SunnudagsMogginn - 14.02.2010, Side 48

SunnudagsMogginn - 14.02.2010, Side 48
48 14. febrúar 2010 E inu sinni á ári, á degi íslenskrar tungu, setja landsmenn sig í stellingar og ákveða að tala nú íslensku – til tilbreytingar. Þennan dag er andrúmsloftið í landinu mjög lævi blandið. Allir eru líkt og á varðbergi hver gagnvart öðrum, tala hægar en endranær, velja hvert orð af varfærni og ef einhverjum verður á að missa út úr sér hversdagslega málvillu, slettu eða tökuorð, grípa menn fyrir munn sér, biðjast afsökunar og reyna að bæta skaðann. Stundum tekst fólki að finna eitthvað annað í staðinn, sem oft getur verið til bóta, en getur líka verið eitthvað síst betra, eins og í sögunni um foreldrið, þegar það leiðrétti barnið sem sagði mér hlakkar í mig hlakkar, þegar hið rétta er ég hlakka. Aðrir brosa vandræðalega og bæta við: „… eins og sagt er á góðri íslensku“ og gera um leið gæsalappir með tveimur fingrum út í loftið til að sýna að þetta sé í rauninni ekki „góð“ íslenska, og láta þær snúa eins og í ensku, af því þessa hreyfingu hafa menn lært af sjónvarpi eða í bíó, en ekki af því að skoða hvernig venja er að setja gæsa- lappir í íslensku lesmáli. Á degi íslenskrar tungu 2009 voru spjallþættir ljósvakans að sjálfsögðu helgaðir tungumálinu. Fjölmiðlamenn höfðu fengið málsmetandi fólk í þætti sína og upp hófst hin hefðbundna um- ræða um stöðu íslenskunnar, sem virðist á hverju ári vera í sömu föstu liðum og árið á undan. Bæði stjórnandinn og viðmælandi hans virðast sammála um að tungan megi muna sinn fífil fegri – en óljóst er hvenær það var. Ekki bregst að talað er um ýmis ellimörk tungunnar og feigð- arboða. Því til sönnunar er farið yfir helstu atriðin í slangri tölvunotenda, kötta, peista, seifa og delíta, upplýsa að unga fólkið sé farið að tileinka sér enskuskotið hrognamál á bloggi, msn og sms, og loks er bent á að þjóðin vilji helst bæði syngja og hlusta á sín eigin dægurlög á ensku, eins og fram kemur í evróvisjón-keppninni. Þegar hér er komið sögu er talið leitt að örlögum írskunnar eða útdauðum tungumálum indíána í Ameríku, eins og gert sé ráð fyrir að íslenska sé á sömu leið, en bara spurning um hversu langt hún er komin. Þetta er ekki sagt upp- hátt en allir skilja hvað við er átt. Þessi árlega umræða um stöðu ís- lenskrar tungu er eins og ef menn eru spurðir: „Hvernig líður ömmu þinni?“ Spyrjandinn veit að gamla konan var orðin hrörleg í fyrra og til öryggis er sorgarsvipurinn settur upp ef vera skyldi að hún væri nú látin. Svo ræða menn stundarkorn heilsufar ömmu. Sú gamla hefur verið heilsugóð að eðlisfari og haldið andlegu og líkamlegu þreki með æfingum og með því að umgangast ungt fólk, en efni samtalsins snýst um kvefpestir, gigtarköst, lærbrot og lækn- isheimsóknir síðan síðast. Vinirnir kveðjast að lokum með þá frómu ósk í brjósti að gömlu konunni megi heilsast sem best en báðir vita að um síðir mun gamla konan setja upp tærnar. Viðmælendur í hinni árlegu umræðu um stöðu íslenskrar tungu bera ugglaust hlýjan hug til tungumálsins á sama hátt og þeir sem gjarnan vilja að amma njóti lífs og heilsu sem allra lengst. Það hug- arfar, sem býr að baki þessari hefð- bundnu umræðu, er afar djúprætt og tengist sjálfsmynd okkar sem ein- staklinga, menningarsamfélags og þjóð- ar. Ef eitthvað ógnar framtíð íslenskrar tungu þá er það þetta hugarfar, því það sættir sig við enskt viðmót í tölvunum og ber feigðina í sér til næstu kynslóðar. Hvernig líður ömmu þinni? ’ Ef eitthvað ógnar framtíð íslenskrar tungu þá er það þetta hugarfar, því það sættir sig við enskt viðmót í tölv- unum og ber feigðina í sér til næstu kynslóðar. Nemendur Menntaskólans á Akureyri minnast Steins Steinars á Degi íslenskrar tungu. „Þennan dag er andrúmsloftið í landinu mjög lævi blandið,“ segir greinarhöfundur. Morgunblaðið/Skapti Tungutak Baldur Sigurðsson balsi@hi.is Þ etta eru að verða 15 ár hjá okkur. Hreinn sýndi fyrstur og það kom eiginlega ekkert annað til greina en að Hreinn myndi sýna fyrstur í þessari nýju aðstöðu,“ segir Börkur Arn- arson, framkvæmdastjóri gallerísins i8. Þrátt fyrir bankahrun og erfitt efnahags- ástand hafa eigendur gallerísins opnað á nýjum stað í Tryggvagötunni, í stærra húsnæði en þeir hafa haft á Klapparstíg síðustu árin. Auk góðs sýningarsalar með mikilli lofthæð er þar góð vinnu- og fund- araðstaða, og geymslurými fyrir verk. Sérstaða i8 á galleríasviðinu hér er tals- verð, hvað það varðar að galleríið vinnur náið með og fyrir hóp íslenskra og er- lendra listamanna, kynnir og selur verk þeirra bæði hér heima og erlendis. „Við vorum fimm ár í Ingólfsstrætinu og síðan tæp tíu ár á Klapparstíg. Þörfin fyrir betra húsnæði var orðin mjög mikil,“ segir Börkur. „Við þurftum betra sýning- arrými. Þetta er víst gömul sements- geymsla H.Ben. og er mjög vel byggð; hér eru fjórir og hálfur metri upp í loft og opn- anlegar hurðir út á götu. Þetta er mjög hentugt rými. Það vantaði líka betra rými fyrir bak- vinnsluna. Hér starfa fimm manns með listamönnunum okkar.“ Börkur segir að 70% tekna gallerísins komi af sölu myndverka erlendis. Gall- eríið taki þátt í fjórum til sex listkaup- stefnum erlendis á hverju ári. Á næstu vikum taki þau til að mynda þátt í kaup- stefnunni í Stokkhólmi og The Armory Show í New York. „Undantekningalaust góð myndlist“ „Við höfum vaxið úr því að vera lítið gall- erí sem lagði frá upphafi metnað í að sýna góða myndlist, yfir í að vinna miklu meira með listamönnunum, eins og galleríi ber að gera.“ Hann nefnir sem dæmi um vinnuna með listamönnunum að þessa stundina sé Egill Sæbjörnsson með sýningu í Frank- furter Kunstverein. I8 sér um að gera samninga við safnið, lánar verk á sýn- inguna, svarar fyrirspurnum frá söfn- urum, öðrum galleríum og fjölmiðlum; úr öllu þessu þarf að vinna með listamann- inum. Þá segir Börkur að eftir sýningu Ragnars Kjartanssonar á Feneyjatvíær- ingnum berist galleríinu daglega fyr- irspurnir, þar sem óskað er eftir verkum á sýningar, „performönsum“ eða viðtölum. „Það er mjög mikill áhugi á list Ragnars,“ segir hann. „Öll okkar vinna snýst um listamennina sem við vinnum fyrir. Galleríið er síðan dæmt fyrir það sem við sýnum. Þegar ég sæki um þátttöku í listkaupstefnum þarf ég að segja frá því hvað við höfum sýnt síðustu ár og hvað á að sýna á næstunni. Ef sýningarnar væru ekki vandaðar þá værum við ekki með.“ Hann segir að listamenn gallerísins sýni helst ekki sjaldnar en á þriggja ára fresti í galleríinu, en þar eru einnig sýningar ann- arra listamanna. Öll vinnan snýst um listamennina Gallerí i8 tók á föstudagskvöldið í notkun ný húsakynni á Tryggvagötu 16, en þá var opnuð þar sýning á verkum Hreins Friðfinnssonar. Á árinu eru 15 ár síðan galleríið hóf rekstur í Ing- ólfsstræti, með sýningu á verkum Hreins. Einar Falur Ingólfsson efi@mbl.is Lesbók E inar Garibaldi Eiríksson opnar nú um helgina sýninguna Grand To- ur í Gallerí Ágúst að Baldursgötu 12. Á sýningunni eru fundin mál- verk sem Einar hefur safnað á götum sögu- frægra borga Ítalíu á undanförnum árum. Einar starfar í Reykjavík en hann stundaði bæði myndlistarnám við Myndlista- og handíðaskólann og í Mílanó, en þaðan út- skrifaðist hann árið 1991. Hann hefir haldið fjölda einkasýninga og var prófessor við LHÍ á árunum 2000 til 2008. „Þessi málverkasýning er í raun nátengd sýningu sem ég setti upp í Nýlistasafninu fyrir um tíu árum og nefndist Landslag,“ segir Einar þegar hann er spurður út í sýn- inguna. „Þar sýndi ég fundnu málverkin mín í fyrsta sinn, umferðarskiltið „Áhuga- verður staður“, sem ég setti í ákveðna samræðu við listasöguna með vísunum í ís- lenska málaralist. Þessi sýning byggist á svipuðum grunni, ég er búinn að fara minn „Grand Tour“ um Ítalíu og safna þar saman fundnum málverkum, einu úr hverri borg sem ég hef komið til.“ Hóf ferðalagið fyrir áratug Með sýningunni vísar Einar til ferða norð- ur-evrópskra mennta- og listamanna fyrri alda, er héldu suður til Ítalíu þar sem þeir máluðu, skrifuðu og upplifðu klassíska list fornaldar. Ferðir þessar nutu einkum vin- sælda á 18. öldinni en þær stóðu iðulega yfir mánuðum saman. „Þessar ferðir voru oft lokahnykkurinn í listmenntun fyrri alda og menningarsagan er auðug af listaverkum og skáldskap er upphefur sögu og fegurð Ítalíu. Ég hóf mitt ferðalag fyrir um áratug, í kjölfarið á þess- um stóru málurum sem máluðu sólarlagið Fundin málverk

x

SunnudagsMogginn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.