Sameiningin - 01.03.1929, Blaðsíða 27

89
orgel leggur til samnemiö. Lútersilcur kirkjusöngur veröur ætíö
ómetanlega dýrmætur fyrir kistindómiinn, því hann byggist á þjóö-
lögum og hefir sýnt mátt sinn til aö lifa. Vér þörfnumst einnig
sálrna og andlegra ljóða með léttum blæ, en það‘ ættu að vera þjóð-
lög, sem búin eru að sanna gildi sitt.
Öll kristnin syngur “Vor Guð er borg á bjargi traust,” og endur-
bættu (reformedý kirkjurnar eu að talca upp mörg lög þeirrar teg-
undar. Hvað er þjóðlag? Ekki “guðspjalila” (gospel) lögin svonefndu
eða svokölluð uppáhaldslög alþýðu. Þau endast aðeins nokkur ár
og falla í gleymsku. Ný lög verða aðl sanna gildi sitt með því að
halda velli að minsta kosti fjórðung aldar. Eyrir svo sem 75 árum
fóru þjóðirnar að átta sig á verðmæti þjóðlaga sinna. Menn voru
gerðir út um bygðir og bœi að safna lögum?alþýðunnar og hafa mörg
hefti af þeim verið gefin út.
Hljómlistin er alheimsmáj. Hún er sameiginlegt tungumál allra
þjóða. Allir unna þjóðlögunum ihvort sem þau eru frá Englandi,
Skotlandi, írlandi, Þýskalandi, Frakklandi, Rússlandi, Noregi, Finn-
landi, Svíþjóð, Danmörku, Spáni eða annarsstaðar frá. Þau eru
51,1 fögur og þangað sækja tónskáldin efni í listaverk sín. Aroerika
er enn í þessu efni partur af Evrópu, og syngur þjóðlög Norðurálf-
unnar. Það sem er sérkenmilegt fyrir Ameríku, kemur rneð' tíð og
tíma. Að svo lcornnu höfum vér einungis þjóðlög Indíánanna og
svertingjanna, sem (bera sérstakan blæ. Mikið' er til af trúarlegum
þjóðlögum. En hvað um þau veraldlegu? Er réttmætt að nota þau
við sálma? Elcki all, en mörg okkar beztu sájmalög voru uppruna-
lega veraldleg þjóðlög. T. d. “Inn'sbruck, ich muss dich lassen,” á
norsku “Nú ihviler mark og enge,” og á ensku eins og það er notað
hér í Ameríku, “O bread of life from heaven.” Um þetta þóðlag
sagði Mozart eitt sinn að hann hefði heldur kosið; að vera höfundur
að því en öllu, sem hann hefði samið. Það er ekki augnamið þess-
arar ritgerðar að ryðja braut |lúterskum messusöng. Hann er búinn
að sanna sitt mikla gildi. En það er eftirsjá i því að þeir, sem fá
það hlutverk að endurskoða sálmabækur, sýna ekki ætíð góðan smekk
og jafnvægi í því að velja lög. Þeir festa sig oft í einhverri hug-
mynd og fara í gö'nur með hana. HU'gtnyndin getur verið góð, en
gönurnar eru ætíð óheppilegar.
Hvað fagur sem sálmur er, má mislbjóða honum með því að hafa
hann of oft um hönd. Hve hrifandi eru ekki! jólasiálmarnir. Orsökin
til þess að þeir njóta sín svo vel, liggur í því að þeir eru notaðir ein-
ungis um jólin, Margir góðir sájmar eru vanræktir vegna þess prest-
urinn fellur auðveldlega í þann vana að nota einungis þá, sem hon-
um sjálfum eru öezt kunnir.
Hver söfnuður ætti að geta sungið svo að segja alla sálma í
sálmalbókirmi. Þeir lærast, ef þeir eru notaðir við og við. Sálin í
söngnum er í laginu, ekki í tenor, alto éða bassa. Látum alla syngja