Morgunn - 01.06.1993, Blaðsíða 28

MORGUNN
okkur sjálf og breytni okkar í ríkara mæli og glæðum þar
með siðferðisvitund okkar.
Ég held að það að axla í öllu ábyrgð á eigin athöfnum
auki á skynjun okkar og skilning á athöfnum annarra sem
standa frammi fyrir sömu ábyrgð og aðstæðum. Við
höfum þannig samhygð með því hvað það er að vera
önnur manneskja með því að við getum sett okkur í spor
hennar. Með því að setja okkur í hennar spor þá mótast
breytni okkar í því að í vali okkar knýr samhygðin okkur
til tillitsemi við aðrar siðferðisverur.
Þetta endurmat á sjálfum sér er ef til vill það sem ein-
kennir dulhyggjuhugmyndir einna helst. Brostnar vonir,
samskiptaerfiðleikar við annað fólk eða ósætti við okkur
sjálf eru allt fyrirbæri sem flestir reyna einhverntíma á
lífsleiðinni og því ekki óeðlilegt að reynt sé að kryfja til
mergjar hvað veldur. Það sem flestir áhugamenn um
dulhyggju eiga sameiginlegt er það að þeir leitar í ákafa
að svörum við því hvað veldur þeim aðstæðum sem það
stendur frammi fyrir, hvaða hlutdeild það á sjálft í að-
stæðum sínum, hvernig það er samsett og hvernig það
bregst við aðstæðum sínum. Og markmiðið er að öðlast
einhvern þroska. í þessu er það vitaskuld ekkert frábrugð-
ið öðrum sem nenna að hafa fyrir því að kryfja slíkar
spumingar. Eini munurinn er sá að margt af þessu fólki
lætur það eftir sér að vinna með tilgátur um það hver sé
merking eða tilgangur lífsins. Fyrir sumum halda til-
gáturnar áfram að vera tilgátur eingöngu en fyrir öðrum
verða tilgátumar trú.
Fylgi við einhvers konar endurholdgunarhugmyndir er
algengur fylgifiskur þessara skoðana. Ég nefni þessa hug-
mynd hér í framhjáhlaupi, vegna þess að dulhyggju-
hugmyndir em vart nefndar á nafn af þeim sem lítt þekkja
án þess að hún komi upp. Um endurholdgunarkenningar
vil ég segja þetta:
26