Búfræðingurinn - 01.01.1934, Qupperneq 15

Hokkr:'.i' 3faagreiningar á
f r a" ~5 viu r 1 nn~l 9 5T.
(Útvarpserindí ,'iflutt fio. jan. 1934-.)
Rattvirbu áheyrendur!
t ilgtrög
Eg skal byr.ia með bvl að skýra
mer er ætlað flytjr hér í kvöld.Eins
her sunnanlands n.iöfe óhagstæð
stuttlega
og nonn rauna.var
sumar.Hey hrcktust
'-'t y /
bess ir.al:
lem
.a.rtid
til
Srexningar
töðu.Var
annað
sýnishornið,sem rannsakaðyvar,fra Breiöa-
bólstað”! Eljótshlíð,en hitfc noröan úr Eyjafirði.fiannsóknirnar sýndu
mjög ólíkar niðurstööur,því að greinilegt var,ao taðarmað norðan var'
mikið betri.Af bessura ástæðura jpottá sennilegt,að hoy hér sunnanlands
hef ðu^ skemmst til muna.,vegna veðurfarsins í sumar. Stciórn 'B. x. tók
því þá á]rvörðun,í samraði viö atvinnumálaráðherra,að safna nokkrura
töðusýnishornum til efnagreininga,a svæöinu vestan frá Haffgarðará
og austur að Vík í Mýrdal.Theódor Arnbjörnsson ráóunautur^sa um öfl-
un sýnisliornanna,en efnagreiningarnar voru gerðar á Rarmsckna-stöfu
Rxkisins x Reykjavík.
y Fyrix* nokkrura dögura síðan fól stjórnarnefnd 3.1. mér að vinna
ur niðurstöðura efnagreininganna og reyna að ^raga af beim ályktaniy,
sem gætu orðið bændura á fyrnefndu svæði til leiðbeiningar ura fóorun,
5tgornm,að eg skyldx
athuganir
minar.Eg
serstaklega foðrun a mjolkurkum.Ennfreraur akvað
að starfinu loknu flytga erindi í utvarpið um al
verö að taka það f'raÁ-því miður-að hætt er við,að okki vorði^eins
mikið gagn aö þessu og æskilegt hefði verið.Valda því 'þrgár ástæður:
1 fyrsta lagi eru efnagreiningarnar offáar.í öðru lagi raa segtjn,að
greiningum eingongu.ps
og vona^ég,að mér'tski
?að a
Ékist
ég
okleyft sé að ákveða foðurgildi heys meo fullri nákvæmni eftir efna-
þó að vera unnt að komast nálægt hinu rétta
pað.í þriðja lagi er^nú orðið áliðið vetrar
og upplýsingar þær,sem ég hefi aö flytja ura fóðurgildi töðunnar,
berast því nokkuð seint til^bænda.
Áður en ég byrja að skýra frá efnagreiningunum,tel ég nauösyn-
legt að fara nokkrum orðum um. næringarþörf búf ,járs. Eg skal vera eins
vr" s “g ræoa ura það eitt,
hefi að sogja um efnagr.
stuttorður um bessi atriði og. mer
sem nauðsynlegt e.r til skilning
er mögulegt
þvíjSem cg
Næringarþörfin er grundvaílaratriði við alla fóðrun.Til þess að
geta fóðrað á réttán hátt*,verða raenn að vita,hvers
ast.Næringarþörf búfjárins,og reyndar allrs
uu.;.u' aiirti dyra, ma x wo aoe
hinsvegar þörfina fyrir ákyoðin eða
.þætti: Armarsvegar orkuþörf ina og
scrstök ofni.bau efni ur heyTnu,semýkoma að notum við o
sem eru náskyld
af feiti
íar þarfn-
ldí tvo aðal-
x
eru aSalTéga ýms kolvetni,aem eru náskyld helztu næringarefnunum
korni.Þó er alltaf eitthvað af feiti í heyirru,en.svo l:\tið,að það e.r
algert aukaatriði,þegar um næringargildi heys er að ræða.Annars er
feitin verðmætur orkugjafi og kemur að notum í ýmsuin öörum fóðurteg-
ondum on heyi.Við efnagreiningar er kol.vetnunum skift í tvo aðal-
flokkasNefnist annar fcréni eða jurtataugar,en hinn er vcnjulega raail-
aður önnur efni.í
mei ri kóTvetni, en.
SlÖc
.ri
_
oxr
flokknum eru
n. jurtataugarnar eru raikið to
ikið af 'beim x heyi af síðs'ie
hin auðmeltari
rmeltari og
O;
ö nærxngar-
vorðminni.
gnu
grasi,en það er
hr sérstaklega mikxo af 'peim x ney:
alltof algengt fóöur hér á landi.
, Vísindamenn mæla orku fóðursins í hitaeiningum eða kalóríum,en
su eining hefir ekki ennþá rutt sér til rúrus í hinhi ‘'praktisku."
foðurfræði hjá okkur eða á NorðuxTöndum yfirleitt.Hér, og ^ í nágranna-
londura vorum•.Danmörku,Noregi og Svíbjóð,mæla menn orku fóðursins í
hinum s.n.. fóðureiningum.Eitt kg af raeðalbyggi er þar lagt til grund-
vallar og næring su,sem í því felst,talin oin fóðureining.Ein foður-
eining af öðrura fóðurtegundum á að imiihalda gafnraikla næringu.Þamiig
er vengulega talið,að í fóðureiningu þuffi 2 kg af xsl. raeðalteðu.
Þaskal ógvikja að hinum seinna þætti næringarþarfarinnar-
þörfinni fyrir sórstök efni.Þossum. efnum ar venjulcga ski.pað í þrjá
ilokka og eru þeir þess.ir;Egg;iahvítuefni, stoiriefni eða sölt og 'bætx-
hllii Gða vitamin.Skal óa Tara nokkrum orðum um Hvern 'bessarmnærThira-
efnaflokka
störfum að gogna í likamanum og geta~ormúr-næiríngárefni ekki komið 1
þeirra stað.Þessi sérstörf era m.a. fólgin í því,.að viðhalda .og inynda
hina
og pa xyrst snua mer
gegna í lxkaraanuru og
ÚÞossi sérstörf eru m
egggahvxturíku vefi líkamans
t.
vöðvaþræðina. í mjólkirrni er-
raikið af eggjahvitefnum og til mgolkurmyndurrar þarf því hæfilcga