SunnudagsMogginn - 27.03.2011, Page 44

44 27. mars 2011
Graham Moore – The Sherlockian bbbmn
Áhugamenn um spæjarann mikla Sherlock Hol-
mes hafa með sér félagsskap sem hittist reglulega
til að minnast Holmes og skapara hans, Arthurs
Conans Doyles. Á þeim samkomum halda menn
fyrirlestra um sitthvað tengt Holmes og ræða
meðal annars um týndar minnisbækur Doyles,
sem eru hið helga gral Holmes-fræða. Graham
Moore nýtir sér þetta leyndarmál í haganlega
glæpasögu þar sem fremsti Holmes-fræðingur
heims er myrtur, að því er virðist, fyrir það að
hafa komist yfir bækurnar. Hefst nú mikill eltingarleikur og æv-
intýralegur. Fróðleg bók þeim sem þekkja til Holmes, en söguþráð-
urinn fullævintýralegur.
Jasper Fforde – One of Our
Thursdays is Missing bbbbn
Það er erfitt að lýsa bókum Jasper Fforde, reynd-
ar nánast ómögulegt vegna þess að þær lúta ekki
venjulegum lögmálum. Víst fylgja þær sögu-
þræði, en þegar maður reynir að rekja þann
söguþráð fyrir fólki setur það fljótlega upp vor-
kunnarsvip og snýr talinu að öðru. Reynum
samt: Helsta söguhetja Ffordes, Thursday Next,
starfsmaður ráðs þess sem fylgist með því að allt
sé með kyrrum kjörum í skáldsagnaheiminum,
hefur náð slíkri frægð að skrifuð hefur verið um
hana bók og því til skáldsagnapersónan Thursday Next. Sú, þ.e.
skáldsagnapersónan, starfar meðal annars við það að grennslast fyr-
ir um óhöpp í skáldsagnaheiminum og svo fer að henni er falið að
kanna hvað orðið hefur af hinni raunverulegu Thursday News, sem
týnst hefur í einhverri bókinni. Inn í allt saman blandast síðan
landamæradeilur milli djarfra skáldsagna og skvísubóka, átök um
líkinganámu og svo má telja. Ótrúlega skemmtilegur grautur fyrir
þá sem gaman hafa af bóklestri og velt hafa því fyrir sér hvað verður
um persónurnar þegar bókinni er lokað.
John Grisham – Theodore Boone bbmnn
Það kemur varla á óvart að unglingabók eftir
John Grisham sé nánast eins og fullorðinsbók
eftir hann; eini munurinn að lögfræðingurinn
hugumstóri er unglingur. Theodore Boone, sem
er sonur lögfræðinga, hefur komið sér upp að-
stöðu í kompu á skrifstofu foreldra sinnar og
veitir þar ókeypis lögfræðiráðgjöf jafnöldrum
sínum. Vandamálin sem hann leysir eru flest í
samræmi við aldur umbjóðendanna, vandræði
með gæludýr og ámóta, en svo fær hann morð-
mál upp í hendurnar og leysir það, nema hvað. Þokkaleg afþreying
sem gerist í fullkomnum amerískum smábæ.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Erlendar bækur
New York Times
1. Water For Elephants – Sara
Gruen
2. The Jungle – Clive Cussler &
Jack Du Brul
3. Sing You Home – Jodi Picoult
4. Love You More – Lisa Gar-
dner. 1
5. The Girl Who Kicked the Hor-
net’s Nest – Stieg Larsson
6. The Girl With The Dragon
Tattoo – Stieg Larsson
7. The Girl Who Played With Fire
– Stieg Larsson
8. Tick Tock – James Patterson
& Michael Ledwidge
9. A Discovery of Witches –
Deborah Harkness
10. The Lincoln Lawyer –
Michael Connelly
Waterstone’s
1. Dr Seuss on the Loose –
Dr Seuss
2. Tales from Winnie-the-Pooh –
A.A. Milne o.fl.
3. The Teacher’s Tales of Terror
– Chris Priestley & Philip
Reeve
4. S.W.I.T.C.H.: Bug Battle – Ali
Sparkes o.fl.
5. Solar – Ian McEwan
6. Started Early, Took My Dog –
Kate Atkinson
7. One Day – David Nicholls
8. Theodore Boone – John
Grisham
9. Jamie’s Monster Bake Sale
– Jamie Oliver
10. Room – Emma Donoghue
Amazon.com
1. Heaven is for Real – Todd
Burpo
2. Now Eat This! Diet – Rocco
DiSpirito
3. The 17 Day Diet – Mike
Moreno
4. Love Wins – Rob Bell
5. Moonwalking with Einstein –
Joshua Foer
6. Unbroken – Laura Hillen-
brand
7. Now Eat This! – Rocco
DiSpirito
8. The Social Animal – David
Brooks
9. The Immortal Life of Henri-
etta Lacks – Rebecca Skloot
10. Cutting for Stone – Abraham
Verghese
Bóksölulisti
Lesbókbækur
M
ikið hefur verið
rætt um banda-
ríska rithöfundinn
Téu Obreht vestan
hafs og orðstír hennar borist
austur um haf. Það er fyrsta bók
hennar, The Tigers Wife, sem
vekur svo mikla athygli banda-
rískra bókaspekúlanta og les-
enda, en bókin, sem kom út í
þarsíðustu viku, situr nú í ellefta
sæti metsölulista New York
Times, er ofarlega á ýmsum
sölulistum Amazon og á stutt-
lista Orange-verðlaunanna,
ensku kvennabókmenntaverð-
launanna.
Ekki er bara að The Tiger’s
Wife hafi vakið athygli lesenda
vestan hafs heldur þykir mönn-
um líka Téa Obreht mikið efni
og má nefna að hún var á lista
tímaritsins New Yorker yfir þá
tuttugu höfunda yngri en fer-
tugir sem efnilegastir voru og
Bókmenntastofnun Bandaríkj-
anna, The National Book
Foundation, valdi hana einnig
sem eina af þeim fimm rithöf-
undum yngri en 35 ára sem
menn ættu helst að gefa gaum
og svo má telja. (Til gamans má
geta þess að af þeim fimm rit-
höfundum sem stofnunin taldi
efnilegasta voru fimm konur.)
Fædd í landi
sem ekki er til lengur
Téa Obreht fæddist í Belgrad í
Júgóslavíu 1985 og var gefið
nafnið Téa Bajraktarevic. Hún
fluttist með fjölskyldu sinni til
Kýpur þegar hún var sjö ára, en
þá logaði allt í illdeilum og
stríðsátökum í Júgóslavíu og
ríkjabandalagið að leysast upp.
Obreht segist hafa skrifað frá
barnsaldri. Þannig hafi hún ver-
ið búin að ákveða að verða rit-
höfundur og farin að skrifa
stutta leikþætti og vinjettur átta
ára gömul þegar fjölskyldan bjó
á Kýpur.
Frá Kýpur lá leiðin til Egypta-
lands og síðan til Bandaríkjanna
1997 og þar hefur Obreht búið
síðan. Hún stundaði nám við
Háskóla Suður-Kaliforníu í Los
Angeles og lauk mastersgráðu
frá Cornell-háskóla.
Obreht hefur lýst því þegar
hún kom í tíma í skapandi skrif-
um í Háskóla Suður-Kaliforníu
og las fyrir bekkinn smásögu
sem hún hafði skrifað um dauf-
dumba konu sem starfar með
tígrisdýri í fjölleikahúsi og flýr
síðan með tígrisdýrinu. Að sögn
Obreht var sagan slæm, reyndar
skelfileg að öllu leyti, en hún
henti henni þó ekki, heldur
nýtti hún hugmyndina í bókina
The Tiger’s Wife og tileinkaði
hana afa sínum Štefan Obreht,
sem lést 2006, en hún notar ein-
mitt eftirnafn hans sem lista-
mannsnafn.
Gott að læra með því að kenna
Listnámið í Cornell hjálpaði
henni við að gera úr hugmynd-
inni bók, enda segir hún að það
að þurfa að lesa verk annarra á
gagnrýninn hátt sé góð lexía í
því hvernig eigi að setja saman
sögur og hvað maður eigi ekki
að gera. Ekki sé minna um vert
að kennsla sé hluti af náminu og
fátt gagnlegra við nám en
kennsla. Hún hófst svo handa
við skrif á bókinni vorið 2007,
en segist hafa áttað sig á er hún
settist við að hún hefði í raun
verið að hugsa um hana árum
saman.
Sögumaður The Tiger’s Wife
er ungur læknir, Natalia, og hef-
ur frásögnina þar sem hún er á
leið til þorps með bóluefni fyrir
börn. Landið sem hún býr í er
ekki tilgreint, en dylst ekki að
hún er að lýsa landi á Balk-
anskaga, greinilega einu af ríkj-
unum sem mynduðu Júgóslavíu
í kjölfar þess að landið sundr-
aðist í ótal hluta og skyndilega
var ekki lengur hægt að heim-
sækja ættingja eða vini í öðrum
landshlutum; kunnuglegar
slóðir urðu að framandi landi.
Ekki löngu eftir að hún er
lögð upp í ferðina berst Nataliu
sú frétt að afi hennar hafi látist
úr sjúkdómi á dularfullu ferða-
lagi og amma hennar og móðir
eðlilega mjög undrandi; þær
vissu ekki að hann væri veikur,
en Natalia vissi það, hélt því
leyndu fyrir orð afa síns. Það
leyndarmál var þó ekki það eina
sem þau deildu, því hann sagði
henni sögur og þær sögur mót-
uðu líf hennar, eins og hún rek-
ur söguna, þá aðallega tvær sög-
ur, annars vegar af ódauðlega
manninum og af eiginkonu tígr-
isdýrsins. Afinn er líka læknir,
en Obreht lét þau orð falla í við-
tali að sagan væri um lækna og
reynslu þeirra af dauðanum í
blóðugum átökum Balkanskaga
síðustu áratugi.
Fljótlega áttar Natalia sig á að
ferðin dularfulla sem afinn var í
þegar hann lést var farin til að
finna ódauðlega manninn og
þegar hún heldur af stað til að
grafast fyrir um sannleikann
áttar hún sig ekki bara á upp-
runa sínum heldur verður hún
margs fróðari um sögu heima-
lands síns.
Téa Obreht er talin með efnilegustu rithöfundum Bandaríkjanna.
Töfraraunsæi
og tígriskonan
Mikið er látið með bandaríska rithöfundinn Téu Obreht
vestan hafs um þessar mundir og fyrsta skáldsaga hennar
er lofuð fyrir töfraraunsæislega frásögn af örlögum í ólgu-
sjó vopnaðra átaka á Balkanskaga.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is