Organistablaðið - 01.07.1971, Blaðsíða 16

liin lunf'a bið guðshússins.
AS lokum er svo komið, að vandamál í sambandi við innanhúss-
arkitektúr kirknanna eru að verða stóralvarleg, og ekki nema að
vonum. Það er í rauninni sorglegt, að haldið skuli vera áfram að
hyggja kirkjur og innrétta 'þær fyrir guðsþjónustur, sem orðnar eru
úreltar. Þegar hið lútherska safnaðarlíf mótaðizt, voru fullbúnar
kirkjur fyrir liendi, eins og menn vita, og fleiri en þörf var á. Þessar
kirkjur tóku menn í notkun, eftir að hafa gert allra nauðsynlegustu
breytingar. Messufórnarhátíðin (mássoffersfirningen) var leyst af
'hólmi með altariegöngu safnaðarins og fræðandi predikun. Bæði lega
altarins og predikunarstólsins ákvarðast af þörfum miðalda. Lúther
vissi fullvel, að innréttingin var ónolhæf; presturinn átti 'helzt að
geta staðið augliti til auglits við söfnuðinn á meðan á altarisgöng-
unni stóð. En á þeim tímum voru ýmsir aðrir mikilvægir hlutir, sem
gera þurfti, og þetta fékk að bíða. Og enn bíður hin lútherska kirkja
og verður vitni að því, hvernig sjálf rómverska kirkjan leggur niður
miðaldafyrirkomulagið. Málin standa )>annig nú, að hin venjulega
kirkjuinnrétting okkar kemur ja'fnvel í veg fyrir, að uunt sé að
framkvæma hefðbundna helgisiði. Messan yrði í sjálfu sér eðlilegri
og haganlegri, ef frjálsræði og hreyfanleika við helgisiðina væri
ekki svo þröngur stakkur skorinn af stirnuðu fyrirkomulagi kirkju-
skips og kórs.
Kirkjutónlistin á krossgöturn.
Það er einnig álit manna, að kirkjutónlistin standi á vegamótum
í dag. Hætta er á, að kirkjutónlistin einangrist, ef gregoríönsk ein-
kenni og 'barokktónlist ráða þar áfram ríkjum. Þessu má andmæla
og segja, að nú sé einnig samin mjög nýtískuleg og framúrstefnu-
leg kirkjutónlist. En bún er ákaflega einangruð, samin til þess að
sérfræðingar fái notið hennar -— of framar má tala um nautn — og
hún hefur því mjiig takmarkað notagildi fyrir guðslþjónustur. Gamla,
lút'herslka kirkjuvlísan var óhindrað sungin i kirkjunum við vinsæl
lög úr hversdagslífinu. Við höfum dæmt mjög hart hið horfna, róm-
antíska tímabil fyrir að umbreyta hefðbundinni helgisiðamúsik til
samræmis við tónlistarskilning samtimans. En það var nauðsyn-
synlegt, svo að þau yrðu nothæf við ríkjandi aðstæður. Nú leitar
popmúsikin inn í kirkjurnar. Við rýmum allra náðarsamlegast fyrir
henni, en aðeins í sérstökum tilvikum. Nýjar, endurskoðaðar sálma-
16 ORGANISTABLAÐIÐ