SunnudagsMogginn

Ulloq
Ataaseq assigiiaat ilaat
Saqqummersitaq pingaarneq:

SunnudagsMogginn - 06.12.2009, Qupperneq 16

SunnudagsMogginn - 06.12.2009, Qupperneq 16
16 6. desember 2009 vegar illa á hjá mér á þessum tíma þannig ég fór aldrei til Lundúna.“ Þess í stað hélt Sveinn til Póllands þar sem hann sótti þriggja vikna alþjóðlegt námskeið. „Það var mikið æv- intýri og þessir tuttugu dagar voru á við tvö ár. Svo margt lærði ég. Umræðan var rosalega frjó og verk skeggrædd með hætti sem ég hafði ekki kynnst áður.“ Á námskeiðinu hélt Sveinn fyrirlestur þar sem hann kynnti verk sín. Segir hann salinn hafa skipst í tvennt, með og rosalega mikið á móti hugmyndafræðinni sem hann talaði fyrir. „Þetta var mikil og gagnleg upplifun. Ég stóð þarna einn í skotlínunni og því lengur sem ég var í pontu þeim mun betur áttaði ég mig á pælingum mínum. Hvað ég væri í raun og veru að hugsa með tón- list minni. Ég hafði aldrei áður sett þessar pælingar í orð.“ Umræðan var heit en allt gleymt og grafið þegar hóp- urinn fór út að borða um kvöldið. Hitti Lutosławski Meðal manna sem Sveinn sótti tíma hjá í Póllandi var Witold Lutosławski, eitt fremsta tónskáld síðustu aldar. „Lutosławski var mjög viðkunnanlegur náungi en ákaf- lega virðulegur og ábúðarfullur. Ég held að honum hafi fundist ég vera hálfgerður villimaður. „Ertu frá Finn- landi?“ spurði hann á hástéttarensku. Við tókum tal saman um tónsköpun í einum tímanum og ég fann að hann var mér ekki sammála. „Hlustaðu á mig, drengur minn. Ég tala af reynslu,“ var inntakið í máli hans. Síð- an skildi leiðir. Morguninn eftir kom Lutosławski til mín og sagðist hafa legið andvaka um nóttina og hugsað um orð mín. Niðurstaðan var sú að ég hefði að hluta til rétt fyrir mér. Bað hann mig um leyfi til að fá að leggja út af orðum mínum í fyrirlestri þá um morguninn um áherslur ungu kynslóðarinnar. Ég hélt það nú.“ Á þessu augnabliki kveðst Sveinn hafa áttað sig á því hvað geri listamann að miklum listamanni. „Það er auðmýktin. Að vera áfram móttækilegur fyrir skoð- unum annarra þrátt fyrir mikla velgengni. Þetta hafði Lutosławski sem kenndi mér meira þarna en hann hef- ur eflaust gert sér grein fyrir. Ég hef líka tekið eftir þessu hjá Atla Heimi.“ Sveinn segir Lutosławski hafa verið frábært tónskáld sem náð hafi góðum tökum á svokölluðum „random- stíl“, einkum seinni part ævi sinnar. Lutosławski and- aðist árið 1994, 81 árs að aldri. „Eftir miklar þreifingar var tónmál hans reiprennandi undir lokin. Lutosławski sýndi mikla seiglu.“ Með tómar töskur á tindinum Sveinn segir frægðina ekki hafa truflað Lutosławski og ráðleggur listamönnum almennt að vara sig á henni. Einbeita sér frekar að sköpuninni og listinni. „Lista- menn sem verða frægir enda oft uppi á tindinum með tómar töskur. Aðalatriðið er að skilja eftir sig eitthvað sem skiptir máli. Faðir minn var t.d. mjög góður járn- sniður og bjó til allskonar hluti sem fjölmargir þekkja og nota í dag. Samt veit enginn að hann bjó þá til. En skiptir það nokkru máli ef við höfum gagn af hlut- unum? Sama gildir um tónlistina. Höfum við gaman af henni er alveg sama hver bjó hana til. Mozart og Beethoven voru bara venjulegir menn eins og ég og þú.“ Spurður um eigin vinnubrögð kveðst Sveinn fyrst og fremst byggja á þremur dyggðum, heiðarleika, mús- íkaliteti og sjálfstrausti. „Oft er talað um að efinn fylgi listinni. Ég er ósammála því. Ég held að efinn sé þrösk- uldur. Efinn brýtur mann niður. Það er eins með lista- gyðjuna og fallega konu. Efist þú um eigið ágæti snýr hún sér strax að einhverjum öðrum. Maður verður að ganga beint að gyðjunni og taka hana í fangið!“ Sveinn hefur nóg fyrir stafni. Samstarf hans við Kammersveit Reykjavíkur hefur verið farsælt og hann hefur einnig skrifað mikið fyrir og Caput-hópinn og einstaka hljóðfæraleikara innan hans gegnum tíðina. Nú vinnur hann að nokkrum sólóstykkjum fyrir tónleika- röðina 15:15 sem Eydís Franzdóttir hefur veg og vanda af. „Ég hef verið svo heppinn að tónlistarmenn leita mikið til mín. Ætli ég skrifi ekki bara svona góða tón- list?“ segir hann og hlær. „Það er mjög mikilvægt að fá verk sín flutt, alveg sama hvort tónlist er góð eða slæm. Flutningur gerir hvort tveggja: Hjálpar tónskáldinu og hjálpar áheyrendum að mynda sér skoðun og greina kjarnann frá hisminu.“ Að yfirstandandi verkefni loknu ætlar Sveinn að halda áfram með stærri hljómsveitarverk sem hann haft í smíðum. „Atli Heimir og Jón Nordal hafa lengi hvatt mig til að spreyta mig á þeim vettvangi og núna er ég staðráðinn í að taka þá á orðinu. Það væri óskandi að Sinfóníuhljómsveit Íslands væri jafnhvetjandi. Það heyrist ekki bofs frá henni. Ég er að nálgast fimmtugt en samt hefur Sinfónían aldrei beðið mig um neitt. Fjöldi annarra tónskálda hefur sömu sögu að segja, einkum þau yngri. Hljómsveitin er af einhverjum ástæðum rög við að flytja nýja íslenska músík. Ef hún gerir það ekki hver gerir það þá?“ Sveinn lifir alfarið á tónsmíðum. Spurður hvernig það gangi setur hann upp glott. „Það er ekki hægt að lifa af þessu en ég geri það samt. Ég er löngu orðinn vanur því að eiga aldrei pening en eins og þú sérð lifi ég ágæt- lega,“ segir Sveinn og horfir í kringum sig í stofunni. „Lykilatriðið er að hugsa ekki um skortinn.“ Lifir fyrir tónsmíðarnar Sambýliskona Sveins er Margrét Pétursdóttir hjúkr- unarfræðingur og eiga þau tvær dætur. Þóru Margréti, sem leggur stund á víólunám í Hollandi, og Ásu Mörtu menntaskólanema. Að sögn Sveins ætlar sú síðarnefnda að leggja eitthvað annað en tónlist fyrir sig í framtíð- inni. „Báðar þessar stelpur eru með bein í nefinu. Ég hef engar áhyggjur af þeim.“ Líf Sveins Lúðvíks Björnssonar hverfist um tónlist. Spurður hvort hann eigi sér einhver önnur hugðarefni nefnir hann helst útivist og hreyfingu. „Ég sit allan daginn í vinnunni og hef því ákaflega gott af hreyfing- unni. Við Trýna förum í göngutúra tvisvar á dag. Það má ekki minna vera. Meðan sjónin var betri hafði ég gaman af því að ferðast um landið og njóta náttúrunnar en er að mestu hættur því núna. Annars eru þetta bara tónsmíðar og meiri tónsmíðar. Ég lifi fyrir þær!“ Sveinn Lúðvík leggur mikið upp úr hreyfingu. Hér er hann í göngutúr með labradornum sínum, henni Trýnu. Listamenn sem verða frægir enda oft uppi á tindinum með tómar töskur. Aðal- atriðið er að skilja eftir sig eitt- hvað sem skiptir máli.

x

SunnudagsMogginn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.