Skólablaðið - 01.11.1987, Qupperneq 33

að hann er ekki talinn tiltökumál
lengur, — daglegt brauð.
Við ætlum að gera hvaðeina
mögulegt til að vekja athygli á sjón-
varpssýkinni, og þá þurfum við að
fara í fjölmiðlana. Þeir hafa verið
áhugalausir fram til þessa, en þeg-
ar drengurinn deyr, lifnar umræð-
an.
Hann er sífellt vakandi fyrir fram-
an tækin sín fimm. Þau eru svo
mörg vegna þess að þegar hann
þurfti óhjákvæmilega að skipta um
rás, varð hann órór og nálgaðist
hættumörk. Það angraði hann að
geta ekki horft á allar sjónvarps-
stöðvarnar í einu. Tækjunum var
því fjölgað og honum gerð leiðar-
lok léttbærari. Hann virðist ekki
þurfa svefn, hugur og líkami
óþreytandi við glápið. Nú eru fimm
sólarhringar að baki, og við áætlum
lauslega, að jafnlöng andvaka í við-
bót geri endanlega út af við hjarta
og heila. Styrkur drengsins er samt
sem áður einstæður, við blönduð-
um svefnlyfjum við næringarvökv-
ann hans, skammt færan um að
flytja fílhraustan karlmann til
draumalands, en strákurinn depl-
aði ekki auga, eins og hann væri
brynjaður fyrir slíku. Það er sem ör-
lögin ætli honum órofna vöku allt til
dauða.
Þau eru dæmd til að lifa lífi sínu
án merkingar eða lokatilgangs í
óvitrænum heimi, heimi uppspuna
og endurtekninga, þar sem drættir
fásinnunnar rísa öllu öðru yfirsterk-
ari.
Heimur fjöldaframleiddrar af-
þreyingar, staðlaðrar til að metta
hungur fólksins eftir tímaþjófi. Eins
undarlegt og mér finnst það vera í
dag, var ég kappsfullur fylgismað-
ur fjölmiðlafrelsis, leit á frelsi á því
sviði jafnréttháu mannréttindum
eins og ritfrelsi, frelsi til að tjá sig
og til að hugsa. Frelsi er vissulega
ofnotað hugtak og klisjukennt. það
er staglast á frelsi hér og frelsi þar,
en enginn leggur sömu túlkun í
orðið og ævinlega verður minna úr
efndum en fyrirheitum. Eða efnd-
irnar taka á sig aðra mynd en gert
var ráð fyrir. Frelsi er draumur,
fjölmiðlafrelsi var ég að upplifa
sem martröð. Upp á síðkastið hafa
orð Orwells úr 1984 læðst að mér
og fengið nýja og ógnþrungna
merkingu í huga mér: „Frelsi er
ánauð." Og þegar ég sé þörn ljós-
vakaþyltmgarinnar liggja hreyfing-
arlaus í sjúkrarúmum, eru þessi orð
líkömnuð fyrir augum mér. Draum-
urinn um frjálsa fjölmiðla, ótak-
markaða í fjölgun sinni og án hamla
í efnisvali, var tálsýn. Sjónvarpsfíkl-
arnir höfðu tekið hulu sjálfsblekk-
ingar frá augum okkar. Við sér-
fræðingarmr, sem af sjúklingunum
vissum, neyddumst til að horfast í
augu við nekt veruleikans og
beygja okkur samtímis undir lög-
mál fjarstæðna. Fleiri hlytu að öðl-
ast þessa vitneskju,
Niðdimm nótt er enn þegar ég
hrekk upp af óværum svefni. Eitt-
hvað hefur vakið mig og í fyrstu
átta ég mig ekki á hvað það er. En
svo sé ég að sjónvarpsskermurinn
er myrkur sem og íbúðin öll og
engin skíma laumast frá götuljósum
inn til mín eins og að jafnaði. Ég
geng að glugga og sé að allt ljós í
hverfinu er slokknað. Það er al-
myrkvað í borginni. Ósjálfrátt leitar
hugurinn strax til sjúkrahússins og
alls tæknibúnaðarins sem er mörg-
um þar lífsnauðsynlegur. Rafmagn-
ið hefur farið af hverfinu áður og
því er spítalinn tengdur við vara-
rafal. En sá fjandi hefur einstaka
hæfileika til að bregðast þegar
mest liggur við. Það veit ég.
Og ég bregð upp mynd í huga
mér, mynd af næturhjúkrunarkon-
unni, sitjandi inni í vaktherberginu,
horfandi á lítið ferðasjónvarpið. Og
skyndilega verður mér ljós skelfi-
legur óhugnaður: Tækið er raf-
hlöðuknúið.
Ég smeygi mér í skó og stekk í
hendingskasti út. 1 hurðarlæsingu
bílsins situr klakaskán og með of-
forsi treð ég lyklinum inn og snar-
sný honum. Hann brotnar. En hurð-
in er opin. Ég sparka bensíngjöf-
inm í botn, róta í kúplingunni og
bakka á fleygiferð út á götu. Bíllinn
brunar ýlfrandi til baka, í höfði
mínu endurómar dýrslegt vein og
skelfingin býr um sig. Ég tek
beygju á tveimur hjólum og bíllinn
rásar til og frá, sundrar hríðinni í
slæður sem blakta aftur með hon-
um eins og reykjarstrókar frá
brennu.
Byggingin er myrkvuð, rafallinn
hefur brugðist.
Bíllinn skilur eftir bremsuför í
slabbinu og ég rýk út úr, gef mér
ekki tíma til að loka hurðinni. Ýms-
ar ógeðfelldar hugmyndir ólmast
innra með mér.
Og ég hleyp, — hraðar en
nokkru sinni. Bílastæðið . . . Gang-
stéttin . . . Stiginn . . . Anddyrið . . .
Gangar . . . Stigar og aftur stig-
ar . , . Þrep eftir þrep upp á við.
Hjartað berst um í mér, taktþung
högg, sem bylja í brjósti mínu,
dæla blóði um æðarnar, berast um
hvern krók og kima. Ég finn þrýst-
ing á gagnaugun, verki í lungum,
— anda, þlæs og mása. Munnurinn
hálfopinn til að fanga sem mest loft,
augun uppglennt. Ég hugsa ekki
lengur, framkvæmi aðeins vélrænt,
set fót fram fyrir annan, — knúinn
skelfingu. Dyr deildarinnar koma í
ljós fyrir endanum á gangi og ég
flýg í gegn. Á gólfinu liggur hjúkr-
unarkonan á grúfu og blettur af
dumbrauðu, nýrunnu blóði á
hnakka hennar, er eins og minn
versti ótti rættur. Við hlið hennar er
kerti og ég tek það upp og sný
henni við. Hún er lifandi og með
meðvitund. Ég anda stórum léttar
og spyr eins og fávís kjáni: — Hvað
gerðist? Hún grettir sig af sársauka
og hvíslar í eyrað sem ég legg upp
að henni til að heyra.
— Ég reyndi að róa þau, koma
þeim aftur í rúmið, sagði þeim að
rafmagnið kæmi rétt strax ásamt
hinu ómissandi sjónvarpi, það hlyti
að koma. En þau hlustuðu ekki.
Ég hagræði henni og stend
þunglega upp. Innst í gangmum,
gegnum glerið á vaktstofunni, þerst
kuldalegur rafbjarmi.
Ég rölti þangað og horfi inn.
Á þremur stólum, þétt saman,
sitja þau, konan, drengurinn og
maðurinn, — snúa baki í mig en ég
sé ferkantaðan skerm sjónvarpsins
lýsa á milli höfða þeirra. Þau eru
skjálfandi af áreynslu en róleg, dá-
leidd af myndunum á skjánum.
Sjónvarpssjúklingarnir.
Sindri Freysson
I horninu stóð eiginmaðurinn og misþyrmdi Ijóðformi konunnor með kjöthomri og tungu.
— Bragl Ólofsson
33