Morgunblaðið - 26.06.2009, Blaðsíða 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 2009
AF ÖLLUM
SLÁTTUVÉLUM
OG SLÁTTUORFUM
TAX FR
EE
TAX FREE
GILDIR TIL
SUNNUDAGS
Rafmagnsvélar
og bensínvélar
í úrvali
FRÉTTASKÝRING
Eftir Magnús Halldórsson
og Ágúst Inga Jónsson
„UPP úr hádegi á miðvikudag var
borað niður í bráðið berg við venju-
bundna borun. Það var búið að bora í
tvígang niður á þetta dýpi og þá
stoppaði borinn án þess að skýring
hefði komið fram sem menn áttuðu
sig á. Þegar ljóst var hvað hefði gerst
kom það töluvert á óvart,“ segir Guð-
mundur Ómar Friðleifsson jarðfræð-
ingur og talsmaður IDDP-djúpbor-
unarverkefnisins í Vítismó við Kröflu
sem Landsvirkjun og Alcoa hafa
kostað.
Þegar borinn Týr fór niður í bráðið
bergið þá festist hann en við vatns-
kælingu komu í ljós glerjuð bergsýni
sem aðeins geta komið fram vegna
hraunkviku. „Það er ekki hætta á
ferðum, hvorki fyrir fólk né tæki, en
hiti vatnsgufunnar er líklega 350 til
370 gráður og þrýstingur vel viðráð-
anlegur,“ segir Guðmundur Ómar.
Hann segir það hafa komið veru-
lega á óvart að koma niður á bráðið
berg á þessu dýpi. „Það kom á óvart,
ekki síst í ljósi þess að holur í næsta
nágrenni við þessa höfðu ekki gefið
vísbendingar um bráðið berg á þessu
dýpi. Það er erfitt að segja hversu
stórt svæði þetta er þar sem berg-
kvikan er,“ segir Guðmundur Ómar.
Boranir gengið brösuglega
Verulegar tafir hafa orðið á verk-
efninu. Áður en komið var niður í
bergkvikuna var verkefnið komið
meira en mánuð á eftir á áætlun. Frá
því í lok mars, þegar byrjað var að
bora, hafði borinn fest fimm sinnum.
Í þremur tilfellum tókst að losa bor-
inn, án vandkvæða, en í eitt skipti
þurfti að skilja krónu borsins eftir.
Borstengurinn festist tvisvar á 2.100
metra dýpi og tvisvar hefur verið
steypt í holuna og borað framhjá
festustað.
Á næstu dögum verður farið yfir
hvernig verður hægt að nýta holuna.
Guðmundur Ómar segir hugsanlegt
að nýta orkuna sem holan skilar af
sér nú þegar. Á annan tug megavatta
gætu verið nýtanleg en það bíði þó
betri tíma að rannsaka til fulls hvern-
ig best verður að nýta holuna. „Þetta
er um margt athyglisverð staða. Það
verður að koma í ljós hvernig verk-
efninu verður fram haldið en það er
ljóst að það hefur skapast mikilvæg-
ur farvegur fyrir rannsóknir við
þessa óvæntu stöðu,“ segir Guð-
mundur Ómar.
Í upphafi djúpborunarverkefnis-
ins var ákveðið að bora þrjár djúp-
borunarholur. Auk holunnar við
Kröflu var stefnt á að bora á Hellis-
heiði og á Reykjanesi, á virkjana-
svæðum Orkuveitu Reykjavíkur og
HS Orku. Nokkurrar óvissu gætir nú
um verkefnið en það verður endur-
skoðað í heild á næstunni. Líklegt er
þó að haldið verði áfram með það,
samkvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins. Efnahagsástandið, aðgengi að
lánsfé þar á meðal, getur þó spilað
inn í hversu hratt verkefnið vinnst.
„Verkefnið hefur gengið mjög vel og
það má segja að óvæntir hlutir, eins
og þeir sem við erum að upplifa núna,
séu að gefa mönnum innsýn inn í nýj-
an heim,“ segir Guðmundur Ómar.
Kostnaðurinn við borunina hefur
numið um einum milljarði króna.
4–5 kílómetra dýpi
Með íslenska djúpborunarverk-
efninu IDDP, sem hefur vakið mikla
athygli á alþjóðavettvangi, er ætlun-
in að bora niður í allt að 4–5.000
metra dýpi til að komast að jarðhita í
svonefndu yfirmarksástandi, það er
meiri en 375 gráðu hita og meira en
220 bar þrýsting. Jarðborun hefur
séð um borunina.
Fyrirtækin sem standa að baki
djúborunarverkefninu eru Lands-
virkjun, HS Orka hf., OR, Orku-
stofnun, Alcoa og Statoil New
Energy AS.
Boruðu niður í bráðið
berg á 2,1 km dýpi
Líklega á annan tug megavatta virkjanleg úr holunni
Morgunblaðið/Magnús
Borað Það hefur gengið á ýmsu hjá þeim Hjalta Hafsteinssyni og Júlíusi
Emilssyni og félögum þeirra hjá Jarðborunum frá því byrjað var að bora.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Skúla Á. Sigurðsson
skulias@mbl.is
SAMKVÆMT skýrslu Ríkisend-
urskoðunar til Alþingis um fjárhag
fimmtíu ríkisstofnana munu tólf
þeirra fara fram úr fjárheimildum
fjárlaga ársins. Hjá tíu stofnunum
var ekki mögulegt að meta hvort
fjárlög myndu halda. Átta stofnanir
koma mjög illa út en tvær þeirra,
Landbúnaðarháskóli Íslands og
Námsmatsstofnun, eru sagðar
standa höllustum fæti fjárhagslega.
Um þessar tvær stofnanir segir í
skýrslunni að uppsafnaður halli
þeirra sé svo mikill að ekki verði
brugðist við honum tímanlega nema
með verulegri þjónustuskerðingu,
viðbótarfjárveitingu eða hvoru
tveggja.
Reiknað er með 265 milljóna
króna uppsöfnuðum halla af rekstri
Landbúnaðarháskólans í lok ársins
en halli síðasta árs nam 150 millj-
ónum. Uppsafnaður halli á rekstri
Námsmatsstofnunnar í lok árs er
áætlaður 25 milljónir þrátt fyrir að
stofnunin hafi í fyrra skilað 46 millj-
óna afgangi.
Aukið álag í þrengingunum
Í skýrslunni segir að rekstrar-
áætlanir þeirra 23 stofnana sem
gera ráð fyrir óskertri þjónustu fari
fram úr fjárveitingum. Hjá ríflega
helmingi stofnananna fimmtíu hefur
þjónusta verið skert en þó hefur svo-
kölluð grunnþjónusta verið að mestu
óskert.
Á sama tíma og skorið hefur verið
niður hefur álag hjá mörgum stofn-
unum aukist og eftirspurn eftir
þjónustu þeirra aukist. Er þetta í
skýrslunni rakið til efnahags-
ástandsins.
Úttektin er hluti átaks Ríkisend-
urskoðunar í eftirliti með fjár-
málastjórn ráðuneyta og stofnana.
265 milljóna uppsafnaður halli hjá
Landbúnaðarháskólanum í árslok



     



 


   


         
 


          


         ! " #


 $
!

"!#$
"!

"$
  % &
##"
""
$
#

$$


$
$ $
!
 !$


# !$

$
# 
$
#$
"

!#$


#!$

$!
!$

#
#"$
$$
"
 $
Í nýrri úttekt Ríkisendurskoð-
unar segir að fjárlög muni ekki
standast hjá um fjórðungi ríkis-
stofnana. Stofnunin telur að taf-
arlaust þurfi að bregðast við
stöðu a.m.k. átta stofnana.
„Þetta kemur okkur svo sem ekkert
á óvart, þetta var vitað,“ segir
Ágúst Sigurðsson, rektor LBHÍ.
Hann segir að undanfarin ár hafi
vantað um 10% til að fá næga fjár-
veitingu. Skólar í svipaðri stöðu
hafi fengið þetta leiðrétt í síðustu
fjárlögum en ekki LBHÍ.
Ágúst segir að ekki hafi fylgt
nauðsynlegt aukafé þegar skólinn
var færður á háskólastig árið 2005.
„Maður býr ekki til háskóla bara
með því að setja upp skilti, maður
þarf að byggja upp og það kostar
fé.“
Ekki nóg að setja
bara upp skilti
„Þessi framsetning er afskaplega
villandi,“ segir Júlíus K. Björnsson,
forstöðumaður, Námsmatsstofn-
unar. Stofnunin hafi unnið fjár-
hagsáætlanir sínar í nánu samstarfi
við menntamálaráðuneytið og þeg-
ar hafi verið ákveðið að greiða hinn
uppsafnaða halla upp á næstu
tveimur árum. Hafi þetta verið í
samráði við og að tillögu ráðuneyt-
isins. Þá hafi Ríkisendurskoðun
lagt blessun sína yfir þessa aðferð.
Greiða hallann upp á
næstu tveimur árum
JARÐSKJÁLFTI upp á 4,4 á Richter
mældist fjóra kílómetra norðaustur
af Krýsuvík, í nágrenni við Kleif-
arvatn, síðegis í gær. Skjálftinn
fannst vel á höfuðborgarsvæðinu en
lítið sem ekkert á Suðurnesjum.
Engar fréttir af skemmdum bárust.
Fjöldi eftirskjálfta riðu yfir í gær-
kvöldi en enginn þeirra var jafn
sterkur.
Skjálftavirkni við Kleifarvatn hef-
ur verið mikil og nánast viðvarandi í
á annan mánuð. Að sögn Veðurstofu
Íslands hófust viðvaranir um aukna
skjálftavirkni á Krýsuvíkursvæðinu
að berast um klukkan 16.20 í gær-
dag. Stærsti skjálftinn reið síðan yfir
um klukkutíma síðar.
Í kjölfarið dró aðeins úr virkninni
en annar skjálfti með sömu upptök
reið þó yfir um kl. 19.20. Hann var
nokkuð minni, eða um 3,2 á Richter.
Skjálftavirkni hefur verið tölu-
verð á landinu undanfarna daga og
vikur, t.a.m. mældust tveir skjálftar
að kvöldi 19. júní sl., einnig í Krýsu-
vík. Þeir voru allt að 4,2 að styrk.
Mikil skjálftavirkni
nálægt Krýsuvík



  

 



  




















 

NÝR BÆJARSTJÓRI í Kópavogi
verður kjörinn á auka bæjarstjórn-
arfundi sem haldinn verður næst-
komandi þriðjudag, 30. júní. Þetta
var ákveðið á bæjarráðsfundi í gær.
Gunnar I. Birgisson hætti sem
bæjarstjóri á miðvikudag en hann
kveður starfsfólk bæjarins formlega
í dag.
Sjálfstæðismenn í Kópavogi hafa
útnefnt Gunnstein Sigurðsson sem
eftirmann Gunnars og að óbreyttu
verður hann kjörinn bæjarstjóri á
þriðjudag.
Nýr bæjarstjóri 30. júní