Fréttablaðið - 22.12.2010, Blaðsíða 64

48 22. desember 2010 MIÐVIKUDAGUR
Bækur ★★★★
Sjáðu svarta rassinn minn
Brynhildur Heiðar- og Ómarsdóttir
og Þórey Mjallhvít H. Ómarsdóttir
Hið ósagða fært í orð
Sjáðu
svarta
rass-
inn minn
er þjóð-
sagna-
safn sem
systurnar
Brynhild-
ur Heið-
a r - og
Ómars-
dóttir og
Þórey
Mjallhvít
H. Ómarsdóttir hafa tekið saman.
Í bókinni eru sagðar fimm sögur
sem allar fjalla um ráðagóðar og
skarpskyggnar kvenhetjur.
Þórey Mjallhvít er höfundur
mynda, en Brynhildur endurskrif-
ar sögurnar á nútímamáli. En hún
lætur ekki þar við sitja heldur leng-
ir hún sögurnar og fyllir í eyðurn-
ar. Þannig ljær hún persónum bæði
tilfinningar, drauma og markmið.
Vatnslitamyndir Þóreyjar eru
dálítið óvenjulegar, fallegar og oft
þrungnar bæði hreyfingu og til-
finningu. Þær eru ekki í algengum
glansmyndastíl barnabóka, sem
er indælt þegar maður hefur van-
ist því.
Þótt um myndabókarbrot sé að
ræða er textinn í bókinni lang-
ur og þéttur og því ekki ætlaður
þeim allra yngstu, nema í fylgd
með fullorðnum. Kápan er ekki
mjög aðlaðandi og leiðinlegt að
engin hinna fræknu kvenna sem
bókin segir af prýði hana. Vonandi
ratar bókin samt til sinna – hún er
bráð skemmtileg.
Niðurstaða: Lífleg endursögn og
falleg myndlýsing glæða þjóðsögur
nýju lífi.
Bækur ★★
Rikka og töfrahringurinn á
Indlandi
Hendrikka Waage og Inga María
Brynjarsdóttir
Tilþrifalítill töfrahringur
Rikka
og töfra-
hringur-
inn á Ind-
landi er
önnur bók
Hendr-
ikku
Waage
og Ingu
Maríu
Brynj-
arsdóttur
um Rikku og töfrahringinn. Hún
segir af Rikku sem á töfrahring
sem þeytir henni um heiminn og
skoðar hún helstu sögustaði þeirra
landa sem hún heimsækir. Hring-
urinn hefur sjálfstæðan vilja og
kippir Rikku og förunauti hennar
milli staða fyrirvaralaust.
Þetta er einn helsti galli bókarinn-
ar. Hver opna bókarinnar sýnir
nýjan stað og að fletta í gegnum
söguna er eins og að sitja undir
glærusýningu frá ferðamálaráði
Indlands. Hvorki Rikka né föru-
nautur hennar, Rahul, hafa vott af
persónuleika, og hafa engin sjálf-
stæð markmið.
Úr því að frásögnin er svona til-
þrifalítil hlýtur athyglin að bein-
ast að myndunum. Þær eru að
sönnu litfagrar og sniðugar – sér
í lagi nafnlaus dýr sem þvælast á
hverri einustu síðu eins og títt er
um barnabækur af þessum toga –
en verða eins og frásögnin dálít-
ið ópersónulegar. Rikka breytir til
dæmis ekki um svip alla bókina,
heldur gapir brosandi af hverri
síðu.
Niðurstaða: Heldur bragðlitlar bók-
menntir.
Bækur ★★★★
Loðmar
Auður Ösp Guðmundsdóttir og
Embla Vigfúsdóttir
Á milli síðnanna
Bókin um Loðmar eftir Auði Ösp
Guðmundsdóttur og Emblu Vigfús-
dóttur segir af Loðmari sem býr
aleinn og yfirgefinn á fyrstu opnu
bókar, allt frá prentun og þar til
lesandinn mætir til leiks. Loðmar
býður lesandanum að kanna með
sér næstu opnur.
Í bókinni reynast svo búa hin ýmsu
kvikindi sem hafa búið í einhvers
konar samfélagi þar til Loðmar og
lesandinn ganga fram á þau. Ógur-
legt skrímsli, Gímaldið, losnar úr
fjötrum fyrir klaufaskap Loðmars
og öll sagan er í voða.
Bókin er tilraunakennd að öllu
leyti – texti, myndir, uppsetning
og efni. En tilraunin heppnast, úr
verður vinalegt rugl sem vekur
lesendur á öllum aldri til umhugs-
unar um eðli skáldskaparins jafn-
framt því að skemmta þeim með
líflegum texta og smáskrýtnum
myndum.
Aftast eru orðskýringar sem virð-
ast eiga að auðga orðaforða les-
anda. Það lýsir nokkru vantrausti
á getu þeirra til að gera það sjálfir
í gegnum bókmenntatexta, sem er
leitt í svo bókmenntalegri bók.
Arndís Þórarinsdóttir
Niðurstaða: Fín bók til samlesturs
foreldra og barna – aftur og aftur.
Þvælst í tíma og rúmi
Bækur ★★★
Snjóblinda
Ragnar Jónasson
Snjóblinda er önnur sakamálasaga
Ragnars Jónassonar. Sú fyrsta,
Fölsk nóta, kom út í fyrra og kynnti
til leiks Ara Þór Arason, sem einn-
ig er söguhetjan í Snjóblindu. Nú er
hann útskrifaður lögreglumaður og
ræður sig til starfa norður á Siglu-
firði rétt fyrir jól í miklum snjó-
þyngslum sem leggjast á sálina.
Honum leiðist, á í stríði við kær-
ustuna fyrir sunnan og finnst bæði
bærinn og starfið fábreytt og lítið
gefandi. Eitt morð og ein líkams-
árás með nokkurra daga millibili,
sem bæði virðast tengjast leikfé-
lagi bæjarins, breyta því snarlega
og bæði Ari og lesandinn fá nóg um
að hugsa.
Ragnar hefur þýtt bækur eftir
Agöthu Christie og hefur greini-
lega margt af henni lært. Áhersl-
an er öll á persónulýsingar fólksins
sem tengist glæpunum á einhvern
hátt, sem og lögreglumannanna
sem þá rannsaka. Inn á milli er
skotið lýsingum á inbroti og lík-
amsárás sem ekki virðast tengjast
efni sögunnar, en gera það svo auð-
vitað að lokum og hjálpa til við
lausn gátunnar.
Persónugalleríið í Snjóblindu
er nokkuð fjölbreytt. Þetta
er Christie-plott með per-
sónum sem allar tengj-
ast innbyrðis í gegnum
leikfélagið. Allar eiga
persónurnar leyndar-
mál úr fortíðinni og
flestar eiga harma
að hefna. Ragn-
ari tekst vel
að draga upp
skýra mynd
a f hver r i
og einni og
skammta upplýsing-
ar til lesandans á þann
hátt að hann þyrstir í að lesa
meira og komast að því hvað hver
persóna hefur að fela. Ari sjálfur
er trúverðug og sympatísk persóna
sem lesandinn stendur með, sem er
auðvitað grundvallaratriði í því að
svona sögur virki.
Sagan er mjög vel byggð og prýði-
lega skrifuð. Spennan er byggð
upp hægt og bítandi og eins og við
á í sakamálasögu af þessari gerð
stendur lesandinn sig að því að
gruna hverja persónuna á fætur
annarri um ódæðin. Lausnin er
snjöll og kemur gjörsamlega
á óvart, sem er mikill og
allt of fáséður kostur í
sakamálasögum.
Sú útjaskaða
klisja að hér
sé kominn
fram höfundur
sem athyglisvert
verði að fylgjast
með í framtíðinni
segir ekki mikið en
það er alveg ljóst að
Ragnar kann að byggja
góða sakamálasögu,
hefur tilfinningu fyrir
stíl og málfari og skapar
trúverðugar og áhugaverðar
persónur, svo jú, það verður
áhugavert og skemmtilegt að
fylgjast með því sem frá honum
kemur í framtíðinni. Hann gæti
meira að segja blandað sér hress-
ilega í slaginn um krónprins- og
kóngstitilinn sem einhver bless-
aður gagnrýnandinn setti í gang
meðal íslenskra krimmahöfunda.
Friðrika Benónýsdóttir
Niðurstaða: Vel byggð, vel stíluð og
spennandi sakamálasaga með góðri
persónusköpun og lausn sem kemur
lesanda algjörlega í opna skjöldu.
Hér gerist aldrei neitt
Bókin Íslenzkir þjóð-
hættir eftir Jónas frá
Hrafnagili er uppseld
hjá útgefanda. Að sögn
Sigurðar Svavarssonar
hjá Opnu, sem endurgef-
ur bókina út, hafa alls
þrjú þúsund eintök selst.
Ákveðið var að prenta
ekki fleiri eintök fyrr en
eftir áramót. „Bók séra
Jónasar mun líka vafa-
lítið seljast afskaplega
vel á næsta ári, eins og
matreiðslubók Helgu Sig sem enn
er í mikilli sölu á sínu öðru ári,“
segir Sigurður.
Hann segir tímalaus
rit á borð við bækur
Jónasar og Helgu leita
í tvo farvegi.
„Annars vegar nálg-
ast menn þessa fornu
snilld sem nauðsynlega
bita úr menningarsög-
unni sem þurfa að vera
til á hverju heimili, og
hins vegar eru þær
orðnar nokkurs konar
költ meðal ungs fólks
sem finnst þessa forna
snilld alveg frábærlega skemmtileg
lesning, einkum bók séra Jónasar.“
- bs
Uppseldir þjóðhættir
SIGURÐUR SVAVARSSON OG GUÐRÚN MAGNÚSDÓTTIR HJÁ OPNU Sigurður segir
tímalaus rit á borð við Íslenska þjóðhætti hafa náð „költ“ stöðu hjá yngri lesendum.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Einkaf lugmannsnám
10 vikna kvöldnámskeið hefst í janúar 2011
Skráning er hafin á
www.flugskoli.is
www.f lugskoli.is
1.198.-