Búfræðingurinn - 01.01.1936, Síða 73

* f f t .1
^oti eru mjolkurskyrslur mikils virði,J>egar þær gefa rettar. .up$ý<i-
ingar,svo að hægt sé að byggja á þeim við val undaneldisgripa. Hver
sú kýr,er mjólkar hárri nyt með mi'killi feiti,er undanaldisgripur,
sem veitir styrk til þess að skapa tryggga undirstöðu undir arðvæn-
lega mjólkurframleiðslu. Eftirlitsmenn nautgriparæktarfélaga verða að
vaka yfir J)ví,að mjélkurskyrslur séu færðar með nákvæmni,og mega þeir
síst af öllu gleyma því að vera vandvirkir og nákvasmir í starfi sínu,
við feitimælingar og kem ég síðar að því í þessari grein.
Eoður kýrinnar,hvort sem hað er beit eða innigjöf,hefir ákveðin
áhrif á magn og gæði mjólkurinnar. Þessara áhrifa gætir meira til
Isekkunar á afurðamagnið,se um venfóðrun að ræða en eldis gætir til
úækkunar,því að heiibrigð kýr í góðum holdum mun,með jafnri og góðri
gÓöfjgefa hær afurðir,sem arfgengir eiginleika hennar leyfa, GÓð
mjólk fæst þó ekki nema með góðri fóðrun. Það lögmál lífsins gildir
úér,að kýrin verður að higgja til að getá gefið.
Eéiti og hurrefnismagn mjólkurinnar stendur í vissum hlutföllum
við fóðrið. Fái kýrin of litla næringu til myndunar á feitri mjólk,
grípur hún til þess neyðar úrræðis að minnka feitina og ]par með }purr-
efnismagn mjólkurinnar. Bæfilegt eggjahvítumagn fóðursins hefir þýð-
ingu fyrir mjólkurgæðin og vellíðan kýrinnar. Skortur á eggjahvítu ■
verkar fyrst á lækkun feitinnar,en síðar,hegar kýrin hefir eytt af
eggjahvítuforða líkamans,lækkar nytin. Fuli not fóðureggjahvítunnar
eru þó bundin því,að samsetning fóðursins sé í sem bestum hlutföllum.
Ber þá einnig að taka tillit til þess,að dýralíkaminn sé í jafnvægi,
hvað sölt snertir,því að söltin hafa áhrif á magn og gæði afurðanna.
Þp virðist kýr.in eiga hægra með að bæta frá líkama sínxam vöntun á
söltum en öðrum efnum.
Það er margs að gæta við val á fóðri og fóðurbæti. Fyrst og
fremst má fóðrið ekki verka skaðlega á vinnsluvörur mjólkurinnar eða
"bragð hennar. Einnig þarf að taka tillit til verðlags og hver áhrif
fóðurtegundin hefir á mjolkur- og feitimagn. Þær fóðurtegundir,sem
sérstaklega verka aukandi á feitina,eru; GÓð beit,snemmslegið hey og
DiGöl úr kokos- palme- bómullarfræs- og línfrækökum.
Lækkandi áhrif á feitina hefir lifrarm.jöl, lýsi ,kalt eða frosið
fóður og í sumum tilfellum sí.ld, síldarm,jöl og maís. Aftur á móti
Setur síldarmjöl verkað aukandi á feiti og mjólk,þegar fóðrið í
úeild er of snautt af eggjahvítu eða steinefnum,t.d. hr.akið hey,
síðslægja eða haustbeit.
Nágrannaþjóðir vorar hafa mjólkurframleiðsluna nokkuð jafna
sllt árið,og einnig er kjarnfóður þar meira og almennar notað en
úér á landi. Þetta gerir það að verkum,að sveiflur í mjólkurfeitinni
verða minni þar en hér, Eftir tilraunum,sem Ellingbö gerði við