SunnudagsMogginn - 04.09.2011, Blaðsíða 44

44 4. september 2011
Roberto Bolaño – Antwerp bbbbn
Bolano-æðið heldur áfram og skammt í að allt sem
hann skrifaði sé komið út á ensku. Þessi litla bók er
fyrsta skáldsaga hans og á kápunni segir hann að
Antwerp sér eina skáldsagan sem hann skammist
sín ekki fyrir sem er dæmigerður hrekkur af hálfu
Bolaños því Antwerp er ekki eiginleg skáldsaga, en
um það leyti sem bókin var skrifuð var Bolaño að
snúa sér að bundnu máli eftir að hafa skrifað ljóð að
mestu. Söguþráðurinn gæti verið einhvern veginn
svo: Á Estrella del Mar tjaldstæðinu í Barcelona (skammt frá gatna-
mótum Avinguda Diagonal og Carrer de Aragó) hefur verið framið
morð. Þá um kvöldið hafði kvikmynd verið sýnd á lérefti sem
strengt var á milli furutrjáa. Skammt þar frá tjaldar ungur suður-
amerískur rithöfundur, Roberto Bolaño, sem hefur ekki efni á að
tjalda á opinbera tjaldstæðinu. Ofbeldishneigður lögregluforingi
rannsakar morðið og beinir sjónum að smávöxnum krypplingi,
ungri stúlku, enskum rithöfundi og ónefndri konu. Þetta gæti verið
söguþráðurinnn, en hann gæti líka verið allt öðruvísi, fórnarlambið
gæti verið enskur rithöfundur, krypplingurinn gæti verið saklaus
sjónarvottur, hugsanlega á suðurameríski rithöfundurinn í sam-
bandi við ónefndu stúlkuna og svo má telja. Svo má ekki gleyma
óvættinum Colan Yar sem sögupersónurnar flýja. Bókinni er skipt í
56 kafla sem rekast hver á annan, flækja söguna eða greiða úr henni,
rétt eins og sagan hafi sáldrast úr lausblaðamöppu höfundar sem veit
ekki hvaða sögu hann er að segja.
Daniel Silva – Portrait of a Spy mnnnn
Fyrir einhverjar sakir rataði þessu bók inn á met-
sölulista New York Times og situr þar enn. Hún
segir frá ofurmannlegum íraelskum leyniþjónustu-
manni sem tekur að sér að finna og fella eftirmann
Osama Bin Ladens. Skemmst er frá því að segja að
þetta er skelfileg bók, algjört klisjusafn. Allir músl-
imar sem nefndir eru í bókinni eru illir, eða þá
langar til að vera illir, eða þeir verða illir eins og
hendi sé veifað. Í baráttu við alla þessa illu múslima
eru öll meðul leyfileg, líka það að ræna mönnum og pynta þá til bana
– allir sem eru handteknir eiga það skilið að vera teknir, annars
hefðu þeir fengið að vera í friði. Það var sannkölluð þraut að þræla
sér í gegnum þessa bók. Og af hverju lastu hana, spyrð þú, kæri les-
andi. Það var til þess að þú þyrftir ekki að gera það.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Erlendar bækur
14.-27. ágúst
1. Einn dagur
– David Nic-
holls /
Bjartur
2. Frelsarinn –
Jo Nesbø /
Uppheimar
3. Gagn-
fræðakver handa háskóla-
nemum – Friðrik H. Jónsson
/ Háskólaútgáfan
4. Indjáninn – Jón Gnarr / Mál
og menning
5. Lost in Iceland – Sigurgeir
Sigurjónsson / Forlagið
6. Stóra Disney köku- & brauðb.
– Walt Disney / Edda
7. Íslenskur fuglavísir – Jóhann
Óli Hilmarsson / Mál og
menning
8. Hægur dauði – Agnete Friis,
Lene Kaaberbøl / Mál og
menning
9. Ég man þig – Yrsa Sigurð-
ardóttir / Veröld
10. 10 árum yngri á 10 vikum –
Þorbjörg Hafsteinsdóttir /
Salka
Frá áramótum
1. Ég man þig
– Yrsa Sig-
urðardóttir
/ Veröld
2. 10 árum
yngri á 10
vikum –
Þorbjörg
Hafsteinsdóttir / Salka
3. Djöflastjarnan – Jo Nesbø /
Undirheimar
4. Bollakökur Rikku – Friðrika
Hjördís Geirsdóttir / Vaka-
Helgafell
5. Betri næring – betra líf – Kol-
brún Björnsdóttir / Veröld
6. Ljósa – Kristín Steinsdóttir /
Vaka-Helgafell
7. Léttir réttir Hagkaups –
Friðrika Hjördís Geirsdóttir /
Hagkaup
8. Mundu mig, ég man þig – Do-
rothy Koomson / JPV útgáfa
9. Morð og möndlulykt – Camilla
Läckberg / Undirheimar
10. Matur sem yngir og eflir –
Þorbjörg Hafsteinsdóttir /
Salka
Bóksölulisti
Lesbókbækur
Allur listinn
Listinn er byggður á upplýsingum frá
Bókabúð Máls og menningar, Bóka-
búðinni Eskju, Bókabúðinni Hamra-
borg, Bókabúðinni Iðu, Bókabúðinni
við höfnina Stykkishólmi, Bóksölu-
stúdenta, Bónus, Hagkaupum,
Kaupási, N1, Office 1, Pennanum-
Eymundssyni og Samkaupum. Rann-
sóknasetur verslunarinnar annast
söfnun upplýsinga fyrir hönd Félags
íslenskra bókaútgefenda.
H
vernig á að skrifa rúmlega 250 blað-
síðna ævisögu um konu sem ekki er til
mynd af, ekki vitað með vissu hvaða
ár er fædd, auk þess sem flestar upp-
lýsingar um líf hennar eru mjög á reiki? Hin breska
Alison Weir glímir einmitt við þennan vanda í
ævisögu sinni um Maríu Boleyn, systur Önnu Bo-
leyn, eiginkonu Hinriks 8. sem endaði líf sitt á
höggstokknum eins og margfrægt er. Sambandi
þeirra systra voru gerð skil í kvikmyndinni The
Other Boleyn þar sem afar frjálslega var farið með
heimildir og staðreyndir.
Alison Weir hefur skrifað prýðilega skemmti-
legar og áhugaverðar ævisögur, þar á meðal um
hinar sex eiginkonur Hinriks 8., börn Hinriks og
einnig um Maríu Stúart Skotadrottningu. Hún er
því á heimavelli í bók um Maríu Boleyn og gjör-
þekkir Tudor-tímann. Í þessari nýju bók tekst hún
hins vegar á við sterkan óvin, sem er tilfinn-
anlegur skortur á heimildum.
Margt og mikið er vitað um hina litríku, hæfi-
leikaríku og ógæfusömu Önnu Boleyn, en systir
hennar María stóð ætíð í skugga hennar. Hún
virðist hafa verið fremur hversdagslegur persónu-
leiki og ekki í miklum hávegum höfð innan fjöl-
skyldu sinnar. María var á sínum tíma úthrópuð
fyrir lauslæti, en litlar innistæður virðast vera fyrir
þeim upphrópunum, eins og Weir sýnir fram á í
bók sinni Mary Boleyn – The Great and Infamous
Whore.
María var ástkona Frans I. Frakkakonungs og
Hinriks 8. sem seinna varð eiginmaður Önnu syst-
ur hennar. Bæði samböndin virðast hafa staðið
stutt. María giftist tvisvar, í seinna skiptið ham-
ingjusamlega og eignaðist börn og eitt þeirra kann
að hafa verið barn Hinriks 8. Um það er þó ekki
vitað með vissu.
Svo lítið er vitað um Maríu að Weir þarf ítrekað
að geta í eyðurnar og þegar hún segir frá ævi Maríu
verður textinn yfirfullur af orðum eins og
„kannski“, „hugsanlega“, „vel má ímynda sér“ og
„ekki er ólíklegt að …“ Lesandinn er ekki svo
miklu nær um líf Maríu Boleyn eftir lesturinn, en
hann veit þó allavega að hún var til, lifði rólegu lífi
með eiginmanni og börnum seinni hluta ævinnar
og var sú eina af Boleyn-systkinunum sem öðl-
aðist hamingju. Tvö systkina hennar enduði ævina
á höggstokknum, Anna drottning var hálshöggvin
fyrir hórdóm og landráð, og Georg, bróðir hennar,
var sakaður um að hafa sængað hjá systur sinni og
var sömuleiðis sendur á höggstokkinn.
Weir hrekur á sannfærandi hátt sögur um laus-
læti Maríu, sem virðast hafa verið tilbúningur.
Hún telur að María hafi eignast dóttur með Hinriki
8. en leggur ekki fram nægilega haldbær rök til
staðfestingar þeirri fullyrðingu. Reyndar er ekki
vitað hvenær samband Maríu við Hinrik 8. hófst,
hvenær því lauk eða hvaða tilfinningar María bar
til konungsins. Weir þykir líklegast að María hafi
verið treg til að gerast ástkona konungs en ekki
þorað að hafna honum. Vel má vera að þannig hafi
málum verið háttað, en svo er einnig mögulegt að
hún hafi raunverulega hrifist af honum. Vandi
Weir er sá að lítið sem ekkert er vitað um tilfinn-
ingar og skoðanir Maríu Boleyn, nema að hún
elskaði seinni eiginmann sinn einlæglega. Hann
var rúmlega tíu árum yngri en hún og hún giftist
honum í mikilli óþökk fjölskyldu sinnar.
Þessi ævisaga er byggð á alls kyns tilgátum um
að hugsanlega og kannski hafi María Boleyn hugs-
að á þennan veginn eða hinn. Það sýnir sig vel í
þessari bók hversu erfitt er að skrifa ævisögu ein-
staklings sem sáralítið er vitað um.
Í lok bókar nefnir Weir fræga afkomendur Maríu
Boleyn, og þá hugsanlega Hinriks 8. Þar á meðal
eru Winston Churchill, Nelson, Darwin. P.G.
Wodehouse, Díana prinsessa, Kate Middleton og
Elísabet drottning.
Scarlett Johansson og Natalie Portman í hlutverkum sínum sem María og Anna Boleyn í kvikmyndinni The
Other Boleyn Girl eftir Justin Chadwick sem frumsýnd var fyrir þremur árum.
Hugsanlega,
kannski
Líf Maríu Boleyn, systur Önnu Boleyn Englandsdrottn-
ingar, hefur ratað á bók, þrátt fyrir að afar lítið sé vitað
um ævi hennar. Bókin byggist því á getgátum.
Kolbrún Bergþórsdóttir kolbrun@mbl.is