Organistablaðið - 01.07.1971, Blaðsíða 27

samfara atliöfnum: Upphafsskrúðganga, útdeifing kvöldmáltíðai-
sakramentis o. s. frv., en hún er einnig oft kórsöngur. Þar við bætist
þriðji hópurinn, sem er annað livort söngbamir eða víxllestur prests
(aðstoðarmanns) og safnaðar. I hinni norsku reysnlu-skipan er reynt
að tengja saman hefðhunda tónlist við norska Iþjóðlega tónlist. Það
hefur sýnt sig, að gregorianskur söngur getur átt samleið með afrískri
tónlist („missa Lúba“).
Vér þörfnumst líka fræðslu í undirstöðuatriðum tónlistarinnar, um
eðli og hlutverk kirkjutónlistarinnar. Hjá oss er þetta atriði ofarlega
á baugi vegna úrskurðar reynsluihámessunnar um, að söfnuðurinn
yfirgefi kirkjuna yfirleitt, þegar eftirspil er leikið. Er þetta rétt eða
rangt, og hver eru rökin?
MálfariS.
Um þetta atriði skal ég vera stuttorður. Orðhlær er oft annar í
nýjum sálmum og guðsþjónustum um ákveðin efni en i hinum hefð-
hundnu guðsþjónustum. Hinn kirkjulegi svipur er horfinn, alveg eða
að einhverju leyti, ávarpsorðum er fækkað til muna eða þau gerð
einfaldari, einnig 'liinn trúfræðilegi predikunartónn. Þá eru og orðnar
einfaldari hinar löngu, skrautlegu og 'flóknu selningar úr latínu,
úr þýzkum kansellí-stiil og barrokkstíl. Mergurinn málsins í þessum
þætti guðsþjónustunnar er þessi: Hvernig getur málið í guðsþjónust-
unni sameinað og brætt saman leyndardóm guðsþjónustunnar, þ. e.
heilaga návi-st hins eilífa Guðs og hversdagsaðstæður vor einstakling-
anna? Hvernig mega sönn og full tengsli nást?
Það er engin tilviljun, að ótalmargar nýjar þýðingar á Biblíunni
hafa komið út á árunum eftir síðari iheimsstyrjöldina, bæði á vegum
opinberra aðila og einstaklinga. En ef til vill er enn erfiðara að
fjalla um hið kirkjulega tungutak, því að þar er um að ræða tengsl,
samskipti, í tvær áttir, bvernig vér fáum kornið með allt, sent vort er,
'fram fyrir Guð á sannan, ósvikinn og eðlilegan hátt, sem svarar bæði
til þess, sem vér ætlum að koma með fram fyrir Cuð, og er í samræmi
við aðstæðurnar, þ. e. í samræmi við hann, sem vér komum með þetta
til. Það er eitt lielzta verkefni vort í þessum málurn að skapa nútíma-
legt kirkjumál, í beztu merkingu þess orðs, reist á bezta hversdags-
málinu: Viðkvæmt, einfalt og sannleikanum samkvæmt.
Margt er laust í reipunum í kirkjum vorum og í löndum vorum,
að því er varðar helgisiði, tónlist og málfar. Helgisiðanefndin hefur
ORGANISTABI.AÐIÐ 27