Fréttablaðið - 07.07.2011, Blaðsíða 19

FIMMTUDAGUR 7. júlí 2011 19
Rökin fyrir fækkun
þingmanna
Ég tel, að hægt sé að fækka alþingismönnum. Fjöldi
þeirra nú er 63 og er bundinn
í stjórnarskrá. Þannig standa
rösklega fimm þúsund manns
að baki hverjum alþingismanni
að meðaltali. Til samanburðar
standa 27 þúsund manns að baki
hverjum þingmanni í Finnlandi
og Svíþjóð, 29 þúsund í Noregi
og 31 þúsund í Danmörku. Eistar
hafa 13 þúsund manns að baki
hverjum þingmanni. Í eyríkinu
Barbados í Karíbahafi, þar sem
búa 300 þúsund manns í sam-
lyndu og sólríku lýðræðisríki,
eru 30 þingmenn, einn á hverja
tíu þúsund íbúa.
Forsagan skiptir máli
Árið 1934 var alþingismönnum
fjölgað í 49. Íslendingar voru þá
133 þúsund að tölu, svo að 2.300
manns stóðu þá að baki hverjum
þingmanni. Þingmönnum var
fjölgað í 52 árið 1942, 60 árið
1959 og 63 árið 1984. Fjölgun in
studdist yfirleitt ekki við almenn
rök, heldur virtist henni ætlað
að svala eftirsókn stjórnmála-
flokkanna eftir auknum fjölda
þingsæta handa sínu fólki, meðal
annars til að jafna vægi atkvæða
milli þingflokka. Ólafur Jóhann-
esson, síðar forsætisráðherra,
varaði í grein sinni í Helgafelli
1945 við þeirri skipan, að þing-
menn ákveði sjálfir fjölda þing-
manna, þar eð þingmenn hefðu
augljósan hag af fjölgun í eigin
röðum eins og kom á daginn.
„Ríki í ríkinu“
Í ritgerðum sínum um stjórnar-
skrána í Helgafelli 1945 lögðu
Gylfi Þ. Gíslason, síðar mennt-
málaráðherra, og Ólafur Jóhann-
esson til, að þingmönnum yrði
fækkað í 33 (Gylfi) eða 40 (Ólaf-
ur) til að draga úr veldi stjórn-
málaflokkanna og meðfylgjandi
hættu á spillingu. Ólafur sagði:
„ ... vald stjórnmálaflokkanna
og ýmissa hagsmunasamtaka er
orðið meira en góðu hófi gegn-
ir. Í rauninni er þar orðið um að
ræða mörg ríki í ríkinu, og þau
svo voldug, að þau beygja ríkis-
valdið og knésetja þjóðarheild-
ina.“
Rök gegn fækkun
Sumir telja ekki ráðlegt að
fækka þingmönnum og beita
þeim rökum, að ný stjórnarskrá
þurfi að styrkja stöðu Alþingis
gegn framkvæmdarvaldinu og
til þess þurfi óbreyttan starfs-
kraft innan þings.
Rök fyrir fækkun
Aðrir telja eigi að síður tök á að
fækka þingmönnum, og það geri
ég eins og ég lýsti strax fyrir
kosningar til Stjórnlagaþings.
Rök mín fyrir fækkun eru þessi.
■ Stjórnlagaráð leggur til í
samræmi við niðurstöðu þjóð-
fundar 2010, að ráðherrar sitji
ekki á Alþingi. Séu ráðherrar
tíu talsins eins og nú, er fjöldi
starfandi þingmanna í reynd-
inni 53, ekki 63. Óbreyttur
fjöldi starfandi þingmanna
er því 53, ekki 63. Þess vegna
mætti fækka þingmönnum úr
63 í 53 án þess að fækka vinn-
andi höndum við þingstörf.
■ Við bætist, að persónukjöri við
hlið listakjörs til Alþingis er
ætlað að draga úr getu flokk-
anna til að tryggja flokks-
mönnum „örugg“ sæti og bæta
með því móti mannvalið á
þingi. Þannig geta færri hend-
ur unnið meira og betra starf
á Alþingi. Fækkun þingmanna
gæti lyft Alþingi og ásýnd þess
með því að leiða af sér strang-
ari kröfur kjósenda til fulltrúa
sinna á Alþingi.
■ Fækkun þingmanna sparar fé.
Lítið land þarf að finna rétt
jafnvægi milli umfangsins á
yfirbyggingu stjórnsýslunnar
og eigin bolmagns.
■ Þá er þess að geta að endingu,
að þjóðaratkvæðagreiðslum er
ætlað aukið vægi samkvæmt
tillögum Stjórnlagaráðs, og
fækkar þá verkefnum Alþingis
sem því nemur.
Þessi rök fyrir fækkun þing-
manna vega þyngra í mínum
huga en rökin fyrir óbreytt-
um fjölda, sem Alþingi ákvað
á eigin forsendum. Hófleg
fækkun þingmanna, úr 63 í til
dæmis 53, samrýmist sterkari
stöðu Alþingis gagnvart fram-
kvæmdarvaldinu í samræmi við
kall þjóðfundarins eftir skýrari
valdmörkum og öflugra mótvægi
ólíkra valdþátta að því tilskildu,
að persónukjör og ráðgerðar
skipulagsumbætur efli Alþingi
svo sem að er stefnt.
Í DAG
Þorvaldur Gylfason
Prófessor
Ólafur Jóhannesson, síðar forsætisráð-
herra, varaði í grein sinni í Helgafelli 1945
við þeirri skipan, að þingmenn ákveði
sjálfir fjölda þingmanna, þar eð þingmenn hefðu
augljósan hag af fjölgun í eigin röðum eins og kom á
daginn.
Spurningin er: af hverju?
Síðastliðin átta ár hefur Alþjóðadýraverndunarsjóður-
inn (IFAW) á varfærinn hátt
reynt að skapa umræðu um
skynsemi hvalveiða við Ísland.
Að undanförnu hefur umræðan
þó einkum beinst að stjórnendum
Keflavíkurflugvallar og skyn-
semi í auglýsingabirtingum.
Í mars síðastliðnum höfð-
um við samband við ISAVIA og
útskýrðum fyrir markaðsdeild
þeirra hugmynd okkar að aug-
lýsingum, í samstarfi við Hvala-
skoðunarsamtök Íslands, sem
snérist um það að hvetja erlenda
ferðamenn til að borða ekki hval-
kjöt.
Sala á hvalkjöti til erlendra
ferðamanna virðist fara vax-
andi. Þetta er undrunarefni því
í skoðanakönnunum lýsir mikill
meirihluti þeirra sig algjörlega
andvígan hvalveiðum. Við teljum
að ferðamennirnir standi í þeirri
trú að það breyti engu að smakka
hvalkjöt, á meðan á dvöl þeirra
stendur.
Því settum við af stað þetta
verkefni til að upplýsa ferða-
menn um að hvalveiðar eru
ekki hefðbundin atvinnugrein
á Íslandi; 95% Íslendínga borða
ekki reglulega hvalkjöt (Gallup
könnun, júní 2010) og að í hvert
skipti sem einhver borðar hval-
kjöt að þá er viðkomandi að
stuðla að hvaladrápum.
ISAVIA sýndi auglýsingun-
um áhuga og fulltrúi þeirra lýsti
ánægju sinni með titil átaksins
og inntak þess. Samningar voru
undirritaðir, greiðslur innt-
ar af hendi og auglýsingarnar
settar upp í farangurssal flug-
stöðvarinnar 4. júní. Þann sama
dag héldum við lítið hóf í tilefni
átaksins í Reykjavíkurhöfn mitt
á milli hvalaskoðunarbáta og
hvalveiðibáta Kristjáns Lofts-
sonar. Ræðumenn í hófinu voru
framkvæmdastjóri Ferðamála-
ráðs, formaður hvalaskoðunar-
samtaka Íslands og undirritaður.
Fyrir samtök eins og IFAW
sem starfa á alþjóðavettvangi
að ýmsum velferðarmálum dýra
og umhverfisvernd hefur það
hingað til ekki verið vandamál
að koma sjónarmiðum sínum á
framfæri. Sem dæmi má nefna
að einmitt núna er IFAW með
auglýsingaskilti á Schipol-flug-
velli í Amsterdam þar sem ferða-
menn eru hvattir til að kaupa
ekki minjagripi sem búnir eru til
úr villtum dýrum og á flugvellin-
um í Jersey erum við með fjölda
augýsinga uppi um hvalavernd.
Það kom okkur því mjög á óvart
að um það bil tveimur vikum eftir
að auglýsingarnar voru settar upp
í flugstöðinni í Keflavík hringdi
framkvæmdastjóri ISAVIA og
tilkynnti okkur að honum líkaði
ekki auglýsingarnar og að þeim
yrði að breyta ellegar fjarlægja.
Hrefnuveiðimaður hafði víst
kvartað undan þeim.
Lögmenn okkar sendu bréf
til ISAVIA og óskuðu skýr-
inga á þessu áður en til hugs-
anlegra aðgerða kæmi af hálfu
flugstöðvar innar. Það bréf var
hundsað og auglýsingarnar tekn-
ar niður að okkur forspurðum 24.
júní. Fimm dögum síðar barst
okkur loks bréf frá lögmanni
ISAVIA þar sem fram kom að
félagið teldi sig ekki hafa sam-
þykkt allan textann í auglýsing-
unum og að þær stríddu gegn
ímynd flugstöðvarinnar. Um leið
var því lýst yfir að fyrirtækið
væri reiðubúið að endurgreiða
okkur það sem við hefðum þegar
greitt því.
Við erum þakklát fyrir það
að ISAVIA skuli hafa séð sóma
sinn í því að endurgreiða okkur
vegna auglýsinganna sem fyrir-
tækið fjarlægði. Við erum einn-
ig þakklát fyrir þann mikla vel-
vilja sem við höfum fundið fyrir
vegna þessa máls í íslensku sam-
félagi. Sú spurning stendur eftir
hvers vegna okkur er meinað að
vekja athygli á hvalaskoðun á
Íslandi með auglýsingum og að
hvetja erlenda ferðamenn, sem
styðja í miklum meirihluta mál-
stað okkar, til að borða annað en
hvalkjöt?
Það er varla til mikils að ætl-
ast að henni sé svarað.
Hvalveiðar
Robbie
Marsland
yfirmaður IFAW í
Bretlandi
Leikskólakennarar
eru mikilvægir
Ég var 6 ára þegar ég ákvað að vera fóstra, eins og það
var kallað þá. Það komst ekk-
ert annað að hjá mér heldur en
að hugsa um börn og vissi ég að
þetta vildi ég vinna við þegar ég
yrði stór. Eftir framhaldsskól-
ann árið 1994 fór ég í Fóstur-
skóla Íslands án þess
að hafa nokkurn tíma
unnið á leikskóla.
Námið var skemmti-
legt og krefjandi og
útskrifaðist ég árið
1997 og var í síðasta
hópnum fyrir B.Ed.
en útskrifaðist samt
sem leikskólakenn-
ari.
Strax að lokinni
útskrift byrjaði ég
að vinna í leikskóla
í Hafnarfirði og hef
unnið sem leikskóla-
kennari í tveimur
leikskólum í Hafnar-
firði. Árið 2009 hafði
ég hug á að fara í
framha ldsnám í
Kennaraháskólanum
en þá kom það upp að
þar sem ég útskrif-
aðist árið 1997 hafði
ég ekki B.Ed gráðu
og þurfti ég að bæta
henni við mig áður en
ég gat sótt um fram-
haldsnám. Ákvað ég
því að fara í fjarnám með vinnu.
Ég útskrifaðist með B.Ed gráðu
vorið 2010 og sama haust hóf
ég fjarnám aftur með vinnu
en nú á meistarastigi, í náms-
og kennslufræði með áherslu
á menntunar- og kennslufræði
yngri barna og útskrifaðist
með viðbótardiplómu í því núna
í júní. Þar með hef ég stundað
nám í 5 ár og gerði ég þetta til
að gera mig að betri leikskóla-
kennara sem skilar sér í enn
betri vinnu með börnunum.
Ekki var þetta gert til þess að
hækka laun mín þar sem að
þetta skilar einungis hækk-
un upp á tvo launaflokka, sem
gerir um 7.700 króna hækkun á
mánaðar launum mínum.
Dagur í lífi leikskólakennara
er fjölbreyttur og skemmtilegur
en einnig mjög krefjandi. Í 2.gr.
Aðalnámskrá leikskóla (2011,
bls. 21) kemur fram að megin-
markmið uppeldis og kennslu í
leikskóla eru:
• að fylgjast með og efla
alhliða þroska barna í náinni
samvinnu við foreldra,
• að veita skipulega mál örvun
og stuðla að eðlilegri færni í
íslensku,
• að hlúa að börnum andlega,
vitsmunalega og líkamlega í
samræmi við þarfir hvers og
eins svo að börnin fái notið
bernsku sinnar,
• að stuðla að víðsýni barna og
efla siðferðisvitund þeirra,
• að leggja grundvöll að því
að börn verði sjálfstæðir, virk-
ir og ábyrgir þátttak-
endur í lýðræðisþjóð-
félagi sem er í örri og
sífelldri þróun,
• að rækta hæfi-
leika barna til tján-
ingar og sköpunar í
þeim tilgangi m.a. að
styrkja sjálfsmynd
þeirra, heilbrigðis-
vitund, öryggi og
hæfni til mannlegra
samskipta. Á grund-
velli markmiða laga
um leikskóla, grunn-
skóla og framhalds-
skóla hafa verið sett-
ir fram grunnþættir
menntunar.
Að þessu er unnið
alla daga í leikskóla
en þessi markmið
sýna mjög skýrt hvað
skiptir miklu máli að
leikskólakennarar séu
vel menntaðir og að
þeir sem vinna með
börnunum okkar hafi
áhuga á og séu vel til
þess fallnir að undir-
búa framtíð landsins okkar,
sem er auðvitað börnin okkar.
Nú eru kjaraviðræður í fullum
gangi hjá leikskólakennurum og
er von mín sú að við fáum laun
við hæfi, annars er hætta á að
stéttin deyi út. Leikskólakennar-
ar eru ekki vanir að láta mikið í
sér heyra þegar kemur að kjara-
málum eins og hægt er að skoða
í sögu félagsins og má segja að
umburðarlyndi okkar sé með
ólíkindum þegar kemur að
þeim málum. En hingað og ekki
lengra, við getum ekki lengur
látið sem ekkert sé. Í byrjun
júní var kosning innan félags-
ins um verkfallsboðun félagsins
og var hún samþykkt af miklum
meirihluta félagsmanna.
Mér er misboðið og lýsi því
yfir að við getum ekki setið
lengur og beðið. Við vitum um
áhrif þess að fara í verkfall en
einhvern tíma er komið nóg og
að mínu mati er sá tími núna.
Menntamál
Anna Svanhildur
Daníelsdóttir
leikskólakennari
Mér er mis-
boðið og lýsi
því yfir að
við getum
ekki setið
lengur og
beðið. Við vit-
um um áhrif
þess að fara
í verkfall en
einhverntíma
er komið nóg
og að mínu
mati er sá
tími núna.
MEÐ BÚNAÐI, MIÐSVÆÐIS Í REYKJAVÍK. 
MJÖG HAGSTÆÐ KJÖR FYRIR RÉTTA AÐILA. 
GOTT TÆKIFÆRI FYRIR FAGFÓLK AÐ TAKA SAMAN
HÖNDUM OG HEFJA EIGIN REKSTUR.
OPIÐ HÚS 18:00 - 20:00 Í DAG FIMMTUDAGINN 23.JÚNÍ
TIL LEIGU
HÁRGREIÐSLUSTOFA
Vinsamlega sendið fyrirspurnir á netfangið
furugerdi3@gmail.com eða í síma 693-8310
7. JÚLÍ