SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Blaðsíða 40

40 20. júní 2010
Þ
að eru óneitanlega ákveðin for-
réttindi fyrir undirritaðan að
starfa við það að ferðast um Ís-
land, kynnast matarflóru hvers
svæðis og gista og starfa með starfsfólki
Hótel Eddu.
Ég mun í sumar skrifa pistla um mat-
artengda upplifun mína á hverju svæði,
en ég hóf ferðina á Hótel Eddu í Nesjum
við Hornafjörð.
Þegar maður fer að spjalla við heima-
menn á Hornafjarðarsvæðinu verður
maður var við það að þeir telja sig hvorki
Austfirðinga né Sunnlendinga og þar ríkir
gríðarlegt sjálfstæði, reyndar heyrði ég
mun oftar en venjulega „við framsókn-
armenn“. Þarna ríkir blómleg framleiðsla
smáaðila með dyggum stuðningi Matís
undir stjórn Guðmundar Gunnarssonar,
en Matís starfrækir matvælasetur á Höfn
þar sem framleiðendum er hjálpað með
tækjakost og vinnubrögð.
Einnig er rekinn heimamarkaður í
pakkhúsi þar sem hægt er að kaupa þess-
ar afurðir, t.d. reyktan makríl, grafnar og
heitreyktar gæsabringur, reyktar ís-
lenskar andabring-
ur og andafitu,
ferskar kryddjurtir,
saltfisk, ferskar
gellur og annað
ferskt fiskmeti,
sauðaost, humar og
allskonar afurðir úr
nautgripa- og
svínakjöti og allt er
vel merkt WOW,
afurð úr ríki Vatna-
jökuls.
Á Höfn og í nágrenni er gríðarlegur
fjöldi veitingastaða sem leggja stolt sitt í
að bera fram hráefni frá svæðinu og eru
duglegir að láta vita af því. Þar höfum við
allt frá pylsuvagni, sem selur samlokur
með andakjöti og humar og humarsúpu
„take away“, upp í gastónískan veit-
ingastað eins og Humarhöfnina. Þarna er
dásamlegt lostæti eins og sauðaosturinn
Breði frá Akurnesi, hornfirskar kartöflur
og náttúrulega bleikjan frá Hala í Suð-
ursveit, þar sem einnig er Þorbergssetur.
Einnig heyrði ég sögur af því að von
væri á bjórnum Vatnajökli sem bruggaður
er úr ísjaka úr Jökulsárlóninu og bragð-
bættur með villtum jurtum af svæðinu.
Ríki Vatnajökuls er algjörlega heimsókn-
arinnar virði fyrir alla fjölskylduna og
sennilega eiga margir eftir að heimsækja
svæðið á Humarhátíð sem er fyrstu
helgina í júlí.
Það er síðan algjör skylduheimsókn
fyrir alla fjölskyldumeðlimi að mæta í
sundlaug Hafnar sem er ein sú allra besta
á landinu og þar sjáum við meira að setja
tengingu við mat þar sem rennibraut-
irnar þrjár heita Lúra, Humar og Kuð-
ungur.
Í tilefni af heimsókninni ákvað ég að
gefa ykkur uppskrift af bleikju í hafra-
mjöli með hundasúrudressingu, ekki
verra ef hún kemur frá Hala í Suðursveit.
Pönnusteikt bleikja í haframjöli
með hundasúrudressingu
Fyrir 4 til 6
1 kg bleikjuflök (bein- og roðlaus)
2 egg
4 dl haframjöl
salt og pipar
olía og smjör
Aðferð
Skerið bleikjuna í 80-100 g stykki.
Hrærið eggin út, veltið bleikjunni upp
úr eggjunum og síðan haframjölinu og
steikið á meðalheitri pönnu upp úr olíu og
smjöri. Hitið pönnuna ekki of mikið því
þá getur smjörið brunnið. Kryddið fisk-
inn eftir steikingu með salti og pipar.
Hundasúrudressing
5 bollar hundasúrur (stilkalausar og
skolaðar)
½ dl jómfrúar-ólífuolía
2 dl sýrður rjómi
salt
Maukið hundasúrurnar í mortéli eða
matvinnsluvél í olíunni þannig að maukið
verði samfellt. Þá er sýrða rjómanum hellt
út í og dressingin smökkuð til með salti.
Berið bleikjuna fram með pönnusteiktum
kirsuberjatómötum og hugsanlega
snöggsteiktum hundasúrum.
Bleikja frá Hala
og pylsuvagn
með humri
Friðrik Valur Karlsson matreiðslu-
maður hefur sælkera hringferð sína
um landið á Hornafirði. Hann mun í
sumar skrifa vikulegan pistil um mat-
arupplifun sína víða um landið og gefa
lesendum girnilegar uppskriftir.
Friðrik Valur
Karlsson
Gott í grenndinni
H
vað er krónan? Ég meina í al-
vörunni? Ég er mikið búinn
að pæla í þessu. Vegna þess að
þegar öllu er á botninn hvolft,
eru þessir seðlar þá ekki bara einhverjir
bréfmiðar með fyndnum myndum á?
Skoðaðu aðeins fimmhundruðkallinn. Þar
er mynd af sjálfum Jóni Sigurðssyni fram-
an á. Jóni forseta. Virðulegur. Vel greidd-
ur. En pósan hans er náttúrlega mjög
fyndin. Með fullri virðingu fyrir forsetum
og minnihlutahópum, en er þetta ekki
dálítið gay?
Þúsundkallinn okkar er líka dálítið
fyndinn. Hann er með mynd framan á af
Brynjólfi Sveinssyni Skálholtsbiskupi að
lesa bók. Brynjólfur er greinilega alveg
pakksaddur enda með höndina á mag-
anum. En takið eftir litla putta. Litli putt-
inn er svona svolítið einn og sér. Það er
svona dash af gay í honum. Líka svolítið
fyndið.
Svo er það tvöþúsundkallinn. Með
mynd af Jóhannesi Kjarval framan á. Tví-
mælalaust einn merkasti listamaður sinn-
ar samtíðar. Og mikill sérvitringur. Maður
fer auðvitað að pæla í því hvernig tvöþús-
undkallinn verði í næstu útgáfu? Senni-
lega verður bara mynd af Megasi, með
undirskriftinni „Böns af monní“ fyrir
neðan.
Svo er það fimmþúsundkallinn. Á
framhliðinni er mynd af Ragnheiði Jóns-
dóttur biskupsfrú á Hólum. Með hattinn
sem hún vann í Tívolíinu í Mexíkó. Fyrir
ofan er mynd af manninum hennar, hon-
um Gísla Þorlákssyni biskup. Og þar er
hann ásamt tveimur konum. Þær hétu
Gróa og Ingibjörg. Á Leiti. Alveg satt. En
Gróa og Ingibjörg voru ekki bara ein-
hverjar konur. Nei, nei. Þær voru við-
höldin hans Gísla?! Það er sem sagt mynd
af mega framhjáhaldi á sautjándu öld
framan á fimmþúsundkallinum okkar.
Svo snýr maður seðlinum við, þá eru bara
Ragga, Ingibjörg og Gróa allar saman að
sauma út. Bara allt í góðu.
Elsti gjaldmiðillinn sem ber nafn Íslands
á var danskur myntpeningur. Þetta var
árið 1771 og nefndist peningurinn Pjástur.
Undir skjaldarmerkinu á peningnum
stendur reyndar ekki Ísland, heldur Islan.
En þó svo að það hafi vantað eitt dé þá
vorum við Íslendingar ánægðir. Við höfð-
um eignast okkar fyrsta pening. En Danir
voru séðir og vissu alveg hvað þeir voru að
gera og notuðu Islan-peningana ekki bara
á Íslandi. Þeir notuðu þá líka í viðskiptum
sínum í Austurlöndum fjær. En það féll
ekki alls staðar í góðan jarðveg. Múslimar
voru ekki ánægðir með að Islam væri
skrifað með enni en ekki emmi. Þetta var
þó ekki í fyrsta og eina skiptið sem Danir
hafa reitt múslima til reiði. Í kringum 1778
leit svo fyrsti seðillinn dagsins ljós. Sem
sagt fyrsti löggildi verðmiðillinn á Íslandi.
Þetta voru kúrantseðlarnir svokölluðu.
Og kúrantseðlarnir voru einhvers konar
skandinavískur gjaldmiðill því hann var
notaður á Íslandi, í Danmörku og í Noregi.
En kúrantinn var pínulítið spes, vegna
þess að bakhliðin var tóm. Þar fyllti mað-
ur út eftir behag.
Maður að borga í búð árið 1778:
Maður: Hvað er þetta mikið?
Kaupmaður: Tvö hundruð og sex.
Maður: Andskotinn, ég er bara með tvö
hundruð í lausu. Heyrðu má ég ekki bara
skrifa þrjú hundruð?
Kaupmaður: Ekkert mál.
Maður: Frábært. Heyrðu og ertu til í að
geyma hana þar til eftir helgi?
Kaupmaður: Ekkert mál.
Maður: Það er nefnilega lagt inn á mig
eftir helgina.
Kaupmaður: Minnsta mál.
Maður: Frábært. Takk. Jæja best að drífa
sig heim og lemja nokkra þræla.
– Þarna var kominn á vísirinn að fyrstu
ávísuninni. Ávísanaheftið varð nefnilega
til á átjándu öld. Ávísanaheftið átti ein-
staklega vel við okkur Íslendinga. Það
hefur alltaf átt einstaklega vel við okkur
að ýta vandamálunum svona á undan
okkur. Enda þurfum við Íslendingar ekki
að kvíða neinu varðandi framtíðina.
Vegna þess að eins og við vitum öll; þetta
reddast allt, eftir helgi.
Hvað varð um ávísanaheftið?
’
Þúsundkallinn okk-
ar er líka dálítið
fyndinn. Hann er
með mynd framan á af
Brynjólfi Sveinssyni Skál-
holtsbiskupi að lesa bók.
Pistill
Bjarni Haukur Þórsson