Bankablaðið - 01.12.1944, Page 25

BANKABLAÐIÐ
37
uð bankastjóra, aðstoðarbankastjóra og
tuttugu og fjórum bankaráðsmönnum.
Skyldi kosning lara fram á tímabilinu 25.
marz til 25. apríl á tveim dögum. Fyrri
daginn skyldu bankastjórar kosnir og síð-
ari daginn bankaráðsmenn. Fvrsti banka-
stjóri Englandsbanka var kosinn John
Houblon, sonur fransks Húgenotta, er sezt
hafði að í Lundúnum og stofnað þar verzl-
un. Var hann bankastjóri til 1697, og tveir
bræður hans voru kosnir í fyrsta banka-
ráðið.
Stofnskrá bankans var staðfest hinn 27-
júlí árið 1694, og sarna dag mætti banka-
ráðið til fundar. Seytján bankaritarar og
tveir dyraverðir voru ráðnir að bankanum
hinn 30. júlí. Námu laun bankaritaranna
frá fimmtíu til tvö hundruð sterlingspund-
um á ári, en árslaun dyravarðanna voru
tuttugu og fimm sterlingspund. Nú nemur
starfslið Englandsbanka fjórum þúsund-
um, og er það gleggst vitni um vöxt og við-
gang bankans. Hinn daglegi rekstur bank-
ans hófst svo að Mercers’ Hall hinn fyrsta
dag ágústmánaðar, og höfðu forstjórarnir
skipað svo fyrir, ,,að pennar, blek og önnur
ritföng skyldu sett þar á borðin“. Það var
mjög þröngt um bankann að Mercers’ Hall,
enda hafði hann þar aðsetur aðeins
skamma hríð. í desembermánuði þetta
sama ár flutti bankinn sem sé að Grocers’
Hall, og þar var hann til húsa þar til árið
1734. Það ár fluttist svo bankinn í aðset-
ursstað sinn að Threadneedle Street, þar
sem hann hefur bækistöð sína enn þann
dag í dag. Arið 1724 hafði bankastjórnin
fest þar kaup á húsi og garði, sem Sir
John Houblon hafði átt, en fyrsta banka-
húsið var reist af George Sampson á ár-
unum 1732 til 1734.
Margir urðu þegar í öndverðu til þess
að leggja fé inn í Englandsbanka, og hann
lánaði svo aftur fé gegn nnin lægri vöxt-
um en tíðkazt hafði til þess tíma. — Þetta
varð að sjálfsögðu til þess, að gullsmið-
irnir, sem til þessa höfðu verið einvaldir
um alla lánastarfsemi, lögðu mjög þungan
hug á bankann og vildu hann feigan. —
Einnig varð bankinn fyrir margvíslegum
árásum stjórnmálamanna. Orsakaðist það
af því, að bankinn var að sjálfsögðu mjög
sterkur bakhjarl ríkisstjórnarinnar eins og
stjórnarandstæðingar höfðu óttazt í önd-
verðu, og forráðamenn hans veittu stjórn-
inni allt það lið, sem þeir máttu, því að
þeir gengu þess engan veginn duldir, að
valdataka stjórnarandstæðinga myndi hafa
það í för með sér, að stofnskrá bankans
yrði annað hvort breytt til meginmuna eða
hann jafnvel lagður niður. En stjórnin var
kröfuhörð við bankann í meira lagi, og
forráðamenn hans urðu því að skyggnast
til allra átta og hyggja að sérhverri hættu
af varygð. Þó átti bankinn vaxandi vin-
sældum að fagna þessi l'yrstu starfsár sín,
sem voru honum að vonum þyngst í skauti,
þar eð verið var að yfirstíga byrjunarörð-
ugleikana á öllum sviðum. Þar kom, að
stjórnin hugðist láta stofna nýjan banka,
svonefndan National Land Bank, sem
hefði getað reynzt Englandsbanka hættu-
legur keppinautur. Þó varð ekki af stofn-
un hans ýmissa orsaka vegna, og Englands-
banka auðnaðist að yfirstíga alla byrjunar-
örðugleikana, þótt margvíslegra ráða yrði
að neyta.
Það kom brátt í ljós, hvílíkt þjóðþrifa-
fyrirtæki Englandsbanki var. Honum hafði
verið stjórnað al mikilli fyrirhyggju og
kostgæfni, enda er það glöggt vitni þess,
að hann hafi verið heppinn í starfsmanna-
vali, að margir fyrstu forstjórar hans urðu
síðar miklir áhrifamenn á Bretlandi. Þó
átti bankinn andúð og óvinsældum að
mæta um 1751 og 1780, vegna þess að efnt
hafði verið til tilefnislausra æsinga gegn