Morgunblaðið - 26.06.2009, Blaðsíða 16

16 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 2009
Þetta helst ...
● MJÖG lítil viðskipti voru með hluta-
bréf í Kauphöllinni á Íslandi í gær. Námu
þau innan við tveimur milljónum
króna og voru einungis viðskipti með
bréf tveggja félaga, Føroya Bank og
Össurar. Bréf bankans lækkuðu um
1,2% en bréf Össurar stóðu í stað. Úr-
valsvísitalan lækkaði um 0,4% og er
730 stig. Viðskipti með skuldabréf
námu 15,5 milljörðum. gretar@mbl.is
Lítil hlutabréfaviðskipti
● ALÞJÓÐLEGA
lánshæfismatsfyr-
irtækið Moody’s
Investors Service
hefur staðfest
óbreytta lánshæf-
iseinkunn Íbúða-
lánasjóðs. Á þetta
við um lántökur
stofnunarinnar í
innlendri mynt. Er lánshæfiseinkunnin
Baa1 staðfest eins og verið hefur. Frá
þessu er í greint í tilkynningu frá Moo-
dy’s í gær.
Segir í tilkynningunni að horfur fyrir
lánshæfiseinkunnina séu einnig
óbreyttar eins og einkunnin sjálf, en
fyrirtækið metur horfurnar áfram sem
neikvæðar, til samræmis við horfurnar
fyrir íslenska ríkið. gretar@mbl.is
Óbreytt lánshæfisein-
kunn Íbúðalánasjóðs
● SÆNSKA ríkisstjórnin hefur sam-
þykkt að veita Íslendingum 700 millj-
óna Bandaríkjadollara lán, sem svarar
til um 90 milljarða íslenskra króna. Þá
hefur ríkisráð Finnlands samþykkt 325
milljóna evra lán til Íslands, jafnvirði um
58 milljarða króna. Frá þessu var
greint í tilkynningu frá stjórnvöldum í
Svíþjóð og Finnlandi í gær.
Lán Svía og Finna til Íslands eru hluti
af samkomulagi Íslands og Norður-
landanna um 2,5 milljarða evra lán.
Stjórnvöld í löndunum samþykktu í nóv-
ember í fyrra að veita Íslandi lán til að
stuðla að fjárhagslegum stöðugleika
hér á landi. Ísland fær einnig 2,1 millj-
arð dollara frá Alþjóðagjaldeyris-
sjóðnum. gretar@mbl.is
Svíar og Finnar sam-
þykkja lán til Íslands
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
EINS og jafnan áður er ómögulegt að spá því
með nokkurri vissu hvaða ákvörðun peninga-
stefnunefnd Seðlabankans mun taka á næsta
vaxtaákvörðunardegi sínum, fimmtudaginn 2.
júlí í næstu viku. Ýmsir hafa látið í ljós efa-
semdir um að vextirnir verði lækkaðir, en þó
ekki útilokað það.
Greining Íslandsbanka reiknar með því að
vextirnir verði óbreyttir, samkvæmt Morg-
unkorni deildarinnar frá því í gær. Þá hefur komið fram
að Samtök atvinnulífsins gera ekki lengur kröfu um að
stýrivextirnir verði komnir niður fyrir 10%
fyrir næstu mánaðamót, í tengslum við svo-
kallaðan stöðugleikasáttmála og kjarasamn-
inga.
Í tölum Hagstofu Íslands frá því í fyrradag
kom fram að tólf mánaða verðbólga jókst úr
11,6% í maí í 12,2% í júní. Það ýtir ekki undir
stýrivaxtalækkun. Það sama á við um þá stað-
reynd að gengi krónunnar hefur veikst um lið-
lega 3% frá síðasta vaxtaákvörðunardegi maí.
Þessu til viðbótar telur Greining Íslandsbanka
líklegt að peningastefnunefndin vilji að stýri-
vextir verði háir þegar fyrsta skrefið í fleytingu krón-
unnar verður tekið, sem fyrirhugað er seint á þessu ári.
Ýmislegt talið benda til
óbreyttra stýrivaxta
Aukin verðbólga og veikari króna stuðla ekki að lækkun
Vextir Ákvörðun á
næsta fimmtudag.
ancial Times tveimur vikum fyrr þar
sem fjallað var um ástandið á Íslandi.
Í bréfinu, sem Morgunblaðið hefur
undir höndum, fer Fallan víða. Hún
rekur að gildandi regluverk ESB
varðandi innstæðutryggingar hefði
ekki breyst í takt við þá þróun sem
varð í evrópskum fjármálaheimi með
tilurð innri markaðar Evrópu. Ísland
hafi verið aðili að „þessu fjarstæðu-
kennda og úrelta regluverki [...] jafn-
vel þótt að landið sé ekki Evrópu-
sambandsríki og hafi enga
möguleika á að ákveða reglurnar.
Spurningin er, skildu íslenskir
stjórnmálamenn að fullu hvað fólst í
lagatextunum? Meðhöndlun Íslands
á ástandinu benda til þess að svo hafi
ekki verið.“
Þarf tvo til að dansa
Það hafi hins vegar þurft tvo til að
dansa og ábyrgðin á því sem gerðist
á Íslandi liggi líka hjá ESB og gisti-
ríkjum íslensku bankaútibúanna,
Hollandi og Bretlandi. Fallan segir
til dæmis að svo hafi virst sem að
löndin tvö hafi vart haft fyrir því að
upplýsa eigin þegna um hvernig inn-
stæðutryggingakerfið virkaði. Ef
þau sveitarfélög, ellilífeyrisþegar og
aðrir innstæðueigendur Icesave
hefðu vitað að þeir væru tryggðir af
pínulitlum tryggingasjóði innstæðu-
eigenda sem í væru smáaurar, en um
19 milljarðar voru í þeim íslenska, þá
hefðu þeir líklega ekki sett pen-
ingana sína inn á reikningana til að
byrja með. Þrátt fyrir að eftirlits-
ábyrgðin væri hjá íslenskum stjórn-
völdum, þá gátu gistiríkin brugðist
við og leiðrétt þann misskilning að ís-
lenski tryggingasjóðurinn gæti
bakkað upp Icesave-reikningana.
Það var hins vegar ekki gert.
Holland og Bretland eiga að
deila byrðunum með Íslandi
Bréf skrifað í sænska seðlabankanum í desember segir fleiri bera ábyrgðina
Reiði Almenningur hefur brugðist hart við Icesave-samningunum. Sam-
kvæmt bréfinu ættu fleiri að greiða fyrir Icesave en Íslendingar.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þórð Snæ Júlíusson
thordur@mbl.is
EVRÓPUSAMBANDIÐ (ESB) og
þau ríki þar sem íslenskir bankar
starfræktu útibú eiga að deila byrð-
unum sem fylgja falli íslenska banka-
kerfisins, og þeim gríðarlegu inn-
stæðutryggingum sem því fylgdu,
með Íslendingum. Þetta kemur fram
í drögum að bréfi sem Frida Fallan,
sérfræðingur í sænska seðlabankan-
um, sendi aðstoðarseðlabankastjóra
sínum, Lars Nyberg, hinn 1. desem-
ber síðastliðinn. Heimildir Morgun-
blaðsins herma að bréfið hafi síðar
borist til háttsettra aðila á Íslandi.
Orðrétt segir í bréfinu að „Ísland
hefur komið verr út úr kreppunni en
nokkuð annað Evrópuland, og er fyr-
ir vikið þjakað af hrikalegri skulda-
byrði. Því ættu sérstaklega gistiríki
íslensku bankanna, og ESB-leiðtog-
ar almennt, að viðurkenna að vanda-
mál Íslands er ekki einungis tilkomið
vegna óábyrgra lánveitinga og ófull-
nægjandi viðbragða íslenskra stjórn-
valda, heldur að miklu leyti líka
vegna úrelts eftirlitskerfis ESB.“
Bréf Fallan er skrifað sem viðbrögð
við opnu bréfi sem birst hafði í Fin-
Sænska aðstoðarseðlabanka-
stjóranum var sent bréf í desem-
ber þar sem segir að ESB og
gistiríki útibúa verði að deila
byrðum vegna Icesave. Ófull-
komið regluverk hafi skipt miklu.
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
ÞÆR undanþágur sem Seðlabankinn hefur veitt
fyrirtækjum sem hafa meira en 80% af tekjum og
kostnaði sínum erlendis voru óhjákvæmilegar.
Fyrirtækin hefðu þurft, með tilheyrandi kostnaði
og umstangi, að flytja allan gjaldeyri heim, skipta
honum hér og skipta honum svo aftur í erlendan
gjaldeyri að nýju.
Eftir að reglunum var komið á eftir bankahrun-
ið í haust stóðu mörg fyrirtækjanna frammi fyrir
þeim vanda að þeim yrði ekki vært hér á landi
nema þau fengu málefnalegar tilslakanir á regl-
unum.
„Við ákváðum því að setja hlutlæga reglu til
þess að mæta þessum vanda,“ segir Tómas Örn
Kristinsson, framkvæmdastjóri upplýsingasviðs
Seðlabankans.
Sem kunnugt er er unnið að því að boða fulltrúa
stærstu fyrirtækjanna sem fengu undanþágur á
sérstakan fund í Seðlabankanum til þess að fara
yfir reglurnar.
Sem stendur gætu fyrirtækin verið að kaupa
krónur erlendis án þess að Seðlabankinn vissi af
því. Stóru álfyrirtækin Alcoa Fjarðaál og Alcan
stunduðu slík viðskipti til að spara sér innlendan
rekstrarkostnað. Nú hefur Alcan fallið frá slíku,
að beiðni Seðlabankans.
„Til þess að koma krónunum í notkun hér á
landi þurfa fyrirtækin að millifæra þær á reikn-
inga skráða hérlendis. Íslensku viðskiptabankarn-
ir vakta slíkar færslur, að beiðni Seðlabankans, og
eiga að kalla eftir skýringum á þeim,“ segir Tómas
Örn. Að sögn Tómasar hefur Seðlabankinn líka
upplýsingar um gjaldeyrisviðskipti fyrirtækja aft-
ur í tímann og getur því fylgst með mynstrinu.
Morgunblaðið hafði samband við fulltrúa nokk-
urra stærstu fyrirtækjanna sem hafa fengið und-
anþágur. Þau svör sem bárust voru öll á þá leið að
fyrirtækin hefðu aldrei hagnast á höftunum með
því að kaupa íslenskar krónur erlendis.
Nauðsynleg undanþága
 Undanþágur frá gjaldeyrishöftunum voru óhjá-
kvæmilegar  Fyrirtækjum ekki vært hér án þeirra
Morgunblaðið/Golli
Höft Svein Harald Øygard mun funda með
fulltrúum þeirra sem hafa fengið undanþágur.
'() '() !"
##$
%&'"
%(')
$
$
'() ( *)
&*"#)
##
%('!
%&'&
$
$
+ , - 

.
/
!*+#
&*!,(
- '&
- '&
$
$
012
+)
+* ",
+*!(&
%(')
%('#
$
$
'() )!
'() 
#,(
)!)
%('+
%&'"
$
$
● BOTNINUM er náð í fluginu í heim-
inum. Þetta er mat Alþjóðasamtaka
flugfélaga, IATA, samkvæmt nýrri
skýrslu um stöðuna í flugiðnaðinum.
Giovanni Bisignani, forstjóri IATA, seg-
ir að þrátt fyrir þetta sé langt í að rekst-
ur flugfélaga fari að skila hagnaði á ný,
samkvæmt frétt Wall Street Journal.
Flugfarþegum fækkaði um 9% á milli
maí í fyrra og sama mánaðar á þessu
ári. Flugfrakt dróst hins vegar saman
um rúm 17%. Umsvif evrópskra lág-
gjaldaflugfélaga í Evrópu jókst um rúm
2% milli ára en dróst saman um rúm
9% hjá hefðbundnum flugfélögum.
gretar@mbl.is
Botninum náð í fluginu
SVÍINN Carl-
Henric Svanberg,
forstjóri sænska
fjarskiptabún-
aðarframleiðand-
ans Ericsson,
hefur verið ráð-
inn stjórnar-
formaður breska
olíufyrirtækisins
BP, sem er annað
stærsta fyrirtæki
Evrópu á því sviði. Hann mun hefja
störf hjá BP um næstu áramót.
Svanberg tekur við starfi stjórn-
arformanns BP af Peter Sutherland.
Hann hefur ekki siglt lygnan sjó við
stjórnun fyrirtækisins að und-
anförnu. Á hluthafafundi fyrr á
þessu ári var til að mynda mikið
deilt á stjórnarformanninn, meðal
annars vegna kostnaðar. Segir í er-
lendum vefmiðlum að Sanberg taki
við á erfiðum tímum, þar sem þörf
sé á mörgum erfiðum ákvörðunum.
Svanberg er 57 ára að aldri. Hann
er með meistaragráðu í hagnýtri
eðlisfræði frá Linköping-tæknihá-
skólanum. Honum þykir hafa tekist
vel upp í starfi forstjóra Ericsson,
sem hann hefur gegnt frá árinu
2003. Það sama eigi og við um ár-
angur hans í starfi sem forstjóri
sænska lásafyrirtækisins ASSA,
sem efldist mjög undir hans stjórn.
gretar@mbl.is
Svíi tekur við stjórn
olíufyrirtækisins BP
Carl-Henric
Svanberg