Fréttablaðið - 07.07.2011, Blaðsíða 32

KYNNING − AUGLÝSINGHollt & gott FIMMTUDAGUR 7. JÚLÍ 20112
Hráfæði er aðferð til að matreiða
grænmeti og ávexti, hnetur og fræ,
þara og spírur á fjölbreyttan hátt.
Hráefnið er ekki hitað upp fyrir
47°C svo að ensím í matvælunum
skemmist sem minnst. Því er hald-
ið fram að fólk sem þjáist af ýmsum
kvillum finni mikinn mun á heils-
unni eftir að hafa skipt yfir í hrá-
fæði. Þá nota sumir þetta fæði til
að grenna sig enda inni heldur hrá-
fæði ekki mjólkurvörur, ruslfæði,
brasaðan mat og djúp steiktan, gos-
drykki og sælgæti.
Þeir sem neyta hráfæðis borða
þannig einungis úr þremur fæðu-
flokkum af sex úr fæðuhringnum.
Það er ávexti, grænmeti og hnetur
og fræ. Fæðið er því einhæfara en
ráðlagt er sem eykur hættu á nær-
ingarskorti. Til að forðast hann er
nauðsynlegt að neyta vítamín- og
steinbættra matvæla, til dæmis
kalkbættar jurtavörur. Auk þess
þarf að huga að prótíninntöku þar
sem prótín úr fæðu nýtast til upp-
byggingar og viðhalds fyrir líkam-
ann og veita einnig orku. Þeir sem
ekki neyta prótíns úr dýraríkinu
þurfa því að borða jurtaprótín.
Matreiðsluaðferðir í hráfæði
eru sérstakar þar sem maturinn
er ekki hitaður upp fyrir 47°C.
Á heimasíðu Matvælastofnunar
má finna ráðleggingar um mat-
reiðsluaðferðir en ýmsar hættu-
legar bakteríur og veirur finnast
í matvælum og hreinlæti og hita-
stig skiptir miklu máli við með-
höndlun og eldun svo sjúkdóms-
valdandi örverur valdi ekki skaða.
Því er talið mikilvægt að einstak-
lingar með skert ónæmiskerfi ráð-
færi sig við fagfólk í heilbrigðis-
kerfinu ef þeir íhuga að borða
hráfæði vegna aukinnar hættu á
matarsýkingum.
Heimild: Vísindavefur.is og
heilsubankinn.is
Útgefandi: 365 miðlar ehf., Skaftahlíð 24, s. 512 5000 Umsjónarmenn auglýsinga: Sigríður Dagný Sigurbjörnsdóttir
sigridurdagny@365.is s. 512 5462 og Þórdís Hermannsdóttir thordish@365.is s. 512 5447.
Ábyrgðarmaður: Jón Laufdal.
NOKKUR HOLLRÁÐ
Manneldisráð og Landlæknisembættið
gefa hollráð á vefsíðu sinni:
- Sósan gerir oft gæfumuninn. Í einni mat-
skeið af hamborgarasósu eru jafnmargar
hitaeiningar og í fimm matskeiðum
af súrsætri sósu, átta matskeiðum af
brúnni sósu ef hún er ekki uppbökuð,
eða tuttugu matskeiðum af salsasósu.
- Hægt er að borða tvær brauðsneiðar
í staðinn fyrir eina með því að smyrja
þunnt eða nota sinnep í staðinn
fyrir þykkt lag af smjöri, smjörva eða
majonessósu.
- Fimm hundruð grömm af grænmeti og ávöxtum á dag minnka
líkurnar á hjartasjúkdómum og mörgum krabbameinum.
Hráfæði hefur orðið vinsælt hin síðari ár. Fólk sem haldið er ýmsum kvillum segist finna
mikinn mun á heilsunni eftir að hafa skipt yfir í hráfæði. NORDICPHOTOS/GETTY
Hráefnið ekki hitað
upp fyrir 47 gráður
HOLLT LOSTÆTI
Japanski rétturinn sushi
á sér meira en þúsund ára
sögu. Þykir hann hið mesta
lostæti um heim allan og
einstaklega hollur að auki.
Fiskurinn sem er notaður
í sushi inniheldur joð og
D-vítamín og ákveðnar
fisktegundir, eins og síld
og sardínur, eru auk þess
auðugar af omega-3
fitusýrum. Sjávarþangið
inniheldur prótein og A,
B1, B2, B6 og C vítamín, va-
sabi er ríkt af C vítamíni og
edikið talið örva meltingu
og styrkja ónæmiskerfið.
Þeir eru eldrauðir í gegn og
stútfullir af
andoxunar efnum
heilsutómatarnir sem
Guðjón Birgisson og
Sigríður Helga Karlsdóttir
hafa ræktað síðustu ár í
garðyrkjustöðinni Melum á
Flúðum.
„Við erum með tómata á 5.000 fer-
metrum og gúrkur á 1.000,“ segir
Guðjón, sem er með rúmlega þriggja
áratuga reynslu í ræktun tómata.
„Svo sáum við til hálfrar milljónar
kálplantna á ári og ræktum þær úti
á 11 hekturum. Þar ber mest á blóm-
káli, spergilkáli og kínakáli.“
Guðjón segir tómatræktunina
hafa verið bundna við eina tegund
í fyrstu. „Svo fórum við að fjölga af-
brigðum og auk þess algengasta
ræktum við nú konfekttómata og
heilsutómata sem innihalda þre-
falt meira Licopen-litarefni en þeir
venjulegu. Við tínum þá eldrauða og
þeir eru þannig að innan líka sem
gerir þá mun hollari, því Licopen
er andoxunar efni sem er bæði gott
fyrir hjartað og vinnur gegn krabba-
meini,“ lýsir hann og segir heilsu-
tómatana hafa verið á markaðinum
í fimm ár. „Við byrjuðum smátt en
eftirspurnin hefur aukist mikið og
við reynum að anna henni.“
Melar er vistvæn garðyrkjustöð
sem skilar um 16 ársverkum að
sögn Guðjóns. „Við erum ellefu sem
vinnum hér yfir hávetrartímann en
förum allt upp í tuttugu yfir sum-
arið.“ Hann segir vorið í ár eitt það
erfið asta sem hann muni eftir í úti-
ræktun, bæði kalt og þurrt. „Hér á
Flúðum er yfirleitt þurrviðrasamt og
í þessari þrálátu norðanátt hefur ekk-
ert rignt en við bregðumst við bara
við því og vökvum og fyrsta kínakálið
er að koma í verslanir nú í vikunni.“
Eldrauðir í gegn og eftir því hollir
Freistandi konfekttómatar á grænum greinum er
glæný söluafurð hjónanna í Friðheimum í Blá-
skógabyggð, þeirra Helenu Hermundardóttur
garðyrkjufræðings og Knúts Rafns Ármanns
hestafræðings.
„Við ræktum í mold og erum með vistvæna vott-
un enda reynum við eftir bestu getu að hafa tóm-
atana ferska, holla og bragðgóða,“ segir Knútur
Rafn sem flutti ásamt konu sinni að Friðheimum
fyrir sextán árum.
„Okkur langaði að vinna bæði við garðyrkjuna
og hrossin og garðyrkjan er okkar aðalbúgrein.
Vorum fyrst að rækta tómata, papriku og agúrkur
en fyrir tíu árum ákváðum við að sérhæfa okkur
í tómötum og rækta þá allt árið um kring. Í dag
erum við með þrjár tegundir, þessa sem er algeng-
ust á Íslandi og einnig plómutómata sem við erum
ein með. Síðan ræktum við litla tómata, svokall-
aða konfekttómata sem við seljum í öskjum og í
sumar byrjuðum við með þá skemmtilegu nýjung
að selja þá á greininni. Þar fá þeir að fullroðna og
eru rosalega sætir og góðir. Svo geymast þeir leng-
ur á greininni þó fólk eigi reyndar aldrei að kaupa
sér tómata til að geyma þá!“
Á GRÆNUM GREINUM
Sigríður Birgisdóttir og Guðjón Birgisson hafa áratuga reynslu í ræktun tómata.
Vistvæn og hollir heilsutómatar í vexti.
Helena og Knútur Rafn á Friðheimum búa bæði með tómata
og hesta.