Birtingur - 01.01.1958, Page 8

Við sátum heima hjá mér og spjölluðum
saman yfir venjulegum gestakosti á þeimbæ:
kaffi og kringlum. Út um gluggann sá yfir þök
gömlu húsanna á Grímsstaðaholti milli stæri-
látra f jölbýlishúsa í Högum, og það kom upp
úr kafinu að héðan er aðeins steinsnar heim
á bernskustöðvar Hannesar: hann er fæddur
við Pálkagötu 2. marz 1922, en fluttist þaðan
í vöggu og var á hrakningi milli leiguíbúða
þangað til hann vaknar til fullrar meðvit-
undar vestur á Öldugötu, staddur úti á svöl-
um á turni Sjómannaskólans gamla og sér
fáséð finngálkn bera innyfir bæinn: loftfarið
Graf Zeppelin.
Annars er mér fremur óljóst, segir Hann-
es, hvað ég man sjálfur og hvað aðrir hafa
sagt mér frá fyrstu árunum, fyrr en við
erum setzt að við Nýlendugötu. Þar vorum
við um kyrrt tiltölulega lengi: þrjú eða
fjögur ár. Þá lék ég mér oft niðri við sjó-
inn og fastréð að verða skipstjóri þegar ég
væri orðinn stór.
Þú hefur fengið orð fyrir að yrkja á
„miklu máli“, segi ég: ekki hefurðu lært það
á Verbúðabryggjunum?
Ég hlýt að hafa lært málið af lestri sam-
tímabókmennta, því ég hef varla litið í eldri
bókmenntir, til dæmis aldrei komizt í gegn-
um íslendingasögur. Innan við fermingu
gleypti ég firn af reyfurum og fátt annað.
Það var ekki fyrr en ég var orðinn fimmtán
ára, að ég kynntist góðum bókum. Ég var
þá um sumarið á Vatni í Haukadal. Þar var
geymt bókasafn sveitarinnar, og í því voru
m a skáldsögur erlendra öndvegishöfunda í
íslenzkum þýðingum. Húsmóðir mín hafði
verið kennslukona hjá Stefáni frá Hvítadal
og bar gott skyn á bækur. Þetta sumar tók
hugurinn að hneigjast meir til skáldskapar
en skipstjórnar, og ég afréð að verða skáld-
sagnahöfundur.
En hugðirðu ekki á skólagöngu?
Ég var búinn að vera einn vetur í Ingi-
marsskólanum og settist í annan bekk um
haustið. En mér leiddist námið, og upp úr
áramótunum hætti ég og fór á vertíð í
Grindavík, var þar landmaður við bát. Sum-
arið eftir skrifaði ég fyrstu smásöguna sem
ég lét frá mér fara: ég sendi hana til út-
varpsráðs ásamt löngu bréfi og fékk hana
tekna til flutnings, fremur vegna bréfsins
en sögunnar sjálfrar. Ég las hana á útvarps-
kvöldvöku 7. des. 1938. Það var mitt debút.
Helgi Hjörvar hélt fyrst dálitla tölu og las
kafla úr bréfinu. Nokkrum dögum síðar
birtu Útvarpstíðindi allmikla grein um upp-
lesturinn og fylgdi mynd sem Kristján Frið-
riksson hafði teiknað af skáldinu, svo að ég
þóttist aldeilis kominn á flot ...
(Daginn eftir samtal okkar Hannesar brá
ég mér niður á Landsbókasafn til að líta í
Útvarpstíðindi. Þar segir svo frá þessum
bókmenntaviðburði:
„Kvöldvakan á miðvikudaginn ... var
venju fremur skemmtileg og athyglisverð ...
Mesta athygli mun þó hafa vakið upplest-
ur unglings nokkurs frá Grindavík, Hannes-
ar Sigfússonar að nafni.
Það, sem í fyrsta lagi var sérkennilegt við
þennan upplestur, var það, að Hannes mun
vera sá yngsti maður, sem útvarpsráð hefur
samþykkt sem sjálfstæðan flytjanda út-
varpsefnis, a. m. k. nú um mörg ár. Þá var
það og sérkennilegt við upplesturinn á þess-
ari sögu Hannesar, að sagan var alls ekki
tekin af útvarpsráði vegna þess, að hún
þætti svo góð sjálf, heldur vegna bréfs, sem
höf. skrifaði útvarpsráði um sögu sína ...
Birtingur 2