Búfræðingurinn - 01.01.1940, Blaðsíða 43

BÚFRÆÐINGURINN
37
sé bezta grænmetið, sem liægt er að fá, og er óhætt að
fullyrða, að það sé mjög auðugt af vitamínum, enda þótt
rannsóknir á þessu vanli. Það er mjög þægilegt að rækta
skarfakálið i görðum heima við liús og baá, en vel verður
það að vera varið fyrir ásóknum alifugla og annarra dýra,
sem eru mjög gráðug í það.
Krækiber og bláber eru mjög auðug af vítamín C og B.
Væri hyggilegt, þar sem þvi verður við komið, að safna
berjunum og pressa safann úr þeim, geyma liann ósoð-
inn til vetrarins og gefa refunum litið eitt af honum, þeg-
ar grænmeti brestur.
Hér á landi hefir mjög viða verið vanrækt að gefa græn-
meti og af því hlotizt vanþrif og ófrjósemi hjá dýrunum,
til mikils tjóns fyrir eigendur.
Bætiefni.
Bætiefni eru vítamín og sölt. Þessi efni eru gefin til
þess að bæta upp vöntun á efnum í fóðrinu, sem ekki
verður leiðréft á annan hátt. Þau helztu eru:
Lýsi. Þorskalýsi, lúðulýsi og karfalýsi innihalda mjög
mikið af vítamín A og D. Þorskalýsi er ódýrf, og ætti
ávallt að gefa hverju dýri 2—3 g af þvi daglega. Lýsið
þarf að vera hreint og óþrátt. Yrðlingar, sem eru í hröð-
um vexti, þurfa sérstaklega mikið A- og D-vitamín og ættu
því alltaf að fá lýsi til tryggingar.
Hveitigrómjöl eða „hveitispirumjöl“ inniheldur mikið
vítamín E.
Grænmeti inniheldur allmikið vítamin E. En þótt það
sé gefið, þá verður samt að álíta, að rétt sé til öryggis
að gefa liverju dýri um 5—7 g daglega af hveitigrómjöli,
úr þvi kemur fram í desember og þaðan af fram á vor.
Hveitigróolía er notuð, þegar fljótt þarf að bæta úr E-
vítamínskorti, sérstaklega um fengitímann. Gefa má olí-
una i matnum, eitt g tvisvar til þrisvar í viku, en senni-
lega er þó öruggara og belra að sprauta henni með bólu-
setningarsprautu, fínni nál, inn í lærvöðvann innanverð-
an. Þá skal sprauta beint inn í vöðvann, en ekki undir