilegra við það fjármagn sem varið
var í ráðstefnuna. Hvað viltu segja við
þessu?
l\/f ér finnst svona ráðstefna eiga að
mörgu leyti fullan rétt á sér. Við
konur á Norðurlöndunum þurfum ef til
vill ekki beinlínis á þessu að halda, en
konur frá fátækari löndum fá geysilegan
byr í seglin við að koma hingað. Og þeir
sem segja að það sé hægt að verja þessu
fjármagni betur hafa ekki komið með
neinar hugmyndir.
elstu gagnrýnendur vilja helst ekki
eyða neinum peningum til málefna
kvenna. Hvernig eigum við að styðja kon-
ur í þriðja heiminum? Það hefur t.d. verið
gert heilmikið í því að stofna litla lána-
sjóði fyrir konur þar sem þær geta fengið
lán til að koma sér upp litlum fyrirtækjum