SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Blaðsíða 24

24 20. júní 2010
Þ
að þóttu merkileg tíðindi þegar
átján ára unglingur var ráðinn
lögregluþjónn á Akureyri
snemma árs 1964. Í liðinu voru
einungis mun eldri menn, enda fékk
Ólafur Ásgeirsson strax viðurnefnið
barnalögga. Þorsteinn Pétursson hló ekki
en brosti að minnsta kosti út í annað
þegar Óli greindi þeim góða vini sínum
úr skátunum frá því að hann hefði ráðið
sig í lögguna. Þremur árum síðar hafði
Steini Pje hins vegar fetað í fótsporin.
Báðir bera nú þann virðulega titil fyrr-
verandi lögreglumaður; Óli, sem verið
hefur aðstoðaryfirlögregluþjónn í þrjá
áratugi, fór á eftirlaun um næstsíðustu
mánaðamót en síðasti vinnudagur Steina
var 30. maí.
Þegar Ólafur hóf störf var lög-
reglustöðin enn við Smáragötu; í litlu
húsi númer 1, enda hið eina við götuna.
Það stóð skammt norðan við Ráðhús
bæjarins en er horfið og Ólafur er síðastur
þeirra, sem þar komu við sögu, sem lætur
af störfum í liðinu.
Þótti fáránlegt!
Óli Ásgeirs og Steini Pje hafa verið í hópi
þekktustu varða laganna á Akureyri um
árabil. Þeir eru af þeirri kynslóð lög-
reglumanna sem flestir bæjarbúar þekkja
með nafni.
„Steina leist ekkert á þegar ég sagði
honum að ég ætlaði að fara í lögregluna.
Ég held reyndar að engum ungum manni
á Akureyri hafi dottið það í hug á þessum
tíma; það þótti fáránlegt!“ segir Ólafur
þegar hann hugsar til baka.
En hvernig kom það þá til?
„Gísli Ólafsson yfirlögregluþjónn vildi
ráða ungan mann í liðið og ræddi um það
við Árna Magnússon lögreglumann.
Þannig vildi til að hann og pabbi áttu
saman fjárhús og Árni hafði á orði við
Gísla að hann Ásgeir ætti marga
stráka...“
Ólafur var elstur þeirra Ásgeirssona,
Gísli ræddi við föður hans og bað um leyfi
til að ræða við drenginn. „Ég fór þess
vegna heim til Gísla eitt kvöldið og var
ráðinn strax. Byrjaði nokkrum dögum
seinna.“
Þetta var í mars en Ólafur fagnaði 19
ára afmælinu í lok apríl og barnalöggu-
nafnið festist við hann mjög fljótt. „Og
var réttnefni!“ segir hann.
Á gömlu lögreglustöðinni var lítil sem
engin aðstaða fyrir starfsmenn og þeir
fóru því í vinnufötin heima áður en mætt
var á vaktina. „Ég vissi að mörgum
fannst skrýtið að ég væri allt í einu kom-
inn í löggubúning og man eftir því að
þegar ég fór á fyrstu vaktina mína tók ég
hluta úr girðingunni heima í Oddeyr-
argötu til að geta keyrt jeppann minn al-
veg upp að dyrum, svo enginn sæi mig
þegar ég færi út í bíl!“
Fjörugir unglingar
„Við Steini og hinir skátarnir vorum
býsna áberandi í bæjarfélaginu; áttum
rússajeppa sem við bökkuðum stundum á
rúntinum og höfðum verið að svekkja
lögregluna eitthvað. En það fór aldrei út í
neina vitleysu og allir í hópnum voru
bindindismenn á áfengi og tóbak. Við
héldum mikið saman og ferðuðumst;
fórum til dæmis á öll skátamót og það
þótti sjálfsagt að fara í útilegu um hverja
helgi; það var ekki einu sinni rætt. Menn
hittust bara á föstudegi og svo var farið af
stað. Oft var sveitaball nálægt sem við
fórum sannarlega á; við vorum engir
nördar.“
Þessir óvenjulegu unglingar áttu það til
að ganga á Súlur eða Strýtu eftir ball í
bænum. Jafnvel að skreppa austur í Mý-
vatnssveit og bregða sér í sjóðheita
Grjótagjána. „Það var ekkert mál að vaka
alla nóttina og fara svo jafnvel á skíði um
morguninn,“ segir Óli.
„Mér verður oft hugsað til allra fjalla-
ferðanna; við sögðum foreldrum okkar
gjarnan á föstudegi að við ætluðum til
fjalla og kæmum ekki fyrr en á sunnudegi
eftir rúma viku. Svo var bara sagt bless og
farið!“ segir hann.
Þá voru engin fjarskipti möguleg. En
allt blessaðist einhvern veginn.
Líktist skátastarfinu
Steini lauk námi í skipasmíðum á Skipa-
smíðastöð KEA en daginn sem hann varð
21 árs flutti hann til Dalvíkur ásamt eig-
inkonu sinni sem er þaðan. „Ég fór í
húsasmíði og ætlaði að klára hana líka en
svo vantaði lögreglumann á Dalvík. Ég
fékk áhuga á starfinu, eftir að hafa
kynnst því í gegnum Óla – mér fannst
það að ýmsu leyti líkjast skátastarfinu,“
segir Steini.
Hann segir laun lögreglumanns betri
en smiði stóðu til boða á þessum tíma auk
þess sem tími hefði verið til að sinna
annarri vinnu með. „Þá var mikið um
það að lögreglumenn ynnu annað fullt
starf líka.“
Steini hóf störf í lögreglunni á Dalvík 1.
maí 1967 og nákvæmlega þremur árum
síðar á Akureyri. Tengslin rofnuðu ekki
því vinirnir á Akureyri komu oft í heim-
sókn. „Snjólaug konan hans Steina bak-
aði góðar tertur,“ segir Óli.
Þetta er orðinn býsna langur tími.
„Of langur, finnst mér stundum, því
það verður sjálfsagt erfitt að hætta að
hugsa eins og lögga,“ segir Steini.
Þeir nefna báðir þá áráttu að velja sér
sæti á veitingastað þannig að þeir hafi
ákveðna yfirsýn.
Þegar Steini nefnir þetta rifjar Óli upp
ferð hans og eiginkonunnar Bente til
Kanaríeyja í fyrra. „Við vorum alltaf í
kvöldmat á hótelinu, konan fór oft inn í
salinn á undan mér og var gjarnan sest
þegar ég kom en ég var aldrei sáttur við
staðinn. Vildi frekar vera annars staðar.
Svo gerði hún uppreisn eitt kvöldið!
Spurði hvers vegna hún mætti aldrei
velja okkur sæti. Ég hafði aldrei velt
þessu fyrir mér; þetta var gjörsamlega
ómeðvitað en mér fannst ég verða að geta
fylgst með þjónunum og öðrum gestum.
Maður er vanur þessu úr starfinu.“
Steini nefnir atvik úr flugstöðinni í
Frankfurt. Hann sá mann skilja eftir
ferðatösku og hugðist tilkynna það ör-
yggisgæslunni þegar maðurinn kom til
baka. Hafði einfaldlega gleymt töskunni.
En þarna hugsaði Steini eins og lögga
menntuð í flugöryggi.
Gífurlegar breytingar
Tímarnir breytast og mennirnir með,
eins og þar stendur. Þeir félagar draga
ekki dul á að gífurlegar breytingar hafi
Ólafur Ásgeirsson á vélhjóli lögeglunnar fyrir utan gömlu lögreglustöðina á Akureyri.
Eitt sinn,
ávallt – skáti
og lögga
Tveir af þekktustu lögreglumönnum Ak-
ureyrar eru nýhættir störfum. Bæjarbúar
kannast allir við Steina Pje og Óla Ásgeirs,
sem eldri kynslóðir kölluðu Óla barnalöggu.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
’
Og það er alveg sama
hvað kemur upp á.
Lögreglan getur ekki
skorast undan.