Morgunblaðið - 17.04.2009, Blaðsíða 32

32 Minningar
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 17. APRÍL 2009
✝ Ólafur HelgiKristjánsson, fyrr-
verandi skólastjóri
Reykjaskóla í Hrúta-
firði, fæddist á Þamb-
árvöllum í Bitrufirði,
Strandasýslu, þann 11.
desember 1913. Hann
andaðist á Vífils-
stöðum 5. apríl síðast-
liðinn.
Foreldrar hans
voru hjónin Kristján
Helgason, bóndi á
Þambárvöllum, f. 23.
maí 1880, d. 28. janúar
1940, og Ásta Margrét Ólafsdóttir, f.
9. ágúst 1878, d. 29. júní 1962. Bróð-
ir Ólafs var Magnús, f. 18. júní 1905,
d. 12. ágúst 2001. Uppeldissystir var
Halldóra Björnsdóttir, f. 9. nóv-
ember 1920, d. 30. desember 2007.
Ólafur kvæntist Sólveigu Krist-
jánsdóttur, kennara, þann 7. júní
1941. Hún var fædd 27. mars 1918,
d. 11. ágúst 2001. Þeirra synir eru:
1) Kristján, lögfræðingur, f. 1943,
kvæntur Helgu Snorradóttur. Synir
hans og fyrri konu, Bryndísar Guð-
mundsdóttur, eru: Ólafur Helgi, f.
1968, og Hrafnkell, f. 1975. Börn
Helgu af fyrra hjónabandi eru: Rak-
el Ýr, f. 1975, Rebekka Ýr, f. 1979 og
Kristófer, f. 1989. 2) Sigurður Páll ,
Svíþjóð, Noregi og Danmörku á ár-
unum 1937-1938 og aftur árið 1967.
Námskeið á Englandi 1949, m.a. á
vegum British Council. Forfalla-
kennari við Austurbæjarskólann í
Reykjavík 1937-1938; kennari í
Hrafnagilshreppi í Eyjafirði 1938-
1939; héraðsskólann á Núpi í Dýra-
firði 1939-1956 og skólastjóri hér-
aðsskólans að Reykjum í Hrútafirði
frá 1956 til ársins 1981 er hann lét af
störfum og bjó eftir það í Kópavogi.
Félagsstörf Ólafs voru margvísleg.
Hann var gjaldkeri Ungmenna-
sambands Vestfjarða 1944-1956;
hreppsnefndarmaður Mýrarhreppi í
Dýrafirði 1950-1956 og hreppstjóri
sama hrepps 1954-1956. Formaður
Ungmennasambands Vestur Hún-
vetninga 1960-1962, í sýslunefnd V-
Hún. 1958-1978. Í sóknarnefnd Stað-
arsóknar, Hrútafirði, 1978-1981. Í
stjórn byggðasafns Húnvetninga og
Strandamanna 1964-1981. Formað-
ur þjóðhátíðarnefndar V.-Hún. 1974.
Í fræðsluráði Nl. vestra 1975-1982.
Ólafur var sæmdur riddarakrossi
hinnar íslensku fálkaorðu fyrir störf
að mennta- og félagsmálum.
Útför Ólafs fer fram frá Digra-
neskirkju í Kópavogi í dag, föstu-
daginn 17. apríl 2009, og hefst hún
kl. 15.
Meira: mbl.is/minningar
kennari, f. 1945,
kvæntur Guðjónu
Benediktsdóttur.
Þeirra börn eru: Sól-
veig, f. 1965, Hrafn-
hildur, f. 1968, Berg-
lind, f. 1975 og
Kristján, f. 1979. 3)
Þórður, f. 1948, sér-
fræðingur hjá Alþjóða-
gjaldeyrissjóðnum í
Washington, D.C,
kvæntur Láru Alex-
andersdóttur. Þeirra
börn eru: Gígja, f.
1973; Orri, f. 1975 og
Silja, f. 1982. 4) Ástmar Einar, f.
1956, tónlistarkennari í Perth, Skot-
landi, kvæntur Helen Anne Ólafsson.
Þeirra börn eru: Magnús Eric, f. 1990
og Anna Elizabeth, f. 1993. Auk þess
ólst upp á heimili þeirra Ólafs og Sól-
veigar frá 9 ára aldri Hulda Frið-
þjófsdóttir, sjúkraliði, f. 1943, gift
Gunnari Friðrikssyni. Þeirra börn
eru: Kristín Ólöf, f. 1966 og Gerður
Sif, f. 1971.
Ólafur var nemandi héraðsskólans
að Reykjum í Hrútafirði fyrstu tvö
starfsár hans, 1931-1932. Tók kenn-
arapróf frá Kennaraskóla Íslands
1936. Var þingritari og heimiliskenn-
ari með kennaranáminu 1932-1936.
Sótti ýmis námskeið fyrir kennara í
Það er óhætt að segja að afi hafi
munað tímana tvenna. Hann fæddist
á öndverðri 20. öld norður í Bitrufirði
á Ströndum og lést tæplega einni öld
síðar. Það eru ekki allir sem fá að lifa
svo lengi og upplifa svo miklar breyt-
ingar.
Afi og amma voru samhent og
bættu hvort annað upp. Við kölluðum
þau alltaf afa og ömmu í Reykjó, líka
eftir að þau fluttu suður. Þau báru
það með sér að vera sveitafólk, Vest-
firðingar á mölinni. Amma átti alltaf
fulla frystikistu af kökum og kruðiríi
eins og það væri yfirvofandi hráefn-
isskortur í landinu. Afi hafði það hlut-
verk að sjá til þess að það væri tiltækt
Egils appelsínulímonaði í litla ís-
skápnum þegar barnabörnin kæmu í
heimsókn. Það vafðist þó stundum
fyrir honum, því oftar en ekki keypti
hann sykurlaust appelsín með græna
miðanum í stað þess venjulega með
þeim bláa. Við fengum því okkar
skammt af sykurlausu appelsíni!
Afi var víðlesinn og fróður. Hann
kunni ótal kvæði og sögur sem hann
hafði á hraðbergi og sagði frá með
dramatískum hætti á sínu Stranda-
lingói þar sem menn segja habbdi,
saggdi og vóru! Yfirleitt voru þetta
gamansögur en afi hafði ríka kímni-
gáfu þó svo hann hafi kannski ekki oft
sýnt á sér þá hlið í fjölmenni. Afi gerði
samt yfirleitt mest grín að sjálfum
sér. Hann var oftar en ekki stjarnan
við eldhúsborðið og enginn hló meira
en amma. Hún hefði sennilega keypt
miða ef afi væri með gamanleik!
Afi átti líka töff bíl, brúnan Citroën
sem hann keyrði líklegast of lengi því
ekki var sjónin upp á sitt besta. Það
má eiginlega segja að hann hafi sætt
birtuskilyrðum að koma sér á milli
staða. Einu sinni eftir heimsókn á
Sævanginn settist afi í aftursætið í
stað bílstjórasætisins, tilbúinn að
leggja í hann og var að leita að stýr-
inu!
Afi og amma voru skólafólk af lífi
og sál. Þeim þótti vænt um Reykja-
skóla og minntust oft gamalla nem-
enda með hlýju. Okkur kom það alltaf
jafn mikið á óvart að afi hefði verið
mjög strangur sem skólastjóri því
hann var ljúfur sem lamb við okkur
barnabörnin. En víst hefur þurft að
halda uppi miklum aga í heimavist-
arskóla með fjörugum ungmennum.
Það dimmdi nokkuð yfir lífi afa síð-
ustu árin, í fleiri en einum skilningi.
Hann missti mikið þegar amma dó og
þar að auki hrakaði sjón hans þannig
að hann varð alblindur. Þar fyrir utan
heyrði hann fremur illa. En hugurinn
var skýr, hann hlustaði mikið á útvarp
og hljóðbækur, fylgdist með þjóðlíf-
inu og hafði á því skoðanir sem endra-
nær. Lífið var fábreytt en hann tók
því af æðruleysi og karlmennsku.
Hann var alltaf mjög elskulegur við
okkur systkinin sem og barnabarna-
börnin og áhugasamur um hvað við
hefðum fyrir stafni.
Við systkinin erum þakklát fyrir að
hafa átt afa og ömmu í Reykjó. Við
minnumst með virðingu þeirra um-
hyggju, reglusemi, hógværðar,
nægjusemi, hugsjóna og starfa.
Gígja, Orri og Silja.
Nú þegar Ólafur H. Kristjásson er
horfinn okkur langar mig að deila
með öðrum fáeinum minningabrotum
um góð kynni og verður þó margt að
vera ósagt. Við hittumst fyrst þegar
ég steig út úr Norðurleiðarútunni í
miðjum nóvember, mánuði eftir að
skóli hófst 1963. Mér var tekið af ein-
stökum velvilja og umhyggju af skóla-
stjórahjónunum. Ætlunin var að vera
þar einn vetur en síðan annan í viðbót
og svo einn og einn og þeir urðu nokk-
uð margir. Það eitt ætti að vera til
marks um hvernig mér féll vistin.
Eftir farsæla skólastjórn í aldar-
fjórðung fluttu þau hjón, Ólafur og
Sólveig, í Kópavog og þá tók hann sér
fyrir hendur að rita 50 ára sögu hér-
aðsskólans. Þar var hann á heimavelli
því að hann hafði sjálfur verið nem-
andi þar fyrstu tvö árin sem skólinn
starfaði við aðstæður ólíkar þeim sem
síðar urðu. Má nefna að nemendur
sváfu í skólastofum og urðu að taka
upp rúmin áður en kennsla hófst á
morgnana. Sjálfur batt hann inn
nokkur eintök af bókinni og eru það
sannir dýrgripir vegna handbragðs-
ins en bókband var nokkuð sem hann
rifjaði upp eftir að hann lét af störf-
um.
Í hugskoti geymist, eins og perla á
festi minninganna, ferð sem hann
bauð okkur í um 1970 á heimaslóðir
sínar að Þambárvöllum í Bitrufirði.
Við fórum úr bílnum uppi á Stikuhálsi
og klöngruðumst þaðan niður í fjöru
eftir leiðsögn Ólafs sem þekkti þar
hvern stein, ef ekki hvert strá. Þar
gengum við á reka og það var sem
Ólafur upplifði æskudaga við að
bjarga rekatrjám í flæðarmáli undan
sjó. Síðan nutum við gestrisni og
hlýju húsráðenda, Magnúsar bróður
Ólafs og Magdalenu konu hans.
Ógleymanlegt mér og þakkarvert
var þegar Ólafur braust á sjálfan jóla-
dag til Hvammstanga í foráttuveðri
til að sækja lyf handa sjúku barni
mínu en mér var sjálfum ófært. Það
leiðir hugann að því hve stopular
hvíldarstundir skólastjórans voru.
Aðstaðan var þannig að skrifstofa
skólastjóra var jafnframt kennara-
stofa, bókasafn skólans og bréfhirð-
ing. Þetta síðasta var mjög bindandi.
Taka þurfti á móti pósti fjórum sinn-
um í viku á ýmsum tímum á veturna.
Umfangið hefur verið eins og í litlu
þorpi þar sem nemendur voru allt að
130, jafnvel fleiri.
Þetta þykja eflaust hversdagsleg
viðfangsefni en stærri mál sem tóku
upp tíma hans voru efling og vöxtur
staðarins sem menntaseturs. Þar má
nefna byggingu íþróttahúss, heima-
vistarhúss og nýs skólahúss sem hon-
um auðnaðist að sjá rísa. Enn eitt
mál, sem Ólafi var hugleikið, var
stofnun byggðasafns Húnvetninga og
Strandamanna. Þar sá hann góða
möguleika til fræðslu um sögu og
samfélagsfræði sem síðar urðu drjúg-
ur þáttur í skólabúðastarfsemi í
Reykjaskóla. Auk kennslu og stjórn-
unar skólans hafa byggingamál tekið
mikinn tíma og er nokkuð sem ekki
gerist af sjálfu sér. Þar við bætast
önnur störf í þágu samfélagsins svo
sem í sýslunefnd og fræðsluráði. Þá
ber að þakka honum frábær störf í
þágu Reykjaskóla og nemenda hans.
Við Guðrún erum þakklát þeim
Ólafi og Sólveigu fyrir samfylgdina og
einlæga vináttu alla tíð. Við sendum
sonum þeirra og Huldu innilegar
samúðarkveðjur.
Bjarni Aðalsteinsson.
Mikinn hluta síðustu aldar gegndu
héraðsskólar landsins veigamiklu
hlutverki sem menningarmiðstöðvar í
hinum dreifðu byggðum. Með tilkomu
þeirra opnaðist loks leið fyrir ung-
menni sveitanna til að afla sér stað-
góðrar undirstöðumenntunar sem
nýttist þeim jafnt til góðra verka í
heimahögum sem og sem grundvöllur
til æðri menntunar á fjarlægari slóð-
um. Menningarlegt framlag þessara
skóla var því afar mikilvægt og mun
seint fullmetið.
Einn þeirra manna sem lengi og
dyggilega störfuðu á vettvangi hér-
aðsskólanna var Ólafur H. Kristjáns-
son sem nú að lokinni jarðvist er
kvaddur hinstu kveðju. Hann kenndi
vel og lengi við Núpsskóla í Dýrafirði
og stóð síðan vaktina um áratugi sem
skólastjóri við Reykjaskóla í Hrúta-
firði við mikinn og góðan orðstír. Með
því að við Ólafur gegndum samtímis
störfum við hliðstæðar stofnanir um
árabil lágu leiðir okkar saman við fjöl-
mörg tækifæri og tókust þá með okk-
ur mikil og góð kynni. Er skemmst
frá því að segja að öll þau kynni voru
skemmtileg, lærdómsrík og dýrmæt.
Ólafur var einstaklega heilsteyptur
og vandaður drengskaparmaður sem
í einu og öllu lagði sig fram um að
vanda verk sín og láta gott af sér leiða
sem og þau hjón bæði, hann og hin
ágæta eiginkona hans, Solveig Krist-
jánsdóttir. Nú við leiðarlok viljum við,
fjölskylda mín og ég, minnast með
þakklæti margra samverustunda með
Ólafi og þá ekki síst skemmtilegra
heimsókna til þeirra hjóna í Reykja-
skóla, þar sem við áttum ætíð traust-
um og góðum vinum að mæta. Fyrir
þessi dýrmætu kynni þökkum við af
alhug á kveðjustund og flytjum af-
komendum og vandafólki öllu einlæg-
ar samúðarkveðjur.
Jón R. Hjálmarsson.
Ólafur Helgi Kristjánsson
 Fleiri minningargreinar um Ólaf
Helga Kristjánsson bíða birtingar og
munu birtast í blaðinu næstu daga.
✝ Ingibjörg Jóns-dóttir var fædd
31. mars 1914 í
Tungukoti í Kirkju-
hvammshreppi í V-
Húnavatnssýslu. Hún
lést á Dvalarheimilinu
Grund 5. apríl 2009.
Foreldrar hennar
voru Ósk Bjarnadótt-
ir, fædd á Harastöð-
um, Breiðabólstað-
arsókn, V-Hún., f.
7.11. 1875, d. 21.4.
1959 og Jón Krist-
ófersson, fæddur í
Tjarnarsókn, V-Hún., f. 27.2. 1876,
d. 1948. Systkini Ingibjargar voru:
Ágúst, f. 19.8. 1904, d. 1989, Krist-
inn, f. 1.2. 1908, d. 1998 og Hólm-
28.1. 1970. Sonur þeirra er Guð-
mann Sigurbjörnsson, f. 30.9. 1947.
Hann á 3 börn.
Ingibjörg ólst upp hjá foreldrum
sínum í Tungukoti og síðar að
Garðsvík á Vatnsnesi. Síðan fluttist
hún að Svalbarði og þaðan til
Reykjavíkur 1949.
Ingibjörg var við nám við Hús-
mæðraskólann á Blönduósi vet-
urinn 1935-1936. Einnig var hún
nemandi við Reykjaskóla í Hrúta-
firði og síðan starfsmaður skólans í
einn vetur.
Ingibjörg vann fulla vinnu ásamt
húsmóðurstörfum og barnauppeldi.
Hún starfaði m.a. í áratugi á næt-
urvöktum á Kleppsspítala.
Barnabörn Ingibjargar eru 14,
langömmubörnin 22 og langalang-
ömmubarnið er eitt
Útför Ingibjargar fer fram frá
Langholtskirkju í dag og hefst at-
höfnin kl 15.
fríður Guðný, f. 5.6.
1918 d. 1920.
Ingibjörg giftist
Jóni Bekk Ágústssyni,
f. 12.1. 1903 í Norður-
Múlasýslu, d. 30.7.
1990. Börn þeirra eru:
1) Jónína Ósk, f. 21.2.
1946, d. 25.2. 2009.
Börn hennar eru 4. 2)
Rósa, f. 9.8. 1949.
Börn hennar eru 3. 3)
Hólmfríður Guðný, f.
18.9. 1954. Hennar
börn eru 4. 4) Dreng-
ur Jónsson, f. 1. 11.
1959, d. 10.2. 1960. Unnusti Ingi-
bjargar var Sigurbjörn Guðmann
Guðmundsson, f. 10.12. 1905 á Kol-
þernumýri í Vesturhópi í V-Hún., d.
Sunnudagsmorguninn 5. apríl sl.
lést móðir mín, aðeins fjórum dögum
eftir 95 ára afmælið sitt. Lífsganga
þín var oft erfið en aldrei var gefist
upp, alltaf haldið áfram og gert gott
úr öllu. Oftast vannst þú myrkranna á
milli til að sjá fyrir fjölskyldunni og
koma upp framtíðarheimili fyrir okk-
ur. Valdir þú þann kost að vinna á
næturvöktum á Kleppsspítala svo þú
gætir verið til staðar á heimilinu fyrir
okkur krakkana á daginn. Flest kvöld
fórst þú til að skúra í skólanum og á
hinum ýmsu stöðum. Oftast tókstu þá
eitthvert okkar systkinanna með.
Það voru forréttindi okkar krakk-
anna að alast upp í Litlu Grund (þar
sem Langholtsskóli er núna). Erfitt
er að hugsa sér hvernig umhorfs var
þá, langt á milli húsa, nánast eins og í
sveit. Oft var mjög gestkvæmt hjá
okkur í litla húsinu og algengt að hafa
flatsæng á eldhúsgólfinu fyrir nætur-
gesti.
Árið 1960 fluttum við svo í nýju
íbúðina okkar í Álfheimum, þá var nú
heldur rýmra um fjölskylduna.
Hverfið byggðist ótrúlega hratt upp
og allt í einu var þetta ekki sveit leng-
ur heldur iðandi mannlíf allt í kring-
um okkur. En lífið var ekki alltaf tómt
basl, flest sumur var okkur krökkun-
um troðið í bílinn og þið pabbi keyrð-
uð með hópinn á heimaslóðir þínar á
Norðurlandinu. Oftar en ekki var
frændi með í för, það er ekki hægt að
minnast þessara ára án frænda svo
samrýmd sem þið systkinin voruð.
Seinna áttir þú eftir að fara í lengri
ferðalög. Tvisvar sinnum til Lúxem-
borgar að heimsækja Manna og hans
fjölskyldu. Heimsóttir Ara sonarson
þinn í París komst í Versali og Notre
Dame-kirkjuna. Til Þýskalands og
víðar. Þó þú hafir þurft aðstoð við
daglegar athafnir síðustu ár var hug-
urinn hjá þínu fólki. Fylgdist með
hvar allir voru staddir og gast miðlað
fréttum innan fjölskyldunnar.
Í mars síðastliðnum stóðst þú
frammi fyrir því í annað skiptið að
fylgja barni þínu til grafar. Eftir það
fundum við að hvíldin var þér kær-
komin. Síðustu 2 árin hefur þú búið á
dvalarheimilinu Grund. Mig langar að
þakka öllu því góða fólki sem hefur
annast þig af mikilli elsku og fórnfýsi.
Það sást best í veikindum þínum síð-
ustu daga hvað þú varst vel liðin og
öllum þótti vænt um þig.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Hvíldu í friði, elsku mamma.
Þín
Rósa.
Elsku amma mín.
Ein af mínum fyrstu minningum
um þig er sú að þú bjóst hjá okkur í
litlu íbúðinni í kjallaranum á Lang-
holtsveginum. Við Inga systir vorum
uppi þegar við allt í einu fundum lykt-
ina af pönnukökunum þínum. Inga
sagði: „Amma er að baka“ og rauk af
stað niður tröppurnar og ég með. Ég
man að við komum inn til þín með
mikla matarlyst og vildum endilega
byrja strax að smakka. Þú sagðir okk-
ur nú samt að bíða á meðan þú klár-
aðir og sagðir okkur sögu á meðan.
Ég man ekki hvernig pönnukökurnar
smökkuðust en ég geri ráð fyrir að
þær hafi smakkast eins vel og æv-
inlega. Eftir þetta urðu pönnukök-
urnar ansi margar og borðaði ég þær
ávallt með bestu lyst.
Alltaf hefur verið mjög stutt á milli
okkar og höfum við því eytt drjúgum
tíma saman og gert ýmislegt. Þú
varst alltaf rosalega dugleg og gerðir
allt á þínum hraða, að ferðast með
strætó eða labbandi var nú ekki mikið
mál enda ekki þinn háttur að biðja um
aðstoð. Varst alltaf gífurlega drífandi
og dugleg. Ég man varla eftir þér
öðruvísi en að þú hefðir alltaf eitthvað
fyrir stafni og þú virtist hafa nóg að
gera. Varst dugleg að flakka um og
útrétta, auðvitað í strætó eða labb-
andi.
Mér er það mjög minnisstætt þeg-
ar við tókum strætó saman og þú
styttir alltaf biðina með því að telja
alla bílana sem keyrðu framhjá, ég í
aðra áttina, þú í hina. Þú hafðir þetta
rólyndisyfirbragð og æstir þig aldrei
neitt, hafðir mjög gott lag á að halda
manni við efnið og halda mér þolin-
móðum og rólegum. Í dag er ég enn,
að ég tel, frekar rólegur og þolinmóð-
ur og held ég að það sé ekki síst þér
að þakka. Þú kenndir mér einfaldlega
að hlutirnir koma þegar þeir koma og
það þýðir ekkert stress.
Þegar ég var í heimsókn hjá þér og
leiddist eitthvað eða var eitthvað ön-
ugur var alltaf einfalt að labba niður í
Glæsibæ eða taka strætó í bæinn.
Stundum tókum við tvistinn heiman
frá þér alveg niður á endastöð úti á
Granda. Þar fór bílstjórinn í kaffi og
Ingibjörg Jónsdóttir