SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Blaðsíða 25

20. júní 2010 25
Rígurinn á milli íþróttafélaganna
Þórs og KA náði inn á lögreglustöð-
ina eins og aðra vinnustaði á Ak-
ureyri. Ólafur er harður KA-maður
en Steini eldheitur Þórsari og báðir
hafa starfað mikið fyrir félagið sitt.
Eitt atvik er þeim félögum í
fersku minni.
„Óli hafði það fram yfir mig að
geta gengið með bindi með fé-
lagsmerki sínu,“ segir Steini. KA
framleiddi forláta hálsbindi,
dökkblá með merki félagsins ofið
í. Slíkt skraut með Þórsmerkinu
var ekki til.
„Það hefur alltaf verið léttur húmor á lögreglustöðinni. Menn hafa tekið upp á ýmsu
skemmtilegu og oft hrekkt vinnufélagana,“ segir Óli en Steini botnar: „Það var á einni
næturvaktinni að Óli blundaði í stól einhvern tíma á milli klukkan fimm og sex. Þetta
var á þeim tíma sem Landhelgisgæslan var að klippa trollið aftan úr bresku tog-
urunum og mér datt allt í einu í hug að stríða Óla. Náði í skæri, læddist að honum og
klippti bindið í sundur fyrir ofan KA-merkið. Þegar Óli vaknaði og fór að laga sig til átt-
aði hann sig á því að bindið var orðið dálítið stutt!“
Þótt Steini segist hafa hlegið mikið hafi honum ekki verið alveg sama. „Ágætum
verslunarmanni hér í bænum, miklum Þórsara, sem seldi KA-bindin, fannst sagan svo
góð þegar ég sagði honum frá þessu að hann gaf mér nýtt bindi sem ég gat fært Óla.“
Sá síðarnefndi tók því gleði sína á ný og gekk lengi með bindisstubbinn í skjala-
tösku sinni. „Mér fannst þetta góður húmor og var Steina ekki reiður enda hefði ég
örugglega gert það sama við hann hefði ég fengið tækifæri til þess!“
Mikil stéttaskipting í Barnaskóla Akureyrar
Félagarnir hafa þekkst lengi enda jafnaldrar og gengu báðir í Barnaskóla Akureyrar á
sínum tíma. Þeir upplifðu skólavistina þó hvor með sínum hætti.
„Þegar við vorum í skólanum ríkti þar mjög mikil stéttaskipting; sjálfur upplifði ég
það til dæmis að fá aldrei að taka þátt í skólaskemmtun, ég fékk ekki að ganga í kór-
inn og var settur í bekk með öðrum krökkum frá fátækum heimilum. Okkur var haldið
til hlés,“ segir Þorsteinn þegar hann hugsar til baka.
Ólafur tók aftur á móti þátt í skólaskemmtun á hverju ári. Faðir hans var yfirmaður
hjá KEA og Óli kom því af „góðu heimili“ eins og sagt var. Hann segist aldrei hafa gert
sér grein fyrir þessari mismunun fyrr en Steini nefndi hana mörgum árum eftir að
skólagöngu þeirra lauk.
„Í dag fá öll börn að taka þátt í svona verkefnum, sem betur fer og stéttaskipting
sem var ríkjandi hér á Akureyri er að mestu leyti búin. Vinur minn Tryggvi Þor-
steinsson, skólastjóri og skátaforingi, og kennarar hans völdu í bekkina eftir því
hversu vel megandi foreldrar barnanna voru. Þannig var það bara. Ég er ekki bitur
vegna þessa en ég þekki einstaklinga sem eru mjög bitrir út í skólakerfið,“ segir
Steini Pje.
Steini Pje um borð í trébátnum Húna II.
Óli dottaði á næturvakt og
Steini klippti KA-bindið
orðið á starfi lögreglunnar frá því þeir
hófu störf.
„Í gamla daga þekktum við flesta bíla í
bænum, hver átti hvaða númer og hvar
menn bjuggu,“ segir Steini. „Löggæslan
snerist þá mjög mikið um persónulega
þjónustu; það var ekki óalgengt að á
laugardagskvöldi fengjum við í hendur
bíllykla fólks sem var á dansleik eða
árshátíð og keyrðum bílana fyrir það
heim. Við skutluðum fólki líka oft heim á
bílunum þess. Stundum fórum við meira
að segja í hús og skiptum um öryggi fyrir
fólk! Okkur þótti þetta sjálfsögð þjón-
ustu. Þetta hefur alveg lagst af eins og
það að lögreglan sá um að opna bíla ef
fólk læsti lyklana inni.“
Þegar fram liðu stundir þótti þetta ekki
löggustarf, eins og Steini orðar það, en
hann er ekki sammála. „Löggustarf er
þjónustustarf; við eigum að hjálpa borg-
urunum. Þarna gafst okkur oft tækifæri
til að gera fólki gott og það launaði okkur
einhvern tíma í staðinn með góðverki. Þá
var mikið um samskipti en nú er mun
meira um afskipti,“ segir Steini.
Ættmenni eða vinur?
Í fámenninu þekktu lögreglumenn alla og
það hafði sína kosti en líka galla.
„Á leið á slysstað fer margt í gegnum
hugann. Í mikilli nánd eins og hér í bæn-
um er óhjákvæmilegt að menn velti því
fyrir sér hvort þeir þekki þann sem í
slysinu lenti. Hvort hann sé ef til vill
góður vinur minn, jafnvel í fjölskyld-
unni,“ segir Óli og bætir við: „En þegar
komið er á vettvang reyna allir að vinna
eins vel og hægt er en oft líður mönnum
ekki vel. Lögreglumenn eru duglegir
hörkukarlar, bæði strákarnir og stelp-
urnar, en oft er unnið við erfið skilyrði og
menn skíthræddir um sjálfa sig. Við erum
ekki ofurmenni en þurfum að ljúka öllum
verkefnum með einhvers konar sigri.“
Óli segir eitt það erfiðasta sem lög-
reglan geri að keyra með forgangi.
„Sumir ímynda sér að það sé skemmti-
legt en menn langar ekki að deyja, jafnvel
þó þeir séu í rétti og yfirleitt eru menn í
svitabaði eftir svona akstur.“
Og það er alveg sama hvað kemur upp
á. Lögreglan getur ekki skorast undan. „Í
þessu starfi velja menn sér ekki alltaf stað
og stund heldur verða að taka þátt í því
sem þarf að gera. Við Óli þekkjum mörg
sorgaratvik á Akureyri og í nágrenni bæj-
arins. Margt af því sem við höfum lent í
kýs maður sér ekki en menn þurfa að
læra að búa við ýmislegt. Ég man vel eftir
því þegar ég þurfti að taka fyrsta líkið;
það var mikil lífsreynsla. Það verður
heldur enginn samur maður eftir að taka
upp látið barn eftir bílslys. Sérstaklega
þar sem maður sér að ekki hefði þurft að
fara svona. Það er margt sorglegt sem
lögreglumaðurinn upplifir en getur ekki
forðað sér frá.“
Steini hefur síðustu árin starfað sem
forvarnafulltrúi lögreglunnar á Akureyri
og segir það hafa verið mjög gefandi.
„Mín bestu laun eru þegar ég kem í
skólana og börnin taka vel á móti mér,
faðma mig og eru áhugasöm. Starfsfólk
skólanna hefur líka tekið mér opnum
örmum.“
Hann er ekki sáttur við að láta nú af
störfum að því leyti að enginn er ráðinn í
hans stað í forvarnamálin og hann segir
þau gríðarlega mikils virði. „Það að
kenna börnum að fara rétt að í umferð-
inni skiptir öllu máli; það getur verið
spurning um líf eða dauða að þau kunni
að fara yfir götu. Það kunna börn á Ak-
ureyri í dag og ég leyfi mér að fullyrða að
hið mikla forvarnastarf og hin sterka lög-
gæsla er ástæða þess hve Akureyringar
hafa verið farsælir í umferðinni í mörg ár.
Lögreglumenn hafa til dæmis ekki látið
óátalið ef fólk er ekki með spennt belti og
það er ábyrgðarhluti að slaka á í þeim
efnum. Ég veit að allt snýst um peninga
og skil þær aðstæður sem þjóðin er í, en
það mætti reikna út hvað það kostar að
slaka á að þessu leyti.“
Ólafur, aðstoðaryfirlögregluþjónn til
þrjátíu ára, er sammála Þorsteini í því að
niðurskurður í lögreglunni sé hættu-
legur. „Við höfum alltaf gert ákveðnar
kröfur og ég er sannfærður um að svo
verður áfram, þrátt fyrir efnahags-
ástandið. En menn verða að vera á verði
og mega ekki gleyma því að lögreglan er
fyrir fólkið. Við vorum kallaðir lög-
regluþjónar í gamla daga en erum nú lög-
reglumenn. Ég réð mig sem lögregluþjón
og hef alltaf verið tilbúinn að þjóna fólk-
inu. Ég hef tekið starfið með mér heim og
fólk hefur hringt í mig þangað; ég hef oft
eytt heilu kvöldunum í að tala við ör-
vinglað fólk sem líður illa, en sé ekki eftir
þeim tíma.“
Þeir segja margt ungt fólk haga sér
öðruvísi en forðum tíð. „Í gamla daga
voru miklu fleiri í miðbænum eftir böll og
oft urðu slagsmál en menn slógust heið-
arlega. Þá voru ákveðnar grundvall-
arreglur virtar, til dæmis var ekki spark-
að í liggjandi mann en það er breytt,“
segir Óli. „Kannski vegna þess að ungt
fólk hefur legið yfir myndum og leikjum
þar sem hetjurnar þeirra eru lamdar og
sparkaðar niður margoft en standa alltaf
upp aftur. Krakkarnir halda að slík slags-
mál séu í lagi en svo er auðvitað ekki;
enginn líkami þolir slíkt en unglingar
átta sig ekki alltaf á raunveruleikanum.
Nú er meiri fautaskapur í slagsmálum en
áður var og við barðir og jafnvel hrækt á
okkur. Ef hægt er að lemja löggu þá er
það gert.
Það getur verið býsna erfitt að vera í
þessu starfi, meira að segja í bæ eins og
Akureyri. Allt það versta í bænum er inni
á borði hjá okkur en sem betur fer upp-
lifum við mjög margt gott líka og það
gefur starfinu gildi.“
Hefur átt 389 bíla
Báðir eru félagarnir í fullu fjöri og áhuga-
málin sem betur fer mörg.
Það hefur til dæmis verið tóm-
stundagaman hjá Ólafi til margra ára að
skipta um bíl! „Ég hef átt 389 bíla; á þrjá
núna og þarf að fara að selja einhvern
þeirra!“
Óli segist hafa átt flestallar tegundir
sem fluttar hafi verið til landsins. „Maður
var svolítið í braski í gamla daga en ekki
lengur. Ég hef einfaldlega gaman af því að
prófa nýja bíla og hef mikla reynslu í
þessum efnum. Það þýðir til dæmis ekki
að segja mér neinar draugasögur af því
hvort bíll eyðir miklu eða litlu. Ég veit
það!“
Bílarnir verða þó fjarri því það sem Óli
ætlar að fást helst við. „Konan mín er
norsk og ég er búinn að lofa henni að við
verðum eitthvað í Noregi.“ Hún fór utan
sama dag og Óli fór á eftirlaun, en hann
hafði ekki tíma til að fara strax. Fram-
sóknarmaðurinn kom upp í honum og sá
gat ekki farið af landi brott fyrr en eftir
sveitarstjórnarkosningarnar. Vill þó ekki
tala um þær núna!
Svo tóku önnur verkefni við, en Óli
kemst bráðum burt.
Steini hefur oft verið nefndur síðustu
misseri í sömu andrá og trébáturinn Húni
II sem Iðnaðarsafninu á Akureyri var gef-
inn og hópur áhugamanna, með Steina í
broddi fylkingar, hefur séð um. „Það er
mjög skemmtilegur félagsskapur og
verkefnið skemmtilegt. Ég hefði aldrei
trúað því hve margir eru tilbúnir að
leggja mikið á sig vegna Húna. Ég er ekki
viss um að annað safn landsins – bát-
urinn er auðvitað ekkert annað en safn-
gripur – geti státað af jafn stórum hóp
manna sem vinnur sjálfboðavinnu.“
Steini segir mikil menningarverðmæti
hverfa með íslenskum tréskipum og vill
berjast fyrir því að varðveita þau sem
flest. „Hér á Akureyri er góð dráttarbraut
og við þyrftum að koma okkur upp lítilli
skipasmíðastöð hér aftur. Ég tel að við
höfum möguleika á því og að taka þar að
okkur að lagfæra gömul tréskip. Það gæti
meira að segja orðið ferðamannavænt,“
segir Þorsteinn Pétursson.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Ólafur Ásgeirsson, til vinstri, og
Þorsteinn Pétursson.