Morgunn - 01.06.1984, Síða 47

DULRÆN FYRIRBÆRI OG VÍSINDI
45
þessa bábilju nánar. Vitleysa hlaut hún að vera, það
gat hver maður sagt sér sjálfur, kom jafnt í bága við
raunvísindin og heilbrigða skynsemi“.17>
Gagnrýni er nauðsyn hverri vísindagrein til framfara
°g aðhalds, en gagnrýni á þessari grein verður að byggj-
ast á sömu vinnubrögðum og gagnrýni á öðrum greinum,
b-e. hlutlægni, vandvirkni og staðgóðri þekkingu á því sem
dæmt er um. Hvi ekki að kynna sér framlag þessarar grein-
ar með lestri frumheimilda? Hvorki dytti dr. Þorsteini né
hiér í hug að lesa einungis Pravda til að kynnast Banda-
ríkjunum. Ég er ekki viss um að ýmsir vandaðir og ein-
lægir menn hafi áttað sig á því að vísindamenn eru stund-
Um ekki eins vísindalegir í sér og maður skyldi halda, sér-
staklega um málefni sem þeir þekkja lítið til. Innan hverrar
vísindagreinar er hins vegar stöðug gagnrýni bæði um
tæknileg atriði einstakra tilrauna og grunnforsendur. Þessi
gagnrýni kemur yfirleitt að mestum notum.
„I náttúruvísindum er ekki talið nægilegt að lýsa at-
burðum, heldur er markmiðið fyrst og fremst að leita or-
saka og finna reglur eða lögmál. Þar er það talin ein helsta
leiðin til árangurs að setja fram kenningar og prófa þær“
(Þ.S.). Ef dr. Þorsteinn skoðar eitthvert magn frumheim-
ilda um tilraunir á þessu sviði, t.d. flettir í gegnum nokkra
árganga af Journal of Parapsychology eða Journal of the
American Society for Psychical Research mun hann sjá
að ofangreind orð hans eiga við dulsálarfræði engu síður
en aðrar raungreinar. Yfirgnæfandi meirihluti tilrauna er
gerður til að prófa ákveðnar tilgátur til að skýra ákveðin
fyrirbæri eða kanna með hvaða hætti þau nái að birtast.
Þannig eru t.d. tilraunir okkar Martins Johnson, tilraun-
irnar um „sauð-hafra“ sambandið, „ganzfeld" tilraunirnar
osfrv.
Við fyrstu sýn virðast niðurstöður í þessari grein „stang-
ast mjög á við niðurstöður úr öðrum visindagreinum"
(Þ.S.). Réttara mun þó að segja að niðurstöður þessarar
greinar gefi vísbendingu um að viss lögmál sem talin séu