Birtingur - 01.01.1958, Blaðsíða 10

í einu aðvífandi lágur maður, kvikur í spori
með fjöður í hatti og snarast inn í eitt her-
bergið. Á hurðinni stóð: Jón úr Vör. Þetta
var í fyrsta skipti sem ég sá skáld. Ég hafði
lesið í Morgunblaðinu ferðapistla eftir hann
frá Svíþjóð og Sviss og kannaðist því við
manninn, en kynntist honum ekki fyrr en
nokkru seinna þetta sama ár: 1940. Þá var
ráðizt í stofnun Félags ungra rithöfunda að
frumkvæði Jóns, og ég var þar með frá
byrjun.
Þegar félagsstofnunin hafði verið ráðin
fór ég að svipast um eftir nýjum mönnum
í hópinn. Uppi í lesstofu Bæjarbókasafnsins
kom ég fljótlega auga á einn, sem mér
fannst strax að hlyti að vera skáld, og
byrjaði að njósna um hann: fór að kladdan-
um þegar hann var búinn að skrifa nafnið
sitt og sá að þar stóð Jón Ásmundsson frá
Akranesi. Það fannst mér heldur óskáldlegt
nafn, en hélt þó rannsókninni áfram. Þegar
hann stóð upp fór ég að athuga hvað Jón Ás-
mundsson hefði nú verið að lesa, og það voru
færeysk ljóð. Ég tók frakkann minn og fór
í humátt á eftir honum niður Bankastræti.
Á móts við Stjórnarráðshúsið stakk hann
sér undir jörðina, ég á eftir og stóð þar við
hliðina á honum án þess að þora að yrða á
hann. Að þessari hátíðlegu athöfn lokinni
hélt ég eftirförinni áfram niður í Austur-
stræti. Þar nam hann staðar til að skoða
myndirnar í sýningarglugga Nýja Bíós. Þá
lét ég til skarar skríða, vatt mér að honum
og spurði umsvifalaust: Ert þú ekki skáld?
Hann leit á mig eins og hvumpinn hestur
og svaraði hranalega: Jú!
Þannig hófust kynni okkar Jóns Óskars,
og þegar við skildum var það fastmælum
bundið að hann mætti á stofnfundinum.
Hvernig vegnaði þessu félagi ykkar?
Það starfaði af talsverðu fjöri í þrjú
ár. Undir lokin voru eldri höfundar farnir
að koma á fundi og halda erindi eða lesa
úr verkum sínum: Helgi Hjörvar, Þórunn
Elfa Magnúsdóttir og fleiri. Að loknum
fundum fórum við oft niður á Hótel Skjald-
breið og fengum okkur kaffi. Eitt kvöldið
þegar við vorum að koma af Skjaldbreið
— Jón úr Vör í broddi fylkingar með
heilan skáldaskara á hælunum — mættum
við Steini Steinarr í Austurstræti. Hann
spurði hver ég væri, og Jón kynnti okkur.
Ég varð mjög uppveðraður af þessu, því ég
var þá búinn að kynnast ljóðum Steins og
dáðist mjög að þeim.
Hvað hafðirðu aðallega fyrir stafni um
þessar mundir?
Þegar ég hætti í hreingerningunum haust-
ið 1940 gerðist ég sölumaður hjá heildverzl-
un Árna Jónssonar og stundaði sölumennsku
næstu þrjú árin, bæði hér í bænum og úti
á landi, fór venjulega annan hvern mánuð
umhverfis hólman-n með strandferðaskipum
og seldi kaupmönnum smávöru.
Varstu farinn að leggja stund á ljóðagerð
þegar hér var komið sögu?
Eftir kynni mín af Steini fór ég að fá
áhuga á kvæðagerð og orti talsvert af ljóð-
um, öll upp á gamla mátann. En þau fengu
svo afleita dóma í kunningjahópi að mér
féllust eiginlega alveg hendur. Um þessar
mundir bjuggum við Jón Óskar saman inni
á Grettisgötu hjá móður minni og vorum
síyrkjandi. Einu sinni sem oftar fórum við
í heimsókn til Jóns Dan og hittum þar fyrir
Ólaf Jóhann Sigurðsson, sem þá var orðinn
lífsreynt skáld. Við Jón Óskar vorum með
Birtingur 4