Morgunblaðið - 26.06.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. JÚNÍ 2009
Morgunblaðið/Eggert
Sterk Jóhanna Sigurðardóttir forsætisráðherra þykir hafa staðið sig með
mikill prýði í samningaviðræðum um stöðugleikasáttmála.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Agnesi Bragadóttur
agnes@mbl.is
ÞAÐ eru engar ýkjur að segja að
mikið hafi gengið á í samskiptum að-
ila vinnumarkaðarins og ríkisstjórn-
arinnar í aðdraganda þess, að sam-
komulag tókst seint í fyrrakvöld um
þann stöðugleikasáttmála sem að
hefur verið stefnt að gera, með þátt-
töku sveitarfélaganna, undanfarnar
vikur. En niðurstaða er fengin og
menn þakka það ekki síst þeirri
öruggu forystu sem Jóhanna Sigurð-
ardóttir forsætisráðherra sýndi í
fyrrakvöld, þegar allt var á suðu-
punkti. Viðmælendur virðast sam-
mála um þetta mat á frammistöðu
forsætisráðherra.
Höfnuðu skattheimtu ríkisins
Við lá á mánudagskvöld að for-
ystumenn Alþýðusambandsins og
Samtaka atvinnulífsins þyrftu á
áfallahjálp að halda, eftir að ríkis-
stjórnin hafði sýnt þeim á spil sín,
með hvaða hætti stjórnvöld ætluðu
að skipta vanda ríkissjóðs á milli
skattheimtu og niðurskurðar ríkis-
útgjalda. Aukin skattheimta átti að
dekka um 55% vandans og niður-
skurður um 45% út árið 2011.
Strax varð ljóst að SA og ASÍ
gætu aldrei fellt sig við slíka út-
færslu, en opinberir starfsmenn
töldu á hinn bóginn að þessar
ákvarðanir ættu að vera í höndum
ríkisstjórnarinnar. Ljóst var að þeir
vildu hlut aukinnar skattheimtu sem
mestan og niðurskurð opinberra út-
gjalda sem minnstan.
Eftir mikil fundahöld á þriðjudag
og þriðjudagskvöld var ljóst að sam-
komulag var hvergi nærri í höfn.
Samkvæmt mínum upplýsingum
funduðu þeir Vilhjálmur Egilsson,
framkvæmdastjóri SA, og Gylfi Arn-
björnsson, forseti ASÍ, ásamt helstu
samstarfsmönnum fram á nótt, að-
faranótt miðvikudags og náðu saman
um tillögur í ríkisfjármálum út árið
2011. Þeir sneru við hlutföllum rík-
isstjórnarinnar og lögðu til að skatt-
tekjur brúuðu 45% þarfarinnar og
niðurskurður stjórnvalda brúaði
55% á árunum 2009, 2010 og 2011.
Gengu frá borði
Opinberir starfsmenn gátu ekki
fellt sig við tillögur ASÍ og SA. Hörð-
ust mun andstaðan hafa verið frá Ei-
ríki Jónssyni, formanni KÍ, sem var
mjög ákveðinn talsmaður þess að
það yrði alfarið í höndum ríkisstjórn-
arinnar að ákveða hvernig hlutföllin
yrðu á milli skattahækkana og nið-
urskurðar.
Til hreinskiptinna orðaskipta
kom, sem lauk með því að opinberir
starfsmenn gengu frá borði.
Þetta breytti engu um afstöðu SA
Jóhanna glansaði á prófinu
 Forsætisráðherra tók málin í sínar hendur  Opinberir starfsmenn knúnir til samflots  Forystu-
menn SA og ASÍ stóðu þétt saman gegn áformum um enn meiri skattahækkanir ríkisstjórnarinnar 2011
Á undanförnum dögum hefur
samflot varðandi gerð stöðug-
leikasáttmála ítrekað verið í
hættu vegna þess að SA og ASÍ
vildu fara aðra leið en ríkis-
stjórnin í að útdeila byrðunum.
Morgunblaðið/Eggert
Í höfn Aldrei verið mikilvægara en núna að ná þessum tímamóta-stöðugleikasáttmála, sagði forsætisráðherra þegar fulltrúar launþega, atvinnurekenda,
ríkis og sveitarfélaga skrifuðu undir sáttmálann í Þjóðmenningarhúsinu í gær. ASÍ og SA náðu einnig samkomulagi um framlengingu kjarasamninga
Eftir Halldóru Þórsdóttur
og Ómar Friðriksson
TUTTUGU og sjö manns undirrit-
uðu í gær stöðugleikasáttmálann,
sem kynntur var í Þjóðmenningar-
húsinu. Að sáttmálanum standa Al-
þýðusamband Íslands, Bandalag há-
skólamanna, BSRB, Kennara-
samband Íslands, Samtök starfs-
manna fjármálafyrirtækja, Samtök
atvinnulífsins, ríkisstjórnin og Sam-
band íslenskra sveitarfélaga.
Jóhanna Sigurðardóttir forsætis-
ráðherra óskaði viðstöddum og þjóð-
inni til hamingju með sáttmálann.
„Þetta er afar mikilvægur áfangi
og veigamikil forsenda fyrir endur-
reisnarstarfinu á næstu misserum,“
sagði Jóhanna. Sáttmálinn hafi verið
eitt af meginmarkmiðum ríkisstjórn-
arinnar og væri ,,leiðarljós fyrir okk-
ur á næstu mánuðum“. Hún kvaðst
hafa kynnt fulltrúum stjórnarand-
stöðunnar sáttmálann og átti von á
að eitthvað yrði tekist á um efnis-
atriði í þinginu.
Aðgerðaáætlun í ríkisfjármálum
er stór hluti sáttmálans. Jóhanna
sagði að á árunum 2009-2011 þyrfti
að ná niður halla ríkissjóðs um 128
milljarða, þar af þyrfti að ná 58 millj-
örðum í sköttum en 70 milljörðum
með tilfærslum, í rekstri og stofn-
kostnaði.
Viðræður stéttarfélaga opinberra
starfsmanna um nýja kjarasamn-
inga, sem hefjast á þriðjudaginn,
munu taka mið af stöðugleikasátt-
málanum. Lengi vel leit út fyrir að
opinberir starfsmenn myndu ekki
undirrita sáttmálann. Töldu þeir að
45% hlutfall skatta af þeim halla sem
á að brúa í ríkisrekstrinum væri of
bindandi og legði of mikinn þunga á
útgjalda- eða niðurskurðarhliðina.
Bæði Árni Stefán Jónsson, starfandi
formaður BSRB, og Eiríkur Jóns-
son, formaður KÍ, segja endurskoð-
unarákvæðið í sáttmálanum hafa
komið til móts við þær áhyggjur, en í
sáttmálanum er kveðið á um að
gangi endurreisn efnahags- og at-
vinnulífsins hægar en nú er spáð
skuli endurskoða aðhaldsaðgerðirn-
ar. Karl Björnsson, framkvæmda-
stjóri Sambands íslenskra sveitarfé-
laga, segir miklu skipta að samskipti
ríkis og sveitarfélaga, þessara
tveggja aðila hins opinbera, verði
efld. Þá verður gengið frá útistand-
andi skuldum ríkisins til sveitarfé-
laganna vegna húsaleigubóta, sem
nema 640 milljónum.
Sáttmálinn er í 14 liðum. Þar er
m.a. lögð áhersla á stórframkvæmd-
ir með aðkomu lífeyrissjóða. Einnig
standa vonir til að fá megi erlent
fjármagn í verkefni. Jóhanna sagði í
samtali við Morgunblaðið að nokkrir
erlendir aðilar hefðu sýnt áhuga, þó
það væri ekki komið á það stig að
hægt væri að greina frá því opinber-
lega. Sagðist hún einnig bjartsýn á
að nást muni samkomulag við lífeyr-
issjóði á næstu vikum. „Ég yrði ekk-
ert hissa þó það myndu dúkka upp
einhverjir spennandi fjárfestingar-
kostir hér á næstunni,“ sagði hún.
Leiðarljós fyrir okkur
 Tuttugu og sjö skrifuðu undir stöðugleikasáttmála  Fulltrúar um 150 þúsund
launþega, fyrirtækja og stjórnvalda fögnuðu sáttinni sem forsendu endurreisnar
 Viðræður félaga opinberra starfsmanna um kjarasamninga hefjast á þriðjudag
Í HNOTSKURN
»Samhliða gerð sáttmálanshefur náðst samkomulag
um að framlengja kjarasamn-
inga á almennum vinnumark-
aði til loka nóvember 2010.
» Eins og fram hefur komiðmun fyrri helmingur
taxtahækkunar koma nú í júlí
en seinni helmingur í nóv-
ember.
Hver verður stefnan
í launamálum?
Samkomulag er um að fram-
lengja núgildandi kjarasamninga
á almennum vinnumarkaði til
loka nóvember 2010.
Hver er stefnan í ríkisfjár-
málum?
Skattar verði lækkandi hlutfall
aðlögunaraðgerða eftir yfir-
standandi ár og ekki samtals
hærra en 45% þeirra fyrir árin
2009 til 20011. Fjárlagafrum-
varp fyrir árið 2010 verði í sam-
ræmi við áætlun sem kynnt hef-
ur verið aðilum vinnumark-
aðarins. Gangi endurreisnar-
starfið hægar en nú er spáð eru
aðilar sammála um nauðsyn
þess að endurskoða aðhalds-
aðgerðir.
Hvað með skuldsett heimili?
Ríkisstjórnin mun hraða vinnu
ráðherranefndar sem fjallar um
stöðu skuldsettra heimila eins
og kostur er. Sérstaklega verður
horft til þess hóps sem nýlega
keypti sína fyrstu eign.
Verður farið út í
stóriðjuverkefni?
Ríkisstjórnin mun greiða götu
þegar ákveðinna stórfram-
kvæmda sbr. þjóðhagsáætlun,
s.s. framkvæmd vegna álvera í
Helguvík og Straumsvík. Und-
irbúningsvinnu vegna áforma
sem tengjast fjárfestingu í með-
alstórum iðnaðarkostum, s.s.
gagnaverum og kísilflögufram-
leiðslu, verður hraðað. Þá verð-
ur áhersla lögð á að fá lífeyris-
sjóðina til samstarfs vegna
ýmissa stórfjárfestinga, svo sem
á sviði verklegra framkvæmda.
Hvenær verður slakað
á gjaldeyrishöftum?
Gjaldeyrishöftum verði aflétt í
áföngum í samræmi við tíma-
setta áætlun ríkisstjórnarinnar
með það að markmiði að koma
stöðugleika á gengi íslensku
krónunnar. Áætlunin verði lögð
fram 1. ágúst og taki mið af
lausn á vanda vegna fjármagns-
flæðis úr landi. Leitast verði við
að aflétta hömlum á nýrri fjár-
festingu fyrir 1. nóvember 2009.
Hvenær lýkur
uppbyggingu bankanna?
Eigendastefna ríkisins gagnvart
bönkunum feli í sér að erlendir
aðilar geti eignast meirihluta í
einhverjum nýju bankanna og
eftir atvikum öðrum fjármálafyr-
irtækjum. Endurskipulagningu
bankakerfisins verði lokið 1. nóv-
ember 2009.
Úr stöðugleikasáttmála
S&S