SunnudagsMogginn - 14.02.2010, Qupperneq 31

14. febrúar 2010 31
Þ
að er bæði sorglegt og sláandi að 500 einstaklingar komi á bráðadeild Land-
spítalans á hverju ári eftir tilraun til sjálfsvígs eða sjálfsskaða. Fimmtíu eru
lagðir inn á gjörgæsludeildir og 35 falla að meðaltali fyrir eigin hendi ár hvert.
En fátt er um úrræði fyrir aðstandendur þeirra sem sendir eru heim aftur af
spítalanum, eins og kemur fram í fréttaskýringu Önnu Sigríðar Einarsdóttur í Sunnu-
dagsmogganum í dag.
„Hann mátti varla andvarpa, við vorum alltaf hrædd og þorðum varla að sofna,“ segir
Ingibjörg Baldursdóttir, en Lárus sonur hennar var sendur heim eftir sjálfsvígstilraun og
tveimur mánuðum síðar tók hann líf sitt. „Stærstur hópur aðstandenda er með þessa ein-
staklinga í gjörgæslu heima hjá sér dögum, vikum og jafnvel mánuðum saman, því annað
stendur ekki til boða.“
Tölfræðin sýnir að um 10% þeirra sem lagðir eru inn á gjörgæslu eftir sjálfsvígstilraun
eru látin innan tíu ára. Á bak við tölfræðina eru mannslíf, nokkuð sem stundum vill
gleymast. Móðir drengs sem framdi sjálfsvíg vorið 2007, níu árum eftir að hafa hætt við
slíka tilraun, segir að áhyggjurnar sem hvíldu á fjölskyldunni hafi verið miklar eftir fyrri
sjálfsvígstilraunina.
„Þetta er ekkert sem maður gleymir,“ segir hún. „Þetta hékk yfir okkur allan tímann
eins og sverð í tvinnaspotta.“
Hún vill kynna sér frekar þá leið sem Svíar hafa farið og Sigurbjörn Kárason, læknir á
gjörgæsludeild, hefur lýst, en þar virðast læknar grípa inn í sé þess þörf.
Og auðvitað þarf heilbrigðiskerfið að hafa einhver úrræði í boði fyrir þennan stóra hóp,
sem leitar í örvæntingu eftir stuðningi í svartnættinu.
Guðrún Eggertsdóttir, sjúkrahúsprestur á Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri, leggur
áherslu á forvarnir: „Við þurfum að kenna ungu fólki að það er eðlilegt að stundum líður
manni illa, að það sé hægt að vinna úr þessum tilfinningum og fá stuðning í slíkum að-
stæðum. Fólk lokast nefnilega oft inni í vanlíðan sinni og hugsuninni um að losna við
sársaukann. Ungt fólk þyrfti að vita af tengiliðum sem það getur leitað til, því það tel ég
mun gagnlegra en að grípa í taumana eftir að sjálfsvígstilraun hefur verið gerð.“
Það er lofsvert framtak hjá Ingibjörgu Baldursdóttur að rita sögur aðstandenda nokk-
urra einstaklinga sem fallið hafa fyrir eigin hendi, en bókin ber heitið Eins er ástin sem ég
til þín ber óendanleg og verður vonandi mörgum til fróðleiks, hvatningar og hughreyst-
ingar.
„Hún er hugsuð í minningu þessara einstaklinga, sem og til að upplýsa og fræða fólk um
hvað maður gengur í gegnum, þær erfiðu tilfinningar sem takast þarf á við og hvað við
getum gert til að reyna að styrkja okkur á þessum hrikalegu tímum,“ segir hún. „Því eng-
inn sem ekki hefur upplifað þennan missi getur ímyndað sér hvað hann er sár.“
Eins og sverð í tvinnaspotta
„Hann á í einhverjum vandræðum
með flaggið sitt, hann Stephen Child.
Hann á það til að vera svolítið
barnalegur.“
Guðmundur Benediktsson, leiklýsandi Stöðvar 2
Sport 2, um annan aðstoðardómarann í leik Ars-
enal og Liverpool í ensku úrvalsdeildinni.
„Miðað við það sem ég þekki til föður
míns og þeirra, sem umgengust hann
þá tel ég að hann sé sá góðhjartaðasti
meðal þeirra og sumir þeirra eru
mun verri.“
Omar bin Laden, sonur hins alræmda hryðjuverka-
manns Osama.
„Oft skrepp ég svo á Helgafell
við Hafnarfjörð eða Esjuna.
Það er mitt hlaupabretti.“
Páll Þorsteinsson sem varð 55 ára í
vikunni.
„Spilavíti [er] svo hrikalega
neikvætt að maður veltir
fyrir sér hvaða áróð-
ursmeistari fann það
upp.“
Arnar Gunnlaugsson sem vill
gera „kasínó“ að raunhæfum
kosti.
„Ég veit ekki hvað
er að vera kyn-
þokkafullur.“
Ummæli vikunnar
Púertó-ríkóski kvikmyndaleikarinn Benicio Del
Toro.
„Þeir voru allir ógeðslega andfúlir.“
Oddvar Örn Hjartarson fjöllistamaður um myndröð
sína af sætum strákum.
„Ég er kannski orðinn of gamall til að
líta á þetta eins og ég sé talinn vera
efnilegur, frekar að þetta sé við-
urkenning á því sem ég hef verið að
fást við í langan tíma.“
Helgi Björnsson jöklafræðingur sem fékk Íslensku
bókmenntaverðlaunin fyrir bók sína Jöklar á Ís-
landi sem var áratugi í vinnslu.
„Mér fannst það furðulegt
að þeir skyldu bara halda
áfram að skera þótt ég
öskraði af lífs- og sál-
arkröftum í gegnum
alla aðgerðina.“
Kristín Lund-Hammeren sem
gekkst ódeyfð undir keis-
araskurð í Noregi.
„Ég átti pínu von á
þessu, já, ég verð
nú að við-
urkenna það.“
Söngkonan Hera
Björk sem sigraði í
forkeppni Júróv-
isjón.
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Stofnað 1913
Útgefandi: Óskar Magnússon
Ritstjórar: Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri: Karl Blöndal
Brussel er enn óvíst um niðurstöðu, en fyrir liggur
að forræði Grikkja á eigin efnahags- og launa-
málum verður af þeim tekið vilji þeir fá hjálp.
Sjálfstæð íslensk mynt er á hinn bóginn að auð-
velda okkur leiðina út úr kreppunni og myndi
vera lengra komin með það verk ef stjórnvöld
hefðu ekki þvælst fyrir með getuleysi sínu og hug-
leysi. Icesave-málið er enn í óljósum farvegi og
tækifærin til að leika af sér eru enn til staðar og
þau mörg.
Svavar opnar sig
Svavar Gestsson fyrrverandi sendiherra lét nýver-
ið hafa við sig blaðaviðtal og fór mikinn. Sjálfsagt
feginn því að hafa öðlast á ný rýmra tjáning-
arfrelsi. Kom fram hjá honum efnislega, að hann
teldi það hafa verið reginmistök að leggjast gegn
fjölmiðlalögunum á sínum tíma og framganga for-
setans í því máli hefði verið í alla staði óheppileg.
Sama gilti um synjun forsetans nú. Morgunblaðið
hvatti forsetann aldrei til að synja ríkisábyrgð-
arlögunum, en benti hins vegar á að vegna þess
fordæmis sem hann gaf 2004, og vegna fyrirvara
hans sjálfs frá 2. september 2009 og vegna þess að
hann hafði fullkomlega glatað trausti þjóðarinnar
er hann stórlega oflék í hlutverki „klappstýru út-
rásar“, þá kæmist hann ekki hjá að synja lögunum
staðfestingar.
Nokkur tilraun hefur verið gerð til þess að gera
Svavar Gestsson að blóraböggli Icesave-málsins.
Ekki verður séð að sá málatilbúnaður sé eðlilegur
eða sanngjarn. Með sama hætti er ósmekklegt og
óviðeigandi þegar stjórnmálamenn eru að reyna
að hengja þá böggla, sem þeir sjálfir hafa bundið,
um háls Baldurs Guðlaugssonar, fyrrum ráðu-
neytisstjóra. Stjórnmálamenn eru misjafnrar
gerðar og þótt þeir vilji flestir vel heppnast þeim
ekki allt. En það er ekki stórmannlegt af slíkum að
hirða hrósið af því sem heppnast sæmilega en
henda mistökunum í embættismennina og hlaupa
í felur.
Morgunblaðið/ÞÖK
fjær