Birtingur - 01.01.1958, Síða 12

hafði ekki verið lengi í vitanum þegar ég tók
að örvænta um að nokkuð yrði úr skáld-
sagnagerðinni. Þá er það í nóvember að ýms-
ar sundurleitar setningar taka að hljóma í
huga mér og halda því áfram fram yfir jól
— þá er þetta orðinn dálítill bálkur, eða
tveir fyrstu kaflarnir í Dymbilvöku. Skömmu
síðar skrapp ég í bæinn og las yfir Steini
það sem komið var. Hann lét nokkuð vel af,
svo að ég hélt hiklaust áfram verkinu allt
fram í febrúar. Þá varð okkur Sigurjóni
sundurorða út af einhverjum hégóma, og ég
gekk úr vistinni.
Með handrit í vasanum?
Já, ég hafði lokið við bókina og byrjaði
nú að leita mér að útgefanda. Ég fór fyrst
til Ragnars í Smára. Hann hafði handritið hjá
sér nokkuð lengi, en skilaði því aftur með
þeim ummælum, að þetta væri of hrátt til
að vera útgáfuhæft. Ég nennti þá ekki að
ganga fyrir fleiri mektarmenn, en hvarf að
því ráði sem svo mörg ung skáld höfðu orðið
að grípa til á undan mér: lét prenta bókina
á minn kostnað. Og á lokadaginn 1949 kom
Dymbilvaka út.
Á hið nýstárlega yfirbragð Dymbilvöku
að einhverju leyti rætur að rekja til er-
lendra fyrirmynda?
Ég kynntist nokkuð hinni nýju ljóðagerð
svía veturinn sem ég dvaldist í Stokkhólmi,
og 1947 hafði ég að áeggjan Steins þýtt
slangur af ljóðum úr sænskum tímaritum:
það voru ljóð eftir Éluard og langur bálkur
eftir Nezval — Fimm mínútna leið frá bæn-
um, sem birtist í RM. Síðan kom Steinn til
mín með The Waste Land eftir Eliot og vildi
fá það þýtt. Úr því varð ekki, eins og eðli-
legt er. En það er ekki vafam'ál að rekja
má áhrif frá The Waste Land í Dymbil-
vöku.
En hvað um myndir og mótív: eru þau
að öllu leyti uppdiktuð eða sumpart sótt til
veruleikans?
Umhverfi Reykjanesvita hefur að sjálf-
sögðu lagt þar eitthvað til, en að öðru leyti
er mér ekki fyllilega meðvitað hvaðan mér
komu þessar sýnir. Dymbilvaka er innspírer-
uð bók en ekki unnin. Þetta er mín heims-
mynd, kaótísk á margan hátt: í henni bland-
ast efasemdir um kommúnismann, geðhrif í
sambandi við misheppnaðar tilraunir til
skáldsagnagerðar, ógnir kalda stríðsins og
nýliðinnar heimsstyrjaldar, og sitthvað fleira
sem mér væri ógerlegt að greina sundur.
Heimur þessa ljóðs er mér nú jafn framandi
og hverjum öðrum.
En svo við snúum okkur aftur að bóka-
útgáfunni ... ?
Henni fylgdi óumflýjanlega sú kvöð að ger-
ast einnig bóksali. Ég vann að því fram eftir
sumri að selja bókina og gekk sæmilega. 1
júlíbyrjun réð ég mig sem háseta á síldarbát.
Auðvitað fiskuðum við ekki neitt, og á miðri
vertíð gekk ég úr skiprúmi. Um haustið fór
ég aftur út í vita til að skrifa skáldsögu ...
Þá hefurðu verið búinn að fá einhverja
dóma fyrir Dymbilvöku? skýt ég inn í.
Já, og þeir voru býsna misjafnir: allt frá
bullandi skömmum upp í lof. En nú brá svo
við að hrósið kom helzt frá þeim sem tak-
andi var mark á, svo ég mátti vel við una.
(Þegar ég tók að festa þetta viðtal á blað,
fór ég á stúfana og gróf upp nokkra dóma
um Dymbilvöku. Hér eru tvö sýnishorn, sitt
úr hvorri áttinni;
Birtingur 6