SunnudagsMogginn - 24.07.2011, Blaðsíða 28

28 24. júlí 2011
Þ
að er viðburður að Tegla Lo-
roupe komi til Íslands. Þessi
smávaxna kona frá þorpi í
Kenía hefur lagt heiminn að
fótum sér með því að hlaupa lengra og
hraðar en aðrir. Það er létt yfir henni,
jafnan stutt í hláturinn, en þó er lífið ekki
léttvægt fundið fyrir konu sem kemur frá
hrjáðasta hluta heimsins um þessar
mundir, en langvarandi þurrkar og átök
hafa valdið miklu neyðarástandi Kenía og
hungursneyð í nágrannaríkinu Sómalíu.
Loroupe hefur í vaxandi mæli beitt sér í
sáttaviðræðum milli stríðandi ættbálka
og uppbyggingarstarfi í heimalandi sínu
og nágrannaríkjum. Hún hleypur þegar
tími gefst og setur markið alltaf hátt, en
þörfin er mikil fyrir krafta hennar þess
utan, sem afrekskonu, baráttukonu frið-
ar og mikilvægrar fyrirmyndar, ekki síst
fyrir ungar konur í Afríku sem oft er ekki
ætlað annað hlutskipti en sækja vatn og
ala börn.
Friðarhlaup á Fróni
„Hvað, viltu ekki fá mig til landsins?“
segir hún stríðnislega þegar blaðamaður
spyr hvaða erindi hún eigi til Íslands. En
svo heldur hún áfram: „Ég á vini á Íslandi
og greip þetta tækifæri að koma hingað
og taka þátt í alþjóðlega friðarhlaupinu.“
Loroupe hljóp á föstudag síðasta spöl-
inn með kyndilinn úr alþjóðlega frið-
arhlaupinu ásamt fjármálaráðherra og
hópi fólks, sem hefur borið kyndilinn
hringinn um landið á undanförnum vik-
um, meðal annars synt yfir Hvalfjörðinn.
„Ég hef átt góð tengsl við hópinn sem
stendur að friðarhlaupinu í gegnum tíð-
ina, við erum eins og fjölskylda og það
skilar manni lengra í lífinu að vinna sam-
an. Það má vera að við komum úr ólíkri
átt, en við boðum einingu og breiðum út
hugsjón friðarins. Ég er þannig gerð, að
ef ég finn að fólk hefur þörf fyrir krafta
mína einhvers staðar, þá verð ég að leggja
mitt af mörkum.“
Allt angi af sama meiði
Loroupe hefur einnig staðið fyrir árlegu
friðarhlaupi á sínum heimaslóðum í
gegnum friðarstofnun, sem hún stofnaði
í sínu nafni. „Tilgangurinn með því
hlaupi er að leiða saman ættbálka, sem
hafa átt í erjum og átökum, og skapa
vettvang þar sem þeir koma saman í
bróðerni. Það er tilvalið að nota hlaup,
sem eru hlutlaus í eðli sínu og allir geta
sameinast um, til að efla vitund almenn-
ings, hvort sem það eru stjórnmálamenn,
fjölmiðlar eða skólakrakkar. Það undir-
strikar að við erum öll á sama báti.“
Stofnun Loroupe gerir fleira en að
standa fyrir friðarhlaupi, sinnir meðal
annars fræðslu og umhverfismálum, en
rekin er friðarmiðstöð í því skyni í Kenía.
„Við leggjum mikið upp úr því að
hjálpa börnum, sem eru á hrakhólum
vegna fátæktar og átaka,“ segir Loroupe.
„Þetta er allt angi af sama meiði, skóg-
arhögg og slæm umgengni við náttúruna
veldur landeyðingu og vatnsskorti, sem
aftur ýtir undir átök. Okkar framlag er
ekki stórt, en það er skref í rétta átt og ég
vil gera ungu fólki í Afríku kleift að skapa
sér framtíð.“
Vopn í stað matar
Loroupe segir erindi sitt við Íslendinga
einnig vera að benda á, að við getum öll
rétt bágstöddum hjálparhönd. „Núna er
hungursneyð í Sómalíu og það þarf ekki
mikið til að bjarga nokkrum manns-
lífum. Það munar um allt. Og það fær
mjög á mig að lesa um ástandið þar –
fólk deyr á meðan aðrir búa við ofgnótt
matar. Svo finnst mér óskiljanlegt að
einhver skuli senda vopn til þessa
heimshluta í stað þess að senda mat.
Þurrkarnir eru hörmungar, sem við oll-
um ekki, en við getum reynt að sporna
við útbreiðslu vopna. Svona er órétt-
lætið í heiminum. En það snertir mig, að
á Íslandi, eins og út um allan heim, er til
fólk sem sendir mat til framandi og
ókunnugs lands, það sýnir gott hjarta-
lag. Ef boðskapurinn breiðist út, þá
þokumst við kannski fram á við. Við
leysum ekki öll vandamál í einu, en
náum vonandi jafnvægi.“
Loroupe segist búa í ferðatösku, en
annars sé hennar heima með fjölskyld-
unni í Kenía. Hún hefur ekki gefið sér
tíma til barneigna, en fékk sex börn í sína
Vil skapa
ungu fólki
framtíð
Tegla Loroupe er margfaldur heimsmethafi í
langhlaupi, barnlaus en annast þó um sex börn,
eignaðist fyrstu hlaupaskóna 16 ára og átti 25
systkini þegar mest var. Nú ver hún tíma sínum í
baráttu fyrir friði í heiminum og uppbygging-
arstarfi í heimalandi sínu Kenía. Hún hljóp síð-
asta spottann í friðarhlaupinu hér á landi.
Pétur Blöndal pebl@mbl.is
Tegla Chepkite Loroupe fæddist 9. maí ár-
ið 1973 í Kapsait í Kenía. Hún ólst upp
með hvorki fleiri né færri en 24 systkinum,
enda átti faðir hennar fjórar eiginkonur.
Æskuárin vann hún á ekrunum, leit eftir
nautgripum og annaðist yngri bræður og
systur. Þegar hún var sjö ára hóf hún
skólagöngu, sem krafðist þess að hún
hlypi 10 kílómetra til og frá skólanum á
hverjum morgni. Hún áttaði sig á hæfi-
leikum sínum sem íþróttamanns þegar
hún var fljótari í langhlaupi en krakkar
sem voru mörgum árum eldri.
Hún ákvað því að leggja hlaup fyrir sig,
en til að byrja með hafði enginn trú á
henni nema móðir hennar. Íþróttasamband
Kenía taldi að hún væri of smávaxin og
grönn til að ná árangri, en það breyttist
eftir að hún sigraði berfætt í virtu lang-
hlaupi í Kenía árið 1988. Hún hóf þjálfun
fyrir þátttöku í alþjóðlegum mótum árið
eftir og eignaðist sína fyrstu hlaupaskó.
Árangurinn lét ekki á sér standa. Lo-
roupe er heimsmethafi í 20, 25 og 30 kíló-
metra hlaupum og átti heimsmetið í mara-
þoni. Hún vann heimsmeistaratitil í
hálfmaraþoni þrjú ár í
röð og varð fyrst afrískra
kvenna til að vinna New
York-maraþonið, sem
hún hefur unnið tvisvar.
Þá hefur hún unnið mara-
þon í London, Boston,
Rotterdam, Hong Kong,
Berlín, Róm og mörgum
öðrum borgum.
Það stendur ekki á svari þegar hún er
spurð hvert hún sæki hæfileika sína.
„Maður lærir af því að gera,“ svarar hún.
„Og af auðmýkt. Ef maður er lítillátur, þá
fær maður staðist erfiðleikana. Þá horfist
maður í augu við vandamálin og tekst á
við þau, en er ekki yfir þau hafinn. Ég á
ekki til auðugra að telja, en ég lærði að
berjast og afla mér lífsviðurværis með
vinnu. Á því augnabliki sem ég áttaði mig
á því að ég væri öðrum fyrirmynd, þá varð
mér ljóst að því fylgdu ýmsar fórnir. Að
augnablikið sem ég byrjaði að hlaupa, þá
hljóp ég líka fyrir aðra. En upphaflega vildi
ég bara vera á undan bræðrum mínum.“
Og þeir voru margir!
Maður verður að sýna styrk