Morgunblaðið - 08.08.2009, Blaðsíða 14

14 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. ÁGÚST 2009
Eftir Önnu Sigríði Einarsdóttur
annaei@mbl.is
„ÉG var í góðri trú, taldi mig vera með allar
upplýsingar réttar og að bótaupphæðin væri
það sömuleiðis,“ segir Inga Hansdóttir. „Enda
voru það svörin sem ég hafði fengið hjá Trygg-
ingastofnun.“
Inga er ein þeirra tæplega 12.000 bótaþega
sem TR hefur nú krafið um endurgreiðslu.
Verða tæplega 200.000 kr. dregnar af bóta-
greiðslum hennar og er hún ekki sátt – allar
upplýsingar hafi legið fyrir og því hafi TR átt
að bregðast við mun fyrr. „Ég fór í gegnum
þetta ferli í nóvember sl. þegar ég varð 67 ára
og fór á eftirlaun. Þá fór ég niður í Trygg-
ingastofnun til að fá upplýsingar um hvað ég
þyrfti að gera og var tjáð að allar mínar upplýs-
ingar skiluðu sér sjálfkrafa inn.“ Inga hafði þá
verið á örorkubótum frá því í febrúar og því
áttu allar upplýsingar að liggja fyrir. „Sú sem
ég ræddi við sagði að ég þyrfti ekkert um þetta
að hugsa,“ segir Inga sem tók starfsmanninn á
orðinu. Við þetta tækifæri hafði hún enda und-
irritað eyðublað sem hún taldi veita Trygg-
ingastofnun heimild til að skoða öll hennar fjár-
mál.
Upplýsingar ekki skráðar
Það var ekki fyrr en um miðjan júní er hún
fékk bréf frá Gildi lífeyrissjóði sem hvatti líf-
eyrissjóðsþega til að láta TR vita að greiðslur
sjóðsins hefðu lækkað að í ljós kom að TR hafði
ekki skráð þessar upplýsingar.
Sigurður Einarsson, framkvæmdastjóri Fé-
lags eldri borgara í Reykjavík og nágrenni, veit
um fleiri dæmi þess að ellilífeyrisþegar telji sig
hafa allt sitt á hreinu þó annað hafi komið á
daginn. „Fólk telur sig vera búið að gefa réttar
upplýsingar. Það fer niður í Tryggingastofnun
og talar við þjónustufulltrúa og svo virðist sem
upplýsingarnar hafi ekki komist í gegn.“
Inga kveðst hafa fengið allt annað en góðar
móttökur hjá starfsfólki TR. Hún hafi gott sem
verið þjófkennd fyrir að veita ekki réttar upp-
lýsingar. Þá hafi starfsmaður TR tjáð henni að
til séu bótaþegar sem hafi hærri fjármagns-
tekjur en nemi launum starfsfólks stofnunar-
innar. Inga er þó enginn stóreignamanneskja.
Samanlagðar fjármagnstekjur þeirra hjóna eru
ekki háar og koma vitanlega til skerðingar.
Tekjur Ingu, að lífeyrissjóðsgreiðslunum
meðtöldum, voru um 180.000 kr. fyrir frádrátt –
þar af komu 153.000 frá Tryggingastofnun.
Greiðslurnar frá TR hafa nú verið lækkaðar
niður í 94.000 kr. þar sem sérstök framfærslu-
uppbót hefur verið felld niður og því til viðbótar
verða 16.000 kr. dregnar af Ingu næstu 12 mán-
uði vegna ofgreiðslunnar. Eftir standa 77.994
kr. og má telja ljóst að það muni um minna.
Hún hefur andmælarétt til 31. ágúst.
Verður að ganga á sparnaðinn
„Það munar um allt þegar maður fær gott
sem ekkert,“ segir Inga. Svona frádráttur
hvetji fólk einfaldlega til að reyna að drýgja
tekjurnar með svartri vinnu. Sjálf sjái hún ekki
aðra leið en að ganga á takmarkaðan sparnað
þeirra hjóna.
„Mér finnst þetta eiginlega kvikindislegt,“
segir Inga. „Það þykir sjálfsagt að lækka laun-
in, lífeyrisgreiðslur og tryggingarnar, en svo
hækkar allt annað á móti og sú skerðing virðist
ekki hafa neitt vægi í öllum útreikningum.“
Sagt að ég þyrfti ekkert að gera
Morgunblaðið/ Heiddi
Ósátt Inga Hansdóttir fær nú 77.994 kr. á mánuði frá Tryggingastofnun.
 Ingu Hansdóttir var sagt að allar hennar upplýsingar skiluðu sér sjálfkrafa inn til Tryggingastofn-
unar  Er krafin um 200.000 kr. endurgreiðslu  Stofnunin hefur bara aðgang að skrám skattstjóra
Í HNOTSKURN
»Alls eru bótaþegar Tryggingastofn-unar ríkisins 46.000 talsins og eru
ellilífeyrisþegar þar af 30.000.
»12.000 bótaþegar fengu ofgreitt frástofnuninni í fyrra og nemur upp-
hæðin 4,1 milljarði króna.
»Meðaltal ofgreiðslna hjá þeim semfengu ofgreitt umfram 100.000 kr.
er 276.000 kr. fyrir skatta
»Vangreiddar bætur sem nú hafa ver-ið greiddar til 9.000 bótaþega voru
um 700 milljónir króna.
Tryggingastofnun hefur eingöngu heimild til
að skoða þau gögn sem berast frá Rík-
isskattstjóra, þar með talda staðgreiðslu-
skrána. Bankareikningar bótaþega eru ekki
skoðaðir og enginn samkeyrsla á sér stað við
lífeyrissjóði landsins.
Samkvæmt upplýsingum frá Trygginga-
stofnun væri slík samkeyrsla við lífeyris-
sjóðina æskileg. Hún sé hins vegar erfið í
framkvæmd þar sem sjóðirnir eru margir og
misvel tölvuvæddir. Margir hafa þá greitt í
fleiri enn einn lífeyrissjóð á starfsævinni og
greiðslur berast því oft úr ýmsum áttum.
Upplýsingar um fjármagnstekjur liggja því
ekki fyrir fyrr en með skattframtali, hafi
bótaþegi ekki gefið þær upp.
Upplýsingar um lífeyrissjóðstekjur ættu
hins vegar að koma fram við skoðun á stað-
greiðsluskrá. Því ætti að vera hægt að leið-
rétta þá bótaupphæð fyrr. Bréf á að berast
frá TR sé tekjuáætlun ekki í samræmi við
staðgreiðsluupplýsingar og í lok árs eiga all-
ir bótaþegar að fá bréf frá TR þar sem þeir
eru beðnir að staðfesta eða gera leiðréttingu
á tekjuáætlun sinni.
Einungis um 10% bótaþega gera þó slíkar
breytingar, en samkvæmt lögum má TR ekki
breyta tekjuáætlun án samþykkis bótaþega.
Mega bara skoða upplýsingar frá skattinum
Eftir Einar Ben Þorsteinsson
ÞAÐ er í mörg horn að líta fyrir ís-
lenska landsliðið í hestaíþróttum sem
keppir hér í Brunnadern í Sviss.
Morgunblaðið leit í herbúðir íslenska
liðsins, nokkru frá hestum hinna lið-
anna, hvar hestarnir eru haldnir til að
lágmarka smithættu og fyrirbyggja
að hestar íslenska liðsins fái ýmsa
smávægilegri sjúkdóma eða pestir.
Ekki er óalgengt að slíkt herji á hesta
sem eru nýinnfluttir úr einangruðu
umhverfi á Íslandi.
Einar Öder Magnússon, landsliðs-
þjálfari íslenska liðsins, er gamall ref-
ur í hestamennsku, margreyndur
þjálfari og knapi. Einar hefur marg-
sinnis verið á heimsmeistaramóti með
íslenska liðinu, en nú í fyrsta sinn sem
landsliðseinvaldur. Hann gaf sér tíma
í stutt spjall um íslenska liðið og
gengi þessa á heimsmeistaramótinu
til þessa.
Ekkert öruggt fyrr
en það er í hendi
„Ég er bara nokkuð sáttur við
gengi liðsins í það heila. Ferðalagið
með hestana heim frá Íslandi var
langt. Síðan tók á móti okkur þessi
mikli hiti, sem hefur verið hér í Sviss.
Hann hefur sett talsvert strik í reikn-
inginn. Hér hefur hitinn farið upp fyr-
ir 30 stig. Það er misjafnt hvernig
hestarnir okkar hafa höndlað hátt
hitastig, en það er ljóst að þetta hefur
talsverð áhrif á nokkra hestana. Enda
um miklar umhverfisbreytingar á
stuttum tíma að ræða,“ segir Einar.
Eitt af stærri númerum íslenska
landsliðsins fyrirfram á þessu heims-
meistaramóti var tvímælalaust parið
Þórarinn Eymundsson og Kraftur
frá Bringu, sem urðu heimsmeist-
arar í fimmgangi 2007 og í öðru sæti í
tölti á sama móti. Nú er tíðin önnur
og sýningar Þórarins tókust ekki
sem skyldi og náði hann í ekki í úr-
slit. Einar Öder segir að ekki hafi
verið fyrirfram við öðru að búast en
góðum árangri frá þeim, æfingar hafi
gengið vel dagana fyrir mót. „Það er
ekki hægt að leyna því að það voru
vonbrigði fyrir okkur að Þórarinn og
Kraftur náðu ekki þeim árangri sem
vonast var eftir fyrirfram. Svona er
þessi íþrótt, það er aldrei neitt
öruggt fyrr en það er í hendi. Ég
verð að taka fram að Þórarinn höndl-
aði þessi vonbrigði vel sem íþrótta-
maður og keppnismaður. Hann á
hrós skilið fyrir það.“
Gott gengi ungmenna
Einar er stoltur af ungmennaliði
Íslands. „Upp úr stendur á mótinu
hingað til mjög góður árangur ung-
mennaliðs okkar. Þar náðu Valdimar
Bergstað og Teitur Árnason lofs-
verðum árangri í fimmgangs-
greinum, auk þess sem Linda Rún
Pétursdóttir átti góðar sýningar í
fjórgangi og tölti. Meira að segja
fannst mér dómararnir heldur nískir
við mína menn í gæðingaskeiðinu.
Hvað fullorðnu keppendurna varðar
er ég í heildina sáttur, af ástæðum
sem ég hef áður nefnt. Við erum með
efstu knapa í fimmgangi og tölti. Ég
verð að taka sérstaklega fram að hér
er um virkilega harða keppni að
ræða. Þótt hestarnir séu af íslensku
kyni getum við Íslendingar ekki ætl-
ast til að ráða lögum og lofum í öllum
greinum, þar sem frábærir knapar
og hestar etja kappi.“
Landsliðseinvaldurinn hefur ekki
alla þá hesta í sínu liði sem hann
hefði viljað, þótt hann hafi fjölmennt
landslið með nokkra heimsmeistara
innanborðs. „Það voru held ég einir
fjórir hestar sem ég vildi fá með á
heimsmeistaramót í ár, sem áttu ekki
heimangengt þetta árið. Það þjónar
engum tilgangi að nefna þá sér-
staklega, en þar eru m.a. Íslands-
meistarar á ferð sem hefðu styrkt lið
okkar talsvert. Það er einfaldlega svo
að þeir hestar sem fara að heiman
eiga ekki afturkvæmt.“
Einar Öder þorir engu að spá um
hvernig muni ganga á næstu dögum,
og gefur ekkert upp um markmið.
„Ég þori engu að spá um fjölda verð-
launa eða fjölda heimsmeistaratitla á
þessu móti. Ég held ég verði bara að
segja sem svo að Ísland þarf á tals-
verðu gulli að halda þessa dagana,
við komum heim með eins mikið af
þungamálmi og hægt er,“ sagði Ein-
ar.
Heimsmeistaramót íslenska hestsins í Sviss
Mikill hiti háir hestum íslenska liðsins
Kæling T.v. Valdimar Bergstað og Þórir Örn Grétarsson kæla niður keppn-
ishest Valdimars, Oríon frá Lækjarbotnum, með vatni nokkrum sinnum á
dag. „Við verðum að halda honum ferskum,“ segir Þórir.
Ljósmynd/EBÞ
Skipulagning Einar Öder Magnússon landsliðseinvaldur fer yfir skipulag
dagsins ásamt starfsmanni. Tímasetningar þurfa að vera nákvæmar.