Morgunblaðið - 26.11.2010, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. NÓVEMBER 2010
FRÉTTASKÝRING
Egill Ólafsson
egol@mbl.is
„Þetta fór mjög vel af stað,“ sagði
Vilhjálmur Egilsson, framkvæmda-
stjóri Samtaka atvinnulífsins, um
samráðsfund fulltrúa launafólks og
atvinnurekenda á almennum og op-
inberum markaði um kjaramál.
Enn er þó of snemmt að segja til
um til hvers þetta samstarf leiðir,
en á fundinum lýstu forystumenn
samningsaðila viðhorfum sínum.
Ákveðið var að fundarmenn
myndu hittast aftur eftir tvær vik-
ur til ræða frekara samstarf en í
millitíðinni verði reynt að afla
gagna um þróun kaupmáttar, launa
og ráðstöfunartekna, áhrif endur-
skoðaðrar þjóðhagsáætlunar, fjár-
laga og fjárhagsáætlunar sveitarfé-
laga.
Stöðugleikasáttmáli ekki
grundvöllur samstarfs
Samtök atvinnulífsins hafa haft
forystu um að kanna hvort grund-
völlur væri fyrir því að allur vinnu-
markaðurinn hefði samstarf við
kjarasamninga. Vilhjálmur Egils-
son hefur á síðustu vikum átt fund
með fulltrúum allra launþegasam-
taka og í gær hittust aðilar á sam-
eiginlegum fundi. Mjög góð mæt-
ing var á fundinum, sem var undir
stjórn Magnúsar Péturssonar rík-
issáttasemjara.
Enginn lýsti beinlínis yfir and-
stöðu við þetta samstarf eða sagðist
ekki ætla að mæta til næsta fundar.
Það er hins vegar ljóst að áhugi
manna er mismikill á víðtæku sam-
starfi í kjaramálum. Kennarasam-
bandið hefur t.d. haft efasemdir um
samstarf af þessu tagi, m.a. vegna
reynslu af stöðugleikasáttmálan-
um. Í yfirlýsingu frá KÍ lýsir sam-
bandið sig engu að síður tilbúið til
samvinnu við aðra aðila á vinnu-
markaði sem miða að því að finna
þær forsendur sem kjarasamning-
ar gætu byggst á. Kennarasam-
bandið telur eðlilegt að ef slík vinna
verður sett af stað verði hún á
ábyrgð og undir verkstjórn ríkis-
sáttasemjara en ekki samningsað-
ila.
Fleiri hafa efasemdir um tilgang
þess að endurnýja samstarf á for-
sendum stöðugleikasáttmálans.
Það er mat Gylfa Arnbjörnssonar,
forseta ASÍ, að mönnum hafi borið
saman um að reynslan af fram-
vindu stöðugleikasáttmálans sé
með þeim hætti að ekki sé grund-
völlur fyrir slíku samstarfi að
óbreyttu.
Ljóst er að framhald málsins
ræðst m.a. af því hvort tekst að
skapa samstöðu innan verkalýðs-
hreyfingarinnar um sameiginlega
launastefnu. Kaupmáttur hefur
rýrnað hratt frá hruni og telja
menn kominn tíma til að snúa þeirri
þróun við. BHM hefur lagt áherslu
á að horfið verði frá láglaunastefnu,
sem þýðir að þeir sem eru með
meðallaun verði að fá hækkanir.
Guðmundur Gunnarsson, formaður
Rafiðnaðarsambandsins, hefur
svipuð viðhorf og leggur áherslu á
að tekjur millitekjufólks verði að
hækka. Atvinnurekendur telja hins
vegar að úr litlu sé að spila. Miklir
erfiðleikar séu hjá atvinnulífinu og
svigrúm til launahækkana sé lítið.
Ríki og sveitarfélög telja sig sömu-
leiðis ekki hafa neitt að bjóða.
Morgunblaðið/Eggert
Fjölmennt Margir voru kallaðir til á fyrsta samráðsfund samtaka aðila á vinnumarkaði um kjaramál. Ákveðið var að hittast aftur eftir tvær vikur
Lagðir af stað í óvissuferð
 Forystumenn launafólks og atvinnurekenda á almennum og opinberum
markaði funduðu um kjaramál í gær og hittast aftur eftir hálfan mánuð
Sala á jólabjór var tæpum 130% meiri fyrstu þrjá daga
sölunnar nú en á sama tíma í fyrra. Sala jólabjórs hefst
hjá Vínbúðunum þriðja fimmtudag í nóvember og verð-
ur hann til sölu fram undir þrettánda.
Tuborg Julebryg er langvinsælasti jólabjórinn og
seldust samtals 32.100 lítrar af honum í dósum og flösk-
um fyrstu þrjá dagana sem er nærri 2,5 sinnum meira
en í fyrra þegar seldust 13.098 lítrar af bjórnum í flösk-
um og dósum. Tuborg Julebryg var 43% af heildarsölu
jólabjórs fyrstu þrjá dagana.
Víking jólabjór er vinsælasti íslenski jólabjórinn og
salan á honum var 2,3 sinnum meiri nú en í fyrra. Þar
næst kemur Kaldi jólabjór og seldist næstum 2,8 sinn-
um meira af honum nú.
Sigrún Ósk Sigurðardóttir, aðstoðarforstjóri ÁTVR,
taldi að mikil umfjöllun um jólabjórinn í fjölmiðlum
ætti sinn þátt í því hve salan var mikil í upphafi. „Ekki
nema fólk sé farið að hlakka til jólanna,“ sagði Sigrún.
Hún nefndi einnig að salan á jólabjór byrjaði fyrr á bör-
um en í Vínbúðunum og það kynni að hafa áhrif.
Vínbúðirnar verða með tólf tegundir af jólabjór til
sölu fyrir jólin, þar af eru sjö frá íslenskum brugg-
húsum. Sumar tegundirnar seldust upp í fyrra þegar
birgjar urðu uppiskroppa með jólabjór, enda er hann
framleiddur í takmörkuðu magni. gudni@mbl.is
Jólabjórinn var rifinn út
fyrstu daga sölunnar
 Sjö tegundir jólabjórs af tólf í Vínbúðunum eru íslenskar
Sala á jólabjór í lítrum
2010 2009 Br.%
Tuborg Julebryg (330ml. dós) 17.327 6.234 177,9%
Tuborg Julebryg (330ml. flaska) 14.773 6.864 115,2%
Viking Jólabjór (500ml. dós) 10.670 4.611 131,4%
Kaldi Jólabjór (330ml. flaska) 8.129 2.934 177,1%
Sala á jólabjór samtals 74.853 32.776 128,4%
„Vinnuveitendur og ríkið vilja
auðvitað gera langtímasamning
um ekki neitt,“ sagði Kristján
Gunnarsson, formaður Starfs-
greinasambandsins. Hann segir
of snemmt að segja til um
hvaða stefnu kjaraviðræðurnar
taki. Fundurinn í gær hafi verið
ágætur og menn stefni að því
að hittast aftur eftir hálfan
mánuð.
Starfsgreinasambandið geng-
ur til viðræðna í tvennu lagi
eins og jafnan hefur gerst hin
síðari ár. Félögin á höfuðborg-
arsvæðinu semja í svokölluðu
Flóabandalagi,
en félögin úti
á landi halda
hópinn. Þau
hafa öll veitt
samninga-
nefnd umboð
til að semja.
Nefndin kemur
saman til
fundar á
mánudag. Björn Snæbjörnsson,
formaður samninganefndar, seg-
ir að þá skýrist betur áherslur
nefndarinnar í komandi við-
ræðum.
Vilja samning um ekki neitt
FORMAÐUR STARFSGREINASAMBANDSINS
Kristján
Gunnarsson
Hæstiréttur hefur dæmt að breski
kaupsýslumaðurinn Kevin Stan-
ford og fjárfestingarsjóðurinn
Kcaj LLP þurfi að greiða VBS
fjárfestingarbanka 5 milljóna
punda skuld, jafnvirði 906 milljóna
króna. Um er að ræða lán, sem
enska félagið Ghost Ltd tók árið
2007 en Stanford og Kcaj gengust
í ábyrgð fyrir. Héraðsdómur
Reykjavíkur hafði áður sýknað
Stanford og Kcaj af kröfu bank-
ans.
VBS taldi að Stanford og Kcaj
hefðu undirgengist sjálfskuldar-
ábyrgð á láninu til Ghost, sem síð-
an varð gjaldþrota. En þegar VBS
krafði Stanford og Kcaj um
greiðslu lánsins neituðu þeir. Hér-
aðsdómur komst að þeirri niður-
stöðu að Stanford og fulltrúar
Kcaj hefðu með undirritun sinni á
lánsskjölin samþykkt skilmála
lánsins en ekki tekist á hendur
sjálfskuldarábyrgð.
Þessu er Hæstiréttur ekki sam-
mála og segir, að þegar litið sé til
aðdragandans að gerð lánssamn-
ingsins og ótvíræðs orðalags hans
verði að telja að Kevin Stanford og
Kcaj hefðu undirgengist
sjálfskuldarábyrgð á skilvísum
greiðslum lánsins.
Fyrirvari ekki fyrir hendi
Þá segir meðal annars í dómi
Hæstaréttar að þótt lántaki hefði
einnig sett greiðslur nytjaleyfis-
gjalda sem tryggingu fyrir skil-
vísum greiðslum lánssamningsins
hefði það ekki áhrif á greiðslu-
skyldu Stanfords og Kcaj, sem
sjálfskuldarábyrgðaraðila, gagn-
vart VBS, sem kröfuhafa, nema
um það hefði sérstaklega verið
samið, en slíkan fyrirvara væri
ekki að finna í lánssamningnum.
Var krafa VBS á hendur Kevins
Stanford og Kcaj því tekin til
greina.
Þurfa að greiða
nærri milljarðs skuld
Hæstiréttur hefur vísað frá skaða-
bótamálum, sem hópur ein-
staklinga og fyrirtækja höfðaði
gegn Landsbankanum og Lands-
vaka, dótturfélagi bankans, vegna
rýrnunar á peningamarkaðssjóðum
bankans. Héraðsdómur Reykjavík-
ur hafði áður dæmt að Landsvaki
og Landsbankinn væru skaðabóta-
skyldir.
Um er að ræða mál annars vegar
16 einstaklinga og fyrirtækja og
hins vegar átján einstaklinga, sem
áttu hlutdeildarskírteini í fjárfest-
ingarsjóðnum Peningabréfum
Landsbankans, sem rekinn var af
Landsvaka.
Stjórn Landsvaka ákvað þegar
bankinn hrundi, að fresta innlausn
hlutdeildarskírteina í sjóðnum og í
kjölfarið var sjóðnum slitið. Fengu
sjóðfélagar 68,8% af inneign sinni
greidd.
Hópurinn höfðaði mál og krafð-
ist hver og einn skaðabóta í sam-
ræmi við inneign sína en til vara
var þess krafist, að skaðabóta-
skylda Landsvaka og Landsbank-
ans yrði viðurkennd vegna verð-
rýrnunar á eignarhlutunum í
umræddum sjóði, sem mætti rekja
til „saknæmrar og ólögmætrar
háttsemi“ þeirra við rekstur hans.
Tjónið ekki afmarkað
Hæstiréttur vísaði hins vegar
málunum öllum frá dómi og taldi
stefnendur ekki hafa reynt að af-
marka hvert tjón þeirra gæti talist
vera. Segir Hæstiréttur m.a., að
engar viðhlítandi skýringar hafi
komið fram á því, hvernig inn-
lausnarverð hefði átt að geta hald-
ist óbreytt eftir 6. október 2008.
Ekki hafi heldur verið reifað
hvernig markaðssetning eða upp-
lýsingar um sjóðinn gætu hafa vak-
ið væntingar eigenda hlutdeild-
arskírteinanna um að afleiðingar
efnahagshruns gætu ekki haft
áhrif á verðmæti skírteinanna.
Hæstirétt-
ur vísar
skaðabóta-
málum frá
Morgunblaðið/Brynjar Gauti