Morgunblaðið - 05.12.2008, Síða 29

Minningar 29
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. DESEMBER 2008
✝ Bjarni Andréssonfæddist á Hamri á
Múlanesi í Austur-
Barðastrandarsýslu
3. mars 1930. Hann
lést á hjartadeild
Landspítalans 22.
nóvember síðastlið-
inn. Hann var sonur
hjónanna Andrésar
Gíslasonar, f. 20. apríl
1888, d. 5. mars 1976,
og Guðnýjar Gests-
dóttur, f. 12. ágúst
1885, d. 9. apríl 1987.
Bjarni ólst upp á
Hamri ásamt 14 systkinum sínum
og var hann númer 10 í röðinni.
Systkini hans eru Haukur, f. 1919,
Gísli, f. 1920, d. 1945, Guðbjartur, f.
1922, Sigurbergur, f. 1923, d. 1989,
Kristín, f. 1924, Andrés, f. 1925, d.
2003, Guðrún, f. 1927,
d. 2007, Páll, f. 1928,
Sigríður, f. 1929, d.
2000, Jón, f. 1931,
Ingibjörg, f. 1932, d.
1943, Eggert, f. 1933,
d. 2004, Garðar, f.
1935, d. 2001, og
Björg, f. 1937.
Bjarni fluttist ung-
ur til Reykjavíkur og
stundaði sjómennsku
fyrstu árin. Hann
nam húsgagnasmíði
við Iðnskólann og
vann eftir það í mörg
ár í Bátalóni við bátasmíði. Seinni
árin vann hann sjálfstætt og smíð-
aði aðallega innréttingar.
Útför Bjarna verður gerð frá
Digraneskirkju í Kópavogi í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.
Í æsku okkar systkinanna gegndi
Bjarni frændi stóru hlutverki. Hann
bjó í kjallaranum hjá okkur á Njáls-
götunni og var þar af leiðandi mikið
með okkur fjölskyldunni. Það var þó
aðallega um helgarnar, þá var hann
ávallt glaður og skemmtilegur, enda
var flaskan ekki fjarri en á virku
dögunum höfðum við lítið af honum
að segja. Hann var alltaf góður við
okkur systkinin og var gaman að
heimsækja hann í herbergið niðri.
Hann sýndi okkur myndir sem hann
hafði tekið og sagði okkur sögur.
Stundum voru það grobbsögur af
honum sjálfum, en honum fannst allt
flottast og best sem hann átti og
gerði. Hann átti t.d. eina bílinn sem
gat sagt nafnið sitt sjálfur, við hlust-
uðum þegar hann setti bílinn í gang,
„tr tr tra tra trab trab trab trabant
trabant trabant“. Við vorum alveg
hugfangin, stórkostlegur bíll! Við
vorum svo heppin að hann var
áhugaljósmyndari á þessum tíma og
tók hann flestar myndirnar sem til
eru af okkur systkinunum frá þess-
um árum. Festi hann á filmu nokkur
ógleymanleg augnablik. Einn sunnu-
daginn þegar við vorum á leið út úr
bænum var Bjarni með eins og svo
oft. Pabbi hafði stöðvað bílinn hjá
Nesti, bensínstöðinni í Fossvogin-
um, og Lárus bróðir (sennilega fjög-
urra ára þá) stökk út úr bílnum og
pissaði í gosbrunninn eins og styttan
fræga. Bjarni var þá fljótur að hugsa
og náði stórskemmtilegri mynd af
þessu augnabliki.
Einu sinn sagði hann við mig
„Guðný mín, ef þú átt einhvern tím-
ann eftir að lenda í vandræðum þá
skaltu leita til mín.“ Hann átti eftir
að standa við þau orð. Eitt sinn
þurfti mamma að fara upp á spítala
til þess að heimsækja Lárus bróður
(sem lá með heilahristing eftir að
hann hafði rennt sér niður handriðið
og dottið niður í kjallara.) Andrés
bróðir lá þá sofandi í vöggunni sinni
en ég 7 ára og Kjartan 10 ára, áttum
að passa hann á meðan. Áður en við
vissum af höfðum við Kjartan óvart
læst okkur úti og Andrés litli var
einn eftir inni. Einn gluggi var opinn
en hann var beint fyrir ofan kjall-
aratröppurnar baka til og ófært fyrir
okkur að klifra inn um hann. Ég upp-
götvaði að Bjarni var sofandi í her-
berginu sínu. Grátandi af örvænt-
ingu bankaði ég upp hjá honum og
minnti hann á loforðið sem hann gaf
mér forðum. Bjarni brást ekki og
með ótrúlegri fimi tókst honum að
klifra upp að glugganum og skríða
inn um litla opnanlega fagið efst í
glugganum. Það var ekki á færi allra
og fylgdist ég með því full aðdáunnar
og þakklætis. Bjarni bjó mestalla
ævi sína einn og virtist það henta
honum vel. Hann var sérsinna og
ekki félagslyndur og varð t.d. ösku-
reiður þegar hann frétti að búið væri
að undirbúa veislu þegar hann varð
sjötugur og datt ekki í hug að mæta.
Bjarni var aldrei langt undan þar
sem pabbi var. Þeir höfðu alltaf verið
nokkuð samrýndir bræður, enda að-
eins eitt ár á milli þeirra. Síðustu 20
árin bjó hann í næsta nágrenni við
foreldra okkar og var alltaf töluverð-
ur samgangur þar á milli.
Við systkinin eigum skemmtilegar
minningar um Bjarna. Hann skipar
stóran sess í æskuminningum okkar.
Megi hann hvíla í friði.
Guðný Jónsdóttir.
Bjarni Andrésson
Anna fæddist á
Hvítárbakka í Borg-
arfirði 5. desember
1908. Foreldrar henn-
ar voru Sigurður Þór-
ólfsson, fæddur á
Holti á Barðaströnd
11. júlí 1869, d. 1.
mars 1929, og Anna
Margrét Þorgríms-
dóttir, f. á Ytri-Kára-
stöðum á Vatnsnesi
18. okt. 1883, d. 9.
apríl 1969.
Anna ólst upp á
Hvítárbakka, en faðir
hennar átti og rak þar lýðháskóla, að
norrænum hætti, frá 1905 til starfs-
loka þar árið 1920. Sigurður, faðir
Önnu, hafði kynnt sér rekstur slíkra
skóla á Norðurlöndum. Hann stóð
fyrir þessari menntastofnum á erf-
iðum tímum og átti oft fullt í fangi
með rekstur hennar. Heilsa Sigurð-
ar var oft tæp og segir hann glöggt
frá henni og starfi sínu við skólann í
endurminningum, er hann reit, og
komu fyrst út í des. 1992. Anna leit-
aði sér snemma menntunar, þótt hún
gengi ekki hina hefðbundnu mennta-
skólaleið. Hún sótti Kvennaskólann í
Reykjavík og nam í einkatímum,
bréfaskólum og námsflokkum.
Hún stundaði einnig nám erlendis,
eins og í Þýzkalandi, og varð vel að
sér í þýzku og fleiri tungumálum.
Hún var annars mest sjálflærð.
Henni var það nauðsynlegt, til að
fylgjast með áhugamáli sínu, kven-
frelsinu.
Mikinn hluta starfsaldurs síns var
Anna skólastjórafrú á Eskifirði, gift
skólastjóranum þar, Skúla Þor-
steinssyni, síðar námsstjóra. Þau
kynntust á Hvítárbakka, er hann
nam þar við lýðháskólann. Á Eski-
firði tók Anna að sinna félagsmálum
kvenna og lagði grunn að hinu mikla
Kvennasögusafni, er hún kom á fót
formlega í ársbyrjun 1975, er ár
kvenna hófst, og margir minnast.
Þess skal getið hér, að Skúli, eigin-
maður Önnu, studdi hana mjög í
verki, hvað kvennasögusafnið varð-
aði. Því var komið fyrir í íbúð þeirra
hjóna á fjórðu hæð til hægri á Hjarð-
arhaga 26 í Reykjavík. Þrengdu þau
Anna Sigurðardóttir
mjög að sér vegna
þessa, og loks var svo
komið, að safnið þurfti
á nær öllu húsrými
þeirra að halda. Eftir
lát Önnu var safnið
flutt í Þjóðarbókhlöð-
una, eða öðru nafni
Landsbókasafn-há-
skólabókasafn. Mun
það þar vel varðveitt
og til afnota fyrir
áhugafólk og fræði-
menn. Anna Sigurðar-
dóttir ritaði mikið um
sína daga. Ritaskrá í
Bókavarðatali Guðrúnar Karlsdótt-
ur (1987) sýnir það glöggt. En meg-
inrit hennar fjalla um vinnu kvenna
frá landnámi til þessa dags. Er þar
mikinn fróðleik að finna.
Kona mín dönsk, Ulla að nafni,
þýddi nokkrar kaflafyrirsagnir á
dönsku fyrir Önnu, og gaf hún kenni
áritaðar bækur sínar, „Vinna kvenna
á Íslandi í 1100 ár“ (1985) og „Allt
hafði annan róm áður í páfadóm“
(1988). Eru þetta mikil rit, 4-5
hundruð síður í stóru broti. Fyrir
þessi ritverk hlaut Anna heiðurs-
nafnbótina dr. phil. við heimspeki-
deild Háskóla Íslands. Man ég vel, er
ég sá Önnu taka á móti skjali einu
miklu í Odda, hugvísindahúsi háskól-
ans, er veitti henni þennan heiður.
Þá átti Anna ekki mörg ár eftir af
jarðvistinni. Hún lést 3. janúar 1996,
rúmlega 87 ára. Oft litum við hjónin
inn til Önnu, en við bjuggum í sömu
sambyggingunni. Var hún þá jafnan
að vinna. Hún sat við ritvélina, því að
þá voru tölvur ekki komnar að ráði. Í
ritvélina, sem hafði mjög breiðan
vals, festi hún umbúðapappír. Dugn-
aður Önnu var einstakur. Hún
minntist þess, sem stendur í vísunni
forðum: Enginn erfiðar, þá óljós
hinzta sígur á sálarljóra. Misjafnt er,
hvernig fólki vinnst úr því sem það
fær í vöggugjöf. Anna sá draum sinn
rætast, og er það ekki nokkurs virði?
Stofnskrá Kvennaársins gaf Anna
okkur hjónum í ársbyrjun 1975. Og
ég geymi eina litla bók, sem Anna
gaf mér er ég varð kennari í Skál-
holti haustið 1972. Nefnist hún „Lýð-
skólaljóð“, gefin út 1902. Þá fannst
Önnu fagnaðarefni, að lýðskóli í anda
Grundtvigs risi á Íslandi enn á ný, en
slíkir skólar höfðu áður verið starf-
ræktir á Núpi í Dýrafirði, Hvítár-
bakka og víðar.
Skóli af þessum toga er ekki leng-
ur til á Íslandi. Þykir víst ekki svara
kröfum tímans, þar sem próf og ein-
kunnir ráða miklu. Mér finnst vel við
eiga að minnast Önnu Sigurðardótt-
ur frá Hvítárbakka. Minning hennar
lifir lengi enn og ávaxtast.
Auðunn Bragi Sveinsson.
ALDARMINNING
✝
Ástkær eiginmaður minn, faðir og tengdafaðir,
SIGURÐUR MÁR A. SIGURGEIRSSON,
Fannafold 115,
verður jarðsunginn frá Grafarvogskirkju
mánudaginn 8. desember kl. 13.00.
Hlíf Kristófersdóttir,
Sigurgeir Már Sigurðsson, Sæmunda Fjeldsted,
Ólöf Vala Sigurðardóttir, Einar Örn Einarsson.
✝
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
TÓMAS KARLSSON,
Hafsteini,
Stokkseyri,
verður jarðsunginn frá Stokkseyrarkirkju
laugardaginn 6. desember kl. 14.00.
Viktor S. Tómasson, Ásrún S. Ásgeirsdóttir,
Karl M. Tómasson, Anna S. Pálsdóttir,
Kristín Tómasdóttir, Guðsteinn F. Hermundsson,
Símon I. Tómasson, Þórdís Sólmundardóttir
og afabörnin.
✝
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýhug
vegna andláts og útfarar móður okkar, tengda-
móður og ömmu,
GUÐRÚNAR J. GEIRDAL,
Suðurgötu 38,
Akranesi.
Dröfn Lavik, Severin Lavik,
Njörður Geirdal, Sigurbjörg Snorradóttir
og ömmubörn.
✝
Alúðarþakkir færum við öllum sem sýndu okkur
samúð og hlýhug við andlát og útför föður okkar,
STEINGRÍMS ÞORSTEINSSONAR
frá Vegamótum,
Dalvík.
Jón Trausti Steingrímsson,
Sveinbjörn Steingrímsson, Lína Gunnarsdóttir,
María Steingrímsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Kær sambýliskona mín og systir okkar,
ÞORBJÖRG GUÐBRANDSDÓTTIR,
Asparfelli 2,
Reykjavík,
lést á heimili sínu föstudaginn 21. nóvember.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey.
Fyrir hönd systkina og annarra vandamanna,
Theódór Magnússon.
✝
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
ÞÓRA SIGRÍÐUR ÞÓRÐARDÓTTIR,
Neshaga 10,
Reykjavík,
andaðist á Dvalarheimili aldraðra Borgarnesi
þriðjudaginn 2. desember.
Hún verður jarðsungin frá Seljakirkju föstudaginn
12. desember kl. 13.00.
Steinþór Haraldsson, Guðríður Hulda Haraldsdóttir,
Ólafur Haraldsson, Ragnheiður Ragnarsdóttir,
Ingibjörg Haraldsdóttir, Páll Stefánsson,
Elín Haraldsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð og hlýju við
andlát og útför okkar ástkæru móður,
INGIGERÐAR ÖNNU KRISTJÁNSDÓTTUR.
Kristjana Björnsdóttir,
Kristján Björnsson,
Agnes Björnsdóttir.