Búfræðingurinn - 01.01.1936, Page 39

Illgresi.
>að verður vart með tölum talið það t jón^-aem-_illgrasi^^elduJ',
hér á landi og erlendii~í__ajjiLem:ixá jarðrækt og garðyrkju. Og
Í)eir,sem sjá vidgang þess frá ári til árs,verða o£4r-sljúvirr~fyr-ÍJv-
áhrifum ]pess,og gera sér ef til vill í hugarlund,að við það verði
ekki ráðið. En það er röng hugmynd. JÆed—rértrtrum aðferð-um má halda
illgreainu niðri. eda"útrýma jþví og auka að sarna s'kapi vöxt þeirrar •
jurta,sem ræktaðar eru. En til ]?ess að unnt sé að viðhafarioinar
réttu aðferðir þurfa menn að pekkja illgresið óg áhrif þess. Vil
ég gera tilraun til pess. að lýsa þessu í eftirfarandi grein,og_.jD.un
ég aðallega styðjast við .rannsólcnir norska illgresisfræðingsins
E. Korsmo(E.Korsmo:Ugress i nutidens jordbruk,Oslo 1925),pví að
um innlendar rannsóknir er ekki að ræða.
Qrðið illgresi má skilja á fleiri vegu. Það er hægt að láta
það tákna hverja pá jurt,er vex óhoðin innan um aðrar ræktaðar jurt-
ir. Kartöflur mætti eftir pví kalla illgresi,pegar pær vaxa þar ,
sem rófum hefir verið sáð,túngrös illgresi par,sem kartöflur eiga
að vera o.s.fr. Orðið er þó venjulega látið ná yfir sérstakan flokk
jurta,er ýmist getur vaxið innan um ræktaðar jurtir eða annars
staðar,en er lítils virði fyrir skepnur og menn eða jafnvel skað-
legar. Þessi flokkur jurta er ákaflega ha.rðvítugur í baráttunni
yfir tilverunni. Þær eiga auðvelt með að auka lcyn sitt og viðhalda
stofnin\im. Þær ná venjulega yfirhöndinni,par sem þær vaxa og útrýma
öðrum tegundum. Þær hafa sérstaklega mikla lífsorku,og pola hin
breytilegustu lífsskilyrði og mun verri en hinar ræktuðu jurtir.
venjulega pola. Fræ þeirra getur t.d. oft geymst mörg ár i jarðveg-
inum við hin verstu skilyrði,án þess að spíra,en eru svo jþess al-
búin,hvenær sem færi gefst. Hér skal sýndur árangur danskrar til-
raunar um geymslu á fóðurrófufræi og akursinnepsfræi,en það síðar-
nefnda er illgresi,en náskylt fóðurrófunni. Eræið var geymt í jarð-
vegi í 50 cm dýpi,bæði purrt og blautt. Eræið spíraði j?annig,í % ;
Geymslutími ár 1 3 5 7 9
Fóðurrófu- Þurrt 9o 7o . 65 4 0
fræ Blautt 15 lo lo 0 o
Akursinneps- - Þurrt 82 8o 6o ■ 7o 33
fræ Blautt 77 86 81 94 8o
Eóðurrófufræið heldur sér nokkurn vegj.n í þurru ástandi í 5
*
ar,en blautt er það að mestu ónýtt eftir 1 ár. Akursinnepsfræið
heldur sór vel,jafnvel betur í blautri jörð,og spírunarhæfileiki
pess er óskertur eftir 9 ár i blautri jörð. Hér er pví megin munur
^illi hinnar ræktuðu jurtar og illgresisins.