Búfræðingurinn - 01.01.1936, Blaðsíða 35

31
Meðferð heyvinnuvéla.
Eftir H.jört JÓnsson kennara.
Allt frá landnámstíð fram um síðustu aldamót þekktust- ekki
önnnur heyöflunartæki hér á landi en orf,ljáir og hrífuro Þessi
taoki hafa i?ví verið einráð við heyöfiun hiá okkur,og svo er víða
enn. Bæmiur hafa oröið að afla fóðurs handa skepnum sinum með þess-
um tækjum á misgöfnu landi og eftirtekjan pví stundum orðið harla
rýr,bæði að vöxtum og gæðum. En framfarir hins islenska landbúnaðar
mega ekki lengur byggjast á rányrkjunni,heyöflunin verður að flytj-
ast a.f mýrum og ncum yfir á s.létt,vel ræctuð tún og engi.
Túnræktinni miðaði lítið meðan undirristuspaðinn og skóflan
voru hir. ráðand.i vekfæri,en begar hestar og orkuvélar eru teknar í
2)tjónustu liennar.fara skrefin að lengjast. Og á sama veg er ]?að með
heyskapinn. Heyvinnuvélar ]?urfa að verða eins algengar og orf og
hrífur eru nú og mægilegt land við þeirra hæfi. Þá getur bóndinn
aflað meira og betra fóðurs með m.inni vinnu og á styttri tíma,aukið
afurðir búfjárins og velmegun sóna.
ileyske.partíminn er með réttu nefndur bjargræðistxmi bóndans .
Það er stórt atrioi,að heyskapurinn gangi fljótt og vel,en til þess
þarf hraðvirkar vélar i góðu. standi.. Er þá oft hægt að afkasta því
á 1 - 2 purrkdögum með góðum,fíýStvirkum áhoidum., sei^ ella tæki mik-
io lengri tíma. Oft mætti t.d. vex’jast hrakningum með pví að slá
með vé.l ,hegar purrkkafla gerir.
Heyxrinnuvélar eru nú óðum að breiðast út. Eyrsta iáttuvélin
mun hafa verið flutt hingað til lands 1895 og nokkrar i viðbót til
aldamota. Allar voru þær með gistenntri,grófrl greiðu ffrirl - 2
hesta. Þær reyn.dust misgafjf. '. xo., aðallega eftir pvi landi, sem þeim
var beitt á. Eftir 19o? - 19o8 fara aö flytjast hingað vélar með
béttfjn.graðri grslðu.og fer pá notkun peirra aö verða almennari.
Viroist þaö því hafj verið greiðan,sem mest hamlaði þvi,að notkun
vélanna gæti genglð vol i fyrstu.
F.é: á landi eru algengastar prjár tegnndir sláttuvéla sllerkules,
Mc. Corn.l.ck og Deering. Eru pær allar hentugar fyrir islenska stað-
hætti og- svipaðar hver annari. Ný sláttuvél,rétt sett saman slær
vel á góðu eða næmilegu landi,af hverri hessara tegunda sem er.
Raxstrarvélar og snúningsvélar eru lika óðum að breiðast út.
Besta >terð rakstrarvéla,sera hcr þekkist,er Deering. Er sjálfsagt að
nota breiöari tegundina 8",er kostaði s,l. ár 31o kr. Af heysnúning-s
vélum hefir most veriö flutt jnn af Luna hin síðari ,ár5og hefir
hún reynst vel. Kostaði breiðari gerð hennar s.l. ár d6o kr.
Sláttuvelar kosta 'um og yfir boo kr. (Sjá ‘'Búfr." 2. ár bls. 91*