Morgunblaðið - 17.06.2010, Síða 6

VIÐTAL
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Fyrir um áratug eða svo stóðu vonir
vísindamanna til að rannsóknir
myndu leiða í ljós að neysla ávaxta
og grænmetis gæti dregið úr tíðni
nokkurra gerða krabbameina. Nú er
hins vegar komið í ljós að áhrifin eru
að líkindum óveruleg þótt slík
neysla sé að öðru leyti æskileg.
Þetta segir Hans-Olov Adami,
prófessor og forseti Faraldsfræði-
deildar læknadeildar Harvard, en
honum var í gær sá sómi sýndur að
vera veitt heiðursdoktorsnafnbót við
Læknadeild Háskóla Íslands.
Prófessor Adami er heimsþekktur
á sviði krabbameinslækninga en í
rökstuðningi fyrir nafnbótinni segir
að hann hljóti hana „fyrir einstakt
vísindaframlag á sviðum krabba-
meinsfaraldsfræði og fyrir framlag
til uppbyggingar framhaldsnáms í
faraldsfræði og lýðheilsuvísindum,
meðal annars við Háskóla Íslands“.
Hann hefur setið í Nóbelsnefnd-
inni og í Konunglegu Vísindaaka-
demíunni í Svíþjóð, ásamt setu í rit-
stjórnarráðum virtra vísindarita.
Árangursríkar forvarnir
Inntur eftir því hvort framfarir
séu á næsta leiti í meðferð við til-
teknum gerðum krabbameins segir
Adami að menn hafi í áratugi vænst
þess að slíkar byltingar væru hand-
an við hornið.
Því sé betra að tala varlega enda
almennt erfitt að spá um framfarir í
vísindum í framtíðinni.
Á hinn bóginn hafi orðið framfarir
við greiningu og forvarnir gegn
krabbameini. Þá hafi meðferð gegn
sumum gerðum krabbameins tekið
stakkaskiptum, meðal annars gegn
endaþarmskrabbameini.
Ljóst sé að grípa megi til árang-
ursríkra forvarna til að koma í veg
fyrir myndun krabbameins og nefn-
ir Adami reykingar og hið skýra
samband sem sé á milli offitu og
sjúkdómsins, líkt og raunar hafi ver-
ið vitað undanfarna áratugi.
Hættuleg offita
Sem kunnugt er stríðir hátt hlut-
fall vesturlandabúa við offitu og tel-
ur Adami að bjarga megi mörgum
mannslífum og spara háar fjárhæðir
um leið með því að koma í veg fyrir
að fólk fari langt yfir kjörþyngd.
Komið hafi í ljós að í vissum hlutum
heimsins, á borð við Bandaríkin, sé
offita númer tvö í röðinni yfir fyrir-
byggjanlegar orsakir krabbameins.
Því sé óttast að meðalaldur Banda-
ríkjamanna muni fara lækkandi.
Þá megi með líku lagi bjarga
mörgum konum með því að tryggja
þeim bólusetningu gegn legháls-
krabbameini á unglingsaldri áður en
þær fara að stunda kynmök.
Hann hafi starfað í Afríku þar
sem leghálskrabbamein uppgötvist
oftar en ekki fyrr en það er um sein-
an.
Neysla ávaxta
hefur lítil áhrif
á krabbamein
 Próf. Adami heiðursdoktor við HÍ
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Heiður Hans-Olov Adami með
heiðursdoktorsnafnbótina.
Brautryðjandi
» Adami lagði stund á læknis-
fræði við Uppsala-háskóla þar
sem hann lauk framhaldsnámi
í skurðlækningum.
» Undir lok 9. áratugarins
byggði hann upp krabbameins-
faraldsfræðideild skólans.
» Árið 1997 var deildin flutt í
heilu lagi til Karolinska Insti-
tutet í Stokkhólmi.
» Adami söðlaði aftur um er
hann þáði boð um stöðu for-
seta Faraldsfræðideildar
læknadeildar Harvard.
6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 17. JÚNÍ 2010
Jónas Margeir Ingólfsson
jonasmargeir@mbl.is
Hanna Birna Kristjánsdóttir var
kjörin forseti borgarstjórnar með
öllum greiddum atkvæðum á fyrsta
fundi nýrrar borgarstjórnar. Á fund-
inum var bókun samþykkt einróma
þess efnis að skipting í nefndir yrði
jafnari milli flokka, að oddvitar
flokkanna héldu áfram vinnu að-
gerðarhóps vegna efnahags- og fjár-
mála auk þess sem Sjálfstæð-
isflokkur og Vinstri-græn gegndu
forystu í ákveðnum ráðum. „Ég lít
svo á að mörg verkefni sem við
vinnum að á hverjum degi séum við
sammála um. Það er nauðsynlegt að
við stöndum öll saman að þeim eins
og við höfum gert að undanförnu.
Liður í því er að taka þátt í þessu
fyrirkomulagi, sem er í raun áfram-
hald þeirra breyttu vinnubragða
sem við stóðum fyrir á síðasta kjör-
tímabili,“ segir Hanna Birna.
„Við förum með forystu í atvinnu-
málahópnum auk fleiri verkefna í
mennta- og umhverfismálum sem
við erum sammála um að best sé að
vinna að á þessum grundvelli.
Tilbúin ef meira kæmi til
Þegar Jón og Dagur komu fyrst til
fundar við mig um það hvort ég væri
reiðubúin að taka að mér þetta emb-
ætti sagði ég strax við þá að ég væri
tilbúin að íhuga það en þó aðeins að
því fylgdi raunverulegur vilji um
aukna samvinnu um brýn hags-
munamál borgarbúa,“ segir Hanna
Birna og bætir við að Sjálfstæð-
isflokkurinn sé ekki aðili að mál-
efnasamningi meirihlutans og beri
ekki ábyrgð á honum.
„Ég átta mig alveg á því að þessi
leið er óhefðbundin. Ég átta mig líka
á því að í henni felst ákveðin áhætta
og áskorun en við erum jafnreiðu-
búin að takast á við slíka áskorun
hvort sem við erum í meirihluta eða
ekki. Það var full sátt um þetta inn-
an borgarstjórnarflokksins enda
viljum við byggja okkar starf á mál-
efnalegum forsendum,“ segir Hanna
Birna og ítrekar að þetta fyrir-
komulag sé ákveðið til eins árs og
framhaldið hljóti að ráðast af þeirri
reynslu sem af því fæst.
Veita meirihlutanum
aðhald
Hanna Birna segist vilja
standa við það loforð sem Sjálf-
stæðisflokkurinn gaf í kosn-
ingabaráttunni um aukna
samvinnu í borgarstjórn.
„Við viljum standa
vörð um okkar góðu
verk og vera samkvæm
sjálfum okkur í því. Það
þýðir ekki að við mun-
um ekki veita meiri-
hlutanum aðhald.
Okkar hlutverk er fyrst
og síðast að standa
vörð um hagsmuni
Reykvíkinga og hafa
áhrif til góðs.“
Halda áfram með
ákveðin verkefni
 Sjálfstæðisflokkurinn ætlar líka að veita aðhald í borginni
Morgunblaðið/Kristinn
Óhefðbundin leið Hanna Birna Kristjánsdóttir vill láta reyna á samstarf en margt nýtt fólk tók sæti í borgarstjórn
Reykjavíkur í fyrradag. Hún segist trúa á ný vinnubrögð óháð því hvort hún tilheyri meiri- eða minnihluta.
Í viku hverri eru að meðaltali 5-10
búslóðir íslenskra fjölskyldna af-
fermdar úr Goðafossi eða Dettifossi í
land í Akershus í Noregi.
Guðrún Ingólfsdóttir, sem starfar
hjá Eimskipum í Noregi, segir að
um oftast sé um að ræða barna-
fjölskyldur, sem flytji með sér allt
frá einstaka brettum upp í 40 feta
gáma. Síðan kreppan skall á hefur
Íslendingum fjölgað mjög í Noregi
og á síðasta ári bar svo við að fleiri
fluttu til Noregs en til Danmerkur,
sem lengi hefur verið það land sem
Íslendingar sækja mest til. Að sögn
Eimskipa er mikið flutt til Árósa en
langmest eftirspurn sé þó eftir flutn-
ingum búslóða til Noregs. Á fyrstu
þremur mánuðum þessa árs fluttu
354 íslenskir ríkisborgarar til Nor-
egs og fetuðu þar með í fótspor
þeirra 1.584 Íslendinga sem þangað
fluttu árið 2009, skv. norsku hagstof-
unni. Síðustu ár höfðu Íslendingar
að jafnaði verið um 3.500 talsins í
Noregi. Síðan bankakerfið hrundi
hefur þeim fjölgað mjög og eru þeir
nú á milli 6000 og 7000.
Allt að 10 búslóðir fluttar
til Noregs í hverri viku
Fjöldi Íslendinga
hefur tvöfaldast
Íslenskir ríkisborgarar
sem flytja til Noregs:
2009 1. ársfj.
2010
1.584
354
Dreifing íslenskra ríkisborgara í landshluta 2009:
Osló og Akershus
Heiðmörk og Upplönd
Suðausturland
Agðir og Rogaland
Vestland
Þrændalög
Norður-Noregur
Alls:
1.584
396
41
265
380
304
56
142
Reynir Jónsson, framkvæmda-
stjóri Strætós bs., segir Gunnar
Lárus Hjálmarsson, dr. Gunna,
ekki hafa umboð til að sitja í
stjórn þar sem hann sé ekki að-
almaður í stjórn sveitarfé-
lagsins en hann var tilnefndur
af borgarstjórn. „Það er bara
ekkert hægt að hafa hann
þarna. Þetta er bara bundið í
stofnsamning Strætós bs. sem
er eins og lög félagsins. Þú get-
ur ekkert bara beygt þau með
einhverri geðþóttaákvörðun,“
segir Reynir sem kveður gern-
inga stjórnarinnar nú
ógilda.
Dr. Gunni er pollró-
legur yfir málinu. „Það
kemur kannski ekkert
vel út að menn séu
ekki með öll smáat-
riði á hreinu en það
eru ekki atvinnupóli-
tíkusar í Besta flokkn-
um. Þetta er nú bara ein
af mörgum þúfum sem
menn eiga eftir að detta
um,“ segir dr. Gunni.
Fyrsta þúfan
af mörgum
DR. GUNNI & STRÆTÓ BS.
Dr. Gunni
UNDIR BREÐANS FJÖLLUM
Kvæðasafn Þorsteins
Jóhannssonar, bónda og
skólastjóra að Svínafelli í
Öræfum, er komið út.
Þorsteinn unni tungu, sögu,
landi og þjóð og orti bæði
alvarleg ljóð og gamansöm
sem mikill fengur er að.
UNDIR BREÐANS
FJÖLLUM snertir taug í
hverjum einasta
ljóðaunnanda.
holar@holabok.is