Saga


Saga - 1957, Side 75

Saga - 1957, Side 75
289 en vil vísa um þau efni til ritgerðar Ólafs Lárussonar (Nordisk Kultur I, Oslo 1936). Við- víkjandi fólksfjöldanum til forna hafa komið fram tvær meginstefnur, önnur er sú, að íbúa- talan hafi náð hámarki um 1095 og komizt þá upp í liðlega 100.000 að áliti þeirra, sem hæst áætla hana. Hin skoðunin er, að fólksfjöldinn hafi aldrei á fyrri öldum komizt teljandi yfir það, sem hann var 1703, en þá var hann 50.358 og náði aldrei aftur alla þá öld þeirri tölu, en komst tvívegis á henni niður fyrir 40.000. Mikið veltur á því, þegar meta skal mann- fjöldann á öldunum fyrir 1700, hvort manntal- ið 1703 hafi verið tekið, þegar mannfjöldinn var í hámarki, einnig miðað við 17. öldina, eins og það reyndist fyrir 18. öldina, eða ekki. Nú er það samhljóða sögn allra annála, að á árun- um 1696 — 1702 hafi verið mikið hallæri hér á landi og raunar allt frá 1693, er Hekla gaus. Um árið 1695 segir svo: „Árferði og vetur í meðai- lagi vestra fram til þorraloka, en fyrir sunnan skipti árferðinni strax fyrir jól með hafís og hörkum. ísinn kom í hvern fjörð á þvi sama vori, en grasbrestur einna mestur um allt ísland, hvar eftir fylgdi fellirinn mikli og stóri. Það ár gekk yfir kvefsótt, og deyðu margir menn. Á Ingjaldshóli voru jarðaðir á einni viku yfir 30 manneskjur“ (Grímsstaðaannáll). Árið 1696: Hestabani eða hestavetur í vestursveit- um svokallaður. „Á mörgum bæjum víða í sveitum stóð hvorki eftir hross né sauður. Þá um vorið fiskleysi og litlir hlutir, en matbrestur til landsins" (Grímsstaða- annáll). „Dóu þá margir af sulti fyrir norðan Vöðlu- heiði“ (Hestsannáll). „— útigangspeningur, fé og hest- ar, fengu enga björg, og í stórhópum af megurð dóu, þar ei voru hey til bjargar, helzt fyrir norðan og austan og sumstaðar sunnan og vestan, hvar margir skáru sína peninga, ungneyti og kýr niður, sökum fóðurleysis og Saga - 19
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106

x

Saga

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Saga
https://timarit.is/publication/775

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.