Morgunn


Morgunn - 01.06.1984, Blaðsíða 35

Morgunn - 01.06.1984, Blaðsíða 35
UM GERVIVXSINDI 33 áhrifamiklir miðilsfundir með líkamningum og tilheyrandi eru ekki lengur á dagskrá hjá dularsálfræðingum. Slík fyr- irbæri mega nú heita horfin af sjónarsviðinu. Sá töframaður, sem kunnastur er nú á dögum fyrir bar- áttu gegn blekkingum í dularsálfræði, er Bandaríkjamað- urinn James Randi. Hann átti m.a. þátt í að afhjúpa hinn víðfræga undramann Uri Geller, sem hafði vakið mikla athygli dularsálfræðinga.s> Annað frægt dæmi um blekkingar eru tilraunir stærð- fræðingsins og dularsálfræðingsins S. G. Soal, sem lengi þóttu frábærar, eða þar til sálfræðingurinn Mark Hansel fann örugg merki um það, að Soal hefði haft rangt við.MJ>,5) Aðeins tíu ár eru síðan dr. 'Walter Levy, fram- kvæmdastjóri virtustu rannsóknarstofnunar heims í dular- sálfræði (rannsóknarstofnunar J. B. Rhines við Duke há- skólann í North Carolina) varð uppvís að svikum og sagði af sér. Hann hafði þá um skeið vakið mikla athygli dular- sálfræðinga vegna tilrauna sem bentu til þess að frjógvuð hænuegg byggju yfir hugarafli.5) Þannig mætti lengi telja. Blekkingar eiga sér einnig stað í hefðbundnum visindum, um það eru ýmis dæmi. Engum dettur þó í hug, að hefð- bundnum vísindum stafi veruleg hætta af slíkri starfsemi. Um dularsálfræðina gegnir öðru máli, því að tilraunir hennar fást ekki staðfestar með endurtekningu, og þvi verður mjög að treysta á trúverðugleika hverrar heimildar. 4. Þegar einhverja reglu er að finna i þeim yfirskilvit- legu fyrirbærum, sem dularsálfræðingar rannsaka, er regl- an oftast á þann veg, að hún verður vatn á myllu efasemd- armanna. Alkunna er, að tilraunir til að sýna fram á yfir- skilvitlega hæfileika ganga þeim mun verr, sem varúðar- ráðstafanir gegn svikum verða strangari eða skilyrði til blekkinga eru takmarkaðri. Áður hefur verið minnst á þau stórkostlegu miðilsfyrirbæri, sem algeng voru á seinni hluta 19. aldar og nokkuð fram á 20. öld, en nú mega heita úr sögunni. Þessi umskipti þykja efasemdarmönnum ofur eðlileg, en hinir trúuðu verða að leita skýringa, sem ekki 3
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80

x

Morgunn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunn
https://timarit.is/publication/668

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.