SunnudagsMogginn - 07.03.2010, Síða 28

SunnudagsMogginn - 07.03.2010, Síða 28
28 7. mars 2010 Þ að væri synd að segja að Íslendingar væru fullir sjálfstrausts um þessar mundir. Margir þeirra vilja helst læðast með veggjum og láta sem minnst á sér bera. Þetta kemur ekki á óvart. Leiðtogar þeirra eru málarar með eitt sérverkefni. Þeir mála skrattann á alla þá veggi sem landar þeirra læðast með. Það er því ekki að undra þótt þeim gangi seint að rétta úr sér og verða upplitsdjarfari. Forskrift fortíðar Bankakerfið hrundi og það er enn víða alleinbeitt- ur vilji til þess að koma sök á því yfir á aðra en þá sem stóðu fyrir því hruni. Því bankarnir sem lán- uðu og stærstu lántakendur þeirra voru í sömu lúkunum. Og þeirra sér, svo ótrúlegt sem það er, enn stað. Öflugt fjölmiðlaveldi hefur þann eina til- gang með tilveru sinni, og þar með þeir sem þang- að ráðast, að undirgangast þau skilyrði leynt eða ljóst. Og það er hlálegt að Arion bankinn, sem stofnaður er á rústum bankans sem baugsmenn áttu góðan hlut í að setja á hausinn eins og hina bankana tvo, horfir á það með velþóknun að fyr- irtæki í hans eigu sé rænt á hverjum degi og fjár- munirnir færðir inn í einkafyrirtæki bandíttanna, sem allt settu á höfuðið. Þeir sömu stæra sig af því að vera hvergi í persónulegri ábyrgð. Á meðan Ar- ion banki hagar sér svona er vonlaust að nokkurt sjálfstraust vakni með þjóðinni, að nokkur fyr- irgefning finni sér tilgang og að nokkur tiltrú sé á að bankamenn hafi snúist gegn fjárglæframönnum en leiti að heilbrigðum rekstri til að styðja með málefnanlegum hætti og að lausnum handa fólki sem lét glepjast af auglýsingum gömlu bankanna um gjaldeyrislán í anda áhættuboðskaparins. Það er óskiljanlegt að Finnur Sveinbjörnsson banka- stjóri hafi ákveðið að senda þau skilaboð út að hann líti á sig sem arftaka siðferðiskenndar fyrr- verandi stjórnenda Kaupþings, hans sé að halda uppi síðasta fána spillingar í bankakerfi, hans sé að rétta milljarða eftir milljarða í hendur þeirra sem standa í rústum fjölmargara fyrirtækja, sem höfðu sogið peninga út úr bönkum, lífeyrissjóðum, smáfyrirtækjum og einstaklingum. Engar skyn- samlegar skýringar eru á að þessi bankamaður vilji ata nafn sitt slíkum auri. Þeir sem áður höfðu ein- hverja trú á honum, og það voru margir, hljóta að segja honum að hann verði að gera hreint fyrir sín- um dyrum. Þótt skynsamlegu skýringarnar séu ekki fyrir hendi, þá verði hann að hafa kjark til að upplýsa um þær óeðlilegu skýringar sem einar geta verið á þessari ótrúlegu framgöngu hans. Ekki einir á báti Vitað var að bankahrunið hlyti að taka verulega í, kosta umtalsverðar fjárhæðir og draga um hríð úr alþjóðlegu trausti. Allar forsendur voru þó til þess að skaðinn hefði getað orðið mun minn en varð og afturkippurinn staðið skemur. En forystuleysið í málefnum ríkisins er með svo miklum endemum að bölið hefur orðið mun þungbærara en forsendur voru fyrir. En Íslendingar eru ekki einir um að vera í allmiklum erfiðleikum. Margir þjóðir eiga við þrengingar að búa þótt bankakerfið í löndum þeirra hafi ekki farið illa í bankaþrengingum heimsins. Hagstofa Finnlands tilkynnti fyrir fáein- um dögum að samdráttur í landsframleiðslu þeirra hefði orðið 7,8%. Hvaða staðreyndir felast í þeirri tölu? Menn minnast stórkostlegra erfiðleika Finna þegar Sovétríkin, stærsta einstaka viðskiptaland þeirra, hrundu árið 1991. Þá var eins og Finnland hefði lent í efnahagslegri ísöld. Atvinnuleysið varð ógnvænlegt, velferðarkerfið ekki svipur hjá sjón og fólk og fyrirtæki í landinu lentu í kröppum dansi. Þá varð samdrátturinn í landsframleiðslu 6% á einu ári eða mun minni en nú er orðið. Nú er rétt að rifja upp að Finnland er í Evrópusambandinu og með evru sem gjaldmiðil. Ef marka mætti þá sem hafa tekið rökhelda trú á þeim fyrirbærum hér á landi ætti svona ekki að geta gerst. Nú er það svo að Svíar eru einnig að lenda í miklum samdrætti í landsframleiðslu. Þar er afturkippurinn um 4,9%. Aðeins minni en samdráttur Íslendinga, sem mælist 6%, og miklum mun minni en hjá Finnum. Flestir telja að Svíar fari betur út úr samdrættinum vegna þess að þeir hafa enn eigin mynt sem lagar sig að þeirra hagsmunum en lýtur ekki efnahags- lögmálum Þýskalands. Samdráttur á borð við þann sem orðið hefur í Finnlandi er ekki aðeins óþægileg tala um hagvaxtarfall og samdrátt. Undirliggjandi þættir sýna stórkostleg vandræði. Þannig hefur rekstrarafkoma fyrirtækja hrunið um 39%. Hið opinbera og þjónustan sem það veitir finnur á augabragði fyrir því, þar sem skattgreiðslur fyr- irtækjanna hafa fallið um 44%. Fylgist atvinnulífið ekki með? Stundum lítur út fyrir að öflugir og góðir forystu- menn í atvinnulífi fylgist illa með því sem er að gerast á evrusvæðinu. Evran var byggð á því að einn gjaldmiðill gæti gengið fyrir fjölda þjóða þótt þær lytu algjörlega óháðum efnahagslegum lög- málum. Þessi kenning var kölluð „ein stærð af flík sem passar öllum“. Nýju fötin keisarans voru þekktustu draumaflíkurnar fram að því. Kohl, fyrrverandi kanslari Þýskalands, var í öllum skiln- ingi mestur þungaviktarmaður á bak við hina sameignlegu mynt. Það má heita merkilegt að litlu leiðtogarnir í kringum Kohl kanslara skyldu ekki hafa notað tækifærið og fengið að bregða sér í brækurnar hans til að sjá, hvort myntkenningin um að ein stærð af brókum gæti hentað öllum gengi upp. En þeir voru svo upp með sér í návist stórmennisins og með svo mikla glýju í augum að efinn átti engan aðgang að þeim. Og þessir fundir voru algjörlega bannaðir börnum og því vantaði sakleysingjann, sem afhjúpaði klæðskera keisarans Gönguferð á Mýrdalsjökli. Reykjavíkurbréf 05.03.10 Sjálfstraust vantar

x

SunnudagsMogginn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.