SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Blaðsíða 52

SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Blaðsíða 52
52 20. júní 2010 N ei, lesandi góður, þú ert ekki óvart að lesa kynlífspistil Sunnudagsmoggans. Þú ert að lesa pistil um bækur, eða ákveðna hlið á bókum öllu heldur. Og þegar að bókum kemur getur stærðin svo sannarlega skipt máli. Þá er ekki verið að tala um þykkt, nota bene, ekki blaðsíðna- fjölda, heldur umfang bókarinnar. Og af hverju getur stærðin skipt máli? Jú, þeir eru margir sem vilja njóta góðra bóka uppi í rúmi og þá skiptir stærð og þyngd miklu. Eða vill einhver að brjóstkassinn falli saman við lesturinn, vill einhver lesa í andnauð? Vissulega eru ákveðnar bækur þeirrar gerðar að þær verða að vera stór- ar, t.d. ljósmyndabækur með stór- brotnum myndum af náttúru Íslands. Slíkar bækur hafa á ensku verið kallaðar „coffee table books“ sem á íslensku myndi útleggjast: sófa- borðsbækur. Þær fara nefni- lega svo vel á sófaborðum og stundum kemur maður inn á menningar- heimili þar sem slíkum bókum hefur verið komið fyrir snyrtilega á sófaborðinu, líkt og til að sýna gestum hversu mikilvæg menningin sé á heimilinu. Og þá er virki- lega smart að vera með flennistóra bók, eða bækur, á borði, t.d. um ítölsku end- urreisnina eða ljósmyndir Henri Cartier- Bresson. En einn er galli á slíkum bókum, eins fagrar og lokkandi og þær nú eru: verðið. Það er nefnilega ekki á hvers manns færi að kaupa slíkar bækur í miðri kreppu. Undirritaður stendur sig oft að því að dást að sófaborðsbókum í bókaverslunum, strjúka fagurprentaðar blaðsíðurnar og anda að sér sætum prentilminum sem berst upp í nasir þegar flett er flennistór- um blaðsíðunum. En slíkar ferðir enda ávallt á sama veg, gripurinn er ekki keyptur því hann kostar álíka mikið og matur ofan í fjölskylduna í heila viku. Það er því mikið fagnaðarefni að sjá bóka- forlög aumka sig yfir vísitölumanninn með verðtryggða húsnæðislánið sitt á bakinu, sömu forlögin og gefa út risastóru sófaborðsbækurnar sem ilma svo vel. Og hvernig gera þau það? Jú, þau hafa nefni- lega mörg hver tekið upp á því að gefa út litlar útgáfur af risastóru sófaborðsbók- unum, bækur sem hægt er að fletta uppi í rúmi og eru alveg eins og þær stóru að innihaldi. Sömu myndir, sami texti, allt er eins, bara aðeins minna. Myndlist í þrjátíuþúsund ár er sama sagan þó brotið sé minna. Og ef maður vill hafa þetta stærra færir maður bókina bara nær nefi. Stærðin skiptir máli Orðanna hljóðan Helgi Snær Sigurðsson helgis@mbl.is ’ En slíkar ferðir enda ávallt á sama veg, gripurinn er ekki keyptur því hann kostar álíka mikið og matur ofan í fjölskylduna í heila viku. B arbara Kingsolver fæddist í Banda- ríkjunum árið 1955 og ólst þar upp til sjö ára aldurs en fluttist þá ásamt fjölskyldu sinni til Afríku- ríkisins Kongó þar sem foreldrar hennar unnu við bólusetningar gegn bólusótt. Mikl- ar pólitískar hræringar áttu sér stað á þess- um tíma í Kongó en landið hafði þá nýlega öðlast sjálfstæði sitt frá þáverandi konungs- ríki Belgíu. Kingsolver hefur sjálf viðurkennt að hún hafi alls ekki gert sér grein fyrir sögulegu mikilvægi þessa tímabils fyrr en löngu síðar því fyrir sjö ára stúlku var þessi staður sannkölluð ævintýraparadís með tígrisdýrum og slöngum í hverju horni. Að sögn tók hana áratugi að tengja æskuminn- ingar sínar viðsögulega þekkingu sína af þessum stað spillingar, kúgunar og þjóð- armorða en hún nýtir sér þessa reynslu og vitneskju í fjórðu skáldsögu sinni The Pois- onwood Bible frá 1998. Sú bók fjallar um Amerískan trúboða sem flytur til Belgísku Kongó ásamt fjölskyldu sinni þar sem trúar- leg yfirgangsemi hans mætir öflum sem hann ræður ekki við en sagan er sögð út frá konu hans og dætrum. Fyrri bækur Kings- olver The Been Trees(1988) og Pigs in Hea- ven (1993) fjölluðu báðar um ættleiðingar og ofbeldi gegn börnum. Aðrar bækur hennar eru Animal Dreams frá 1990, Prodigal Sum- mer frá árinu 2000 auk þess em hún hefur gefið út fjölda fræðitexta. Líffræðingurinn sem var rithöfundur Kingsolver, sem er líffræðingur að mennt, snéri sér ekki fyrir alvöru að skrifum fyrr en upp úrá miðjum 8. áratug síðustu aldar.Hún hefur verið ákaflega umdeild sem rithöf- undur í heimalandi sínu ekki síst fyrir op- inskáar pólitískar skoðanir sínar sem henni finnst að sé nauðsynlegt og jafnvel óhjá- kvæmilegt að spinna inn í verk sín. Hún seg- ist fyrst og fremst vera vísindamaður enda fjallaði síðasta bók hennar Animal, Vege- table, Miracle: A Year of Food Life frá árinu 2007 fjallar um eigin reynslu af því að rækta og borða eigin mat í skyndibitavæddu sam- félagi nútímans en í bókinni fjallar hún á gagnrýninn hátt um allt frá loftslagsbreyt- ingum til offituvandans. Bókin sló í gegn sem kom Kingsolver sjálfri á óvart og svo virtist sem almenningur væri á einhvern hátt að gera sér grein fyrir sjúkleika samfélagsins. Hún segist þó sjálf ekki hafa séð miklar breytingar enn sem komið er og fólk virðist aðeins vilja gera út á vandann en sé í raun og veru ekki tilbúið breyta miklu. Orange verðlaunin Síðasta skáldsaga Kingsolver The Lacunasló rækilega í gegn og fór á lista metsölubóka New York Times líkt og síðustu þrjár sögur hennar hafa gert. Bókin hlaut nýverið Or- ange bókmenntaverðalaunin en samkvæmt Kingsolver er bókin afsprengi ákveðins tímabils eftir árásinar á Tvíburaturnana árið 2001 þar sem ákveðin sjálfskoðun Amerísks þjóðfélags leiddi til hræðslu sem birtist í gríðarmikilli þjóðernishyggju. Bókin fjallar hins vegar um ungan sveimhuga að nafni Harrison William Sherpherd sem býr um tíma hjá hinum sögufrægu hjónum, múral- istanum Diego Rivera og listakonunni Fridu Kahlo sem hýsa hinn útlæga komm- únistaleiðtoga, Leon Trotsky. Það tók Kings- olver níu ár að ljúka við þessa bók en henni tekst á meistarlegan hátt að draga fram í sviðsljósið myrkt tímabil í bandarískri sögu þar sem kommúnistaofsóknir ætluðu yfir allt að keyra. Pólitískar hrær- ingar og gagnrýnin nálgun á nútímann Bandaríski rithöfundurinn Barbara Kingsolver vann á dögunum til hinna virtu Orange bók- menntaverðlauna fyrir sjöttu skáldsögu sína The Lacuna. Ásgerður Júlíusdóttir asgerdur@mbl.is Ég hef lesið margar ágætar bækur upp á síðkastið. Hvarfið eftir Johan Theorin var ágæt, en oflofuð að mínu mati. Gentlemen of the Road eftir Michael Chabon er sérlega vel skrifuð hasarbók um skrautlega félaga á flakki um Asíu kringum árið 1.000. Þrjár bækur fengu að fljóta með í sumarfríið um daginn. Tvær voru lapþunnir samsærisreyfarar sem henta svo vel á sundlaugarbakk- ann: The Sign eftir Raymond Khoury og The Chosen One eftir Sam Bourne. The Sign fjallar um samsæri í tengslum við dularfullt tákn sem birtist á himni við suðurskautið. The Chosen One fjallar um aðstoðarkonu viðkunnanlegs forseta Bandaríkjanna sem þarf að glíma við drauga fortíðar sem spretta upp á fyrstu dögum valdatíðar hans. Persónur beggja bókanna eru stereo- týpískar og margt er ágætlega gert í þessum bókum, en eftirminnilegar eru þær ekki. Sú þriðja sem flaut með í fríið var The Company, tólfhundruð síðna sagnabálkur um baráttu CIA og KGB í kalda stríðinu, allt frá Berlín í lok stríðs til síðasta áratugar síðustu aldar. Höfundurinn, Robert Littell, seiðir fram magnaðar persónur og setur at- burði á borð við innrásina við Svína- flóa og valdaránstilraun harðlínu- komma í Moskvu 1991 í áhugavert samhengi. Bókin er skemmtilega byggð og þéttfléttuð auk þess sem höfundur vísar á snjallan hátt í söguna af Lísu í Undralandi gegnum allt verkið. The Company veitir trúverðuga innsýn í þá blekkingarleiki sem mótuðu helstu heimssögulegu atburði seinni hluta síðustu aldar og það er ekki fyrr en í lokin sem það kemur í ljós hver er svikarinn mikli í röðum CIA. Frábær bók. Ég notaði svo tækifærið í London á leiðinni heim til að ná mér í glóðvolgar bækur bestu bresku skáldsagnahöf- undanna að mínu mati, þeirra Davids Mitchells og Ians McEwans. Mitchell er höfundur hinna frábæru bóka Cloud Atlas og Black Swan Green en nýja bókin heitir The Thousand Autumns of Jacob De Zoet og gerist í Japan í lok 18. aldar. Bók McEwans heitir Solar og fjallar um nóbelsverðlaunahafa og flag- ara sem á í vandræðum í sínu fimmta hjónabandi. Þessar tvær eru næstar í Lesarinn Örn Úlfar Sævarsson textasmiður Samsæri við sundlaugarbakkann Lesbók
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

SunnudagsMogginn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.